درد های حین قاعدگی را به اسم های متفاوتی نظیر پریود دردناک، کرامپ قاعدگی یا دیسمنورهمی خوانند. طبق تحقیقات تقریبا 90 درصد خانمها به دیسمنوره مبتلا می شوند!ولی تنها 20 درصد افراد برای این مشکل به پزشک مراجعه میکنند.
دیسمنوره به علت تغییرات هورمونی و آزاد سازی پروستاگلاندین ها به وجود می آید که باعث درد شکمی و علایم گوارشی می شوند.خب اول از همه باید بگیم پروستاگلاندین چیه؟
بهتره کمی برگردیم عقب تر !
در هر سیکل قاعدگی ساختمان رحم برای بارداری احتمالی آماده می شود و دیواره رحم ضخیم خواهد شد. به دنبال تخمک گذاری و عدم لقاح سلول های دیواره رحم شروع به ریزش می کنن و طی این اتفاق مولکول های شیمیایی با نام پروستگلاندین آزاد می شود . از خصوصیات این مولکول می توان گفت همراه با سایر فاکتور های التهابی موجب انقباض رحم شده و این انقباضات موجب محرومیت از اکسیژن در نواحی اطراف رحم خواهند شد. و همین عامل است که باعث درد های شدید درخانم ها میشود.
احتمالا براتون سوال پیش میاد چرا همه دچار این موضوع نمی شوند؟باید گفت که در افراد مبتلا، فعالیت ماهیچه ی رحم افزایش پیدا کرده و این انقباضات بیشترشده و همچنین فرکانس انقباضات، بیشتره و در نتیجه محرومیت از اکسیژن برای آنها بیشترخواهد بود.و به دنبال آن درد شدید اتفاق خواهد افتاد
دیسمنوره به دنبال تخمک گذاری و شروع خونریزی شروع می شه و اصولا کمتر از سه روز طول خواهد کشید. ولی در عین حال می تواند تا انتهای دوره ی قاعدگی ادامه پیدا کند
شاخصه ی اصلی دیسمنوره درد در لگن و قسمت پایین شکم همراه با قاعدگی است که می تواند همرا با سایر علایمی چون انتشار درد به کشاله ران، درد کمر، اسهال، تهوع، سردرد، سرگیجه، دیس اورینتیشن، غش کردن و خستگی باشد.
دیسمنوره شایع ترین اختلال قاعدگیه که در پزشکی آن را به دونوع اولیه یا ثانویه تقسیم بندی می کنند و همان طور که از اپیزود سردرد یادتون هست به مشکلی ثانویه گفته می شد که به تبع مشکل دیگری به وجود آمده است.دیسمنوره ی اولیه که بدون علت زمینه ای خواهد بود عمدتا در سال اول قاعدگی و خانم های جوان اتفاق میافتد و با افزایش سن در برخی از آنها بهبود می یابد.البته مواردی وجود دارد که به عنوان عوامل خطر برای دیسمنوره محسوب می شود و در صورتی که آنها را داشته باشید احتمال به وجود امدن مشکل بیشتر است:
1. سن زیر بیست سال بودن به خودی، خود می تواند یک عامل خطربرای دیسمنوره محسوب شود
2. خونریزی سنگین به دنبال قاعدگی
3. پریود نامنظم
4. نولپاری به معنی عدم زایمان تا کنون
5. سابقه ی خانوادگی
6. و بلوغ زیر 11سال
عواملیست که می تواند خطر بروز دیسمنوره را تقویت کند. همچنین باید گفت در خانم هایی که زودتر بچه دار می شوند و همچنین افرادی که فعالیت ورزشی دارند،دیسمنوره کمتر اتفاق می افتد.
