قتل های عمدی که بدون قصاص است:
الف) قاتل پدر یا جدّ پدری مقتول باشد.
بر اساس ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی، قصاص در صورتي ثابت مي‌شود كه مرتكب، پدر يا از اجداد پدري مجنيٌ‌عليه نباشد.
ب) قاتل دیوانه یا نابالغ باشد.
همچنین هر گاه دیوانه یا نابالغی عمدا کسی را بکشد خطا محسوب و قصاص نمی‌شود بلکه باید عاقله آنها دیه قتل خطا را به ورثه مقتول بدهند.
ج) مقتول دیوانه باشد.
همچنین در ادامه ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی تاکید شده است که «قصاص در صورتي ثابت مي‌شود که مجنی‌علیه عاقل باشد..»
د) قاتل مست باشد.
بر اساس ماده ۳۰۷ قانون مجازات اسلامی، ارتكاب جنايت در حال مستي و عدم تعادل رواني در اثر مصرف مواد مخدر، روانگردان و مانند آنها، موجب قصاص است.
مگر اينكه ثابت شود بر اثر مستي و عدم تعادل رواني، مرتكب به كلي مسلوب الاختيار بوده است كه در اين صورت، علاوه بر ديه به مجازات تعزيري مقرر در كتاب پنجم «تعزيرات» محكوم مي‌شود.
اما اگر ثابت شود كه مرتكب قبلاً خود را براي چنين عملي مست كرده يا علم داشته است كه مستي و عدم تعادل رواني وي ولو نوعاً موجب ارتكاب آن جنايت يا نظير آن ازجانب او مي‌شود، جنايت، عمدي محسوب مي‌شود.
ح) هر گاه کسی در حال خواب یا بیهوشی شخصی را بکشد.
هر گاه کسی در حال خواب یا بیهوشی شخصی را بکشد، خطای محض بوده و بر اساس بند الف ماده ۲۹۲ قانون مجازات اسلامي قصاص نمی‌شود و فقط به دیه قتل به ورثه مقتول محکوم می‌شود.
و) قاتل مسلمان و مقتول غیرمسلمان باشد.
بر اساس تبصره ۲ ماده ۳۱۰ ، اگر مجني‌عليه غيرمسلمان باشد و مرتكب پيش از اجراي قصاص، مسلمان شود، قصاص ساقط و علاوه بر پرداخت ديه به مجازات تعزيري مقرر در كتاب پنجم «تعزيرات»، محكوم مي‌شود.