اما دیسمنوره ی ثانویه به دنبال یک علت زمینه ای اتفاق می افتد که تیتروار خدمت شما عرض می کنم دیسمنوره می تواند حاصل فیبروئید رحم، ادنومیوز ، اندومتریوز، اکتوپیک پرگننسی(یا بارداری نا به جا) pid(عفونت لگن) لیومیوم(نوعی توده ی لگنی) کیست تخمدان وpmsو cervical stenosis (تنگی گردن رحم) و کانجسشن لگن باشد. فرم ثانویه اکثرا در خانم های مسن اتفاق می افتد. و برای تشخیص این مشکلات پزشکان از روش های مختلفی چون سونوگرافی ، سیتی اسکن ، ام ارای ، معاینه ی لگن و اندوسکوپی کمک می گیرند. یکی از مواردی که گاها با دیسمنوره اشتباه می شود درد کمریست که به دنبال اختلاف طول دوپا و فشار برای لگن به وجود می آید که برای تمایز این دو از هم باید توجه داشت دیسمنوره دردیست که به صورت ماهیانه با قاعدگی ارتباط دارد و پایدار نیست. شایع ترین علت ثانویه ی دیسمنوره اندومتریوزه (اندومتریوز به معنای وجود سلولهای رحمی جایی به غیر از رحمه)که می توان با لاپاراسکوپی به تشخیص آن رسید.
اما چه مواردی می تونه به کاهش دیسمنوره و درمان آن کمک کند:
در ابتدا همون طور که از برنامه ی فیت نس یادتونه تمرین منظم باعث کاهش درد می شه.
استفاده ازغذای سبک و تمرین های ریلکسیشن و همچنین توجه به این نکته که ماهیت درد تنها حاصل فعالیت بیش از حد بدن خود فرد است و نه یک عامل بیماری زا می تواند به کاهش دردکمک کند همچنین کمترمصرف کردن نمک ،الکل، کافئین و شکر برای جلوگیری از نفخ و کاهش درد موثر است.
درمان های پزشکی شاملNSAID ها (بروفن-ناپروکسن و برای افرادی که دچار مشکلات گوارشی هستند باید از سلکوکسیب استفاده کنند.) باید توجه داشت مصرف داروها پیچیدگی های زیادی دارد به همین خاطر مصرف دارو حتما باید تحت نظر پزشک صورت بگیرد.شاخه ی بعدی داروها شامل OCP هایا همان قرص های خوراکی پیشگیری از بارداری است که با مکانیسم جلوگیری از تخمک گذاری می توانند باعث کاهش درد شوند همچنین نور پلنت و سایر روش های هورمونی موثر می باشند. استفاده از IUD پروژسترون دار و ترنس درمال نیتروگلیسیرین برای کنترل درد ها نیز مفید است.و در نهایت در صورت تشخیص علت زمینه ای دیسمنوره ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.
مصرف ویتامینEو 1و6Bو Mg و ملاتونین وامگا 3و کلسیم به بهبود علایم کمک می کند. توصیه ی بنده این است که در صورت تمایل به مصرف این مکمل ها ،با پزشک در این رابطه مشورت کنید
برای یوگا ،طب سوزنی، ماساژ وطب گیاهی شواهد کافی دال بر موثر بودن موجود نیست ولی ممکن است در بعضی افراد موثر باشد
در صورتی که درد ها به شکلیست که شما قادر به انجام کار های روزمره نیستید. به پزشک مراجعه کرده واگر هر کدام از علایم زیر را داشتید حتما مطرح کنید چون در تایید با رد سایر مشکلات موثر خواهد بود:
· درد مداوم به دنبال کار گذاشتنIUD
· سه دوره قاعدگی دردناک به دنبال هم
· درد شکمی که به صورت متناوب قطع و تکرار می شود همراه با تهوع و اسهال
· دفعه لخته
· و درد لگنی در هنگامی که خونریزی نداشته اید.
خب امیدوارم مطالب تا اینجا برای شما مفید باشه و حالا ما قراره در خصوص PMS یا premenstrual syndromeکه در فارسی درد های پیش قاعدگی ترجمه می شود صحبت کنیم
حامی باش
ما در پادکست سرم اطلاعات سعیمون بر آگاهی بخشی نسبت به سوالاتیست که پاسخ علمی به آنها کمکی در زندگی فردی شنونده میکنه. طبعا مسیر تولید مدیا هزینه داره و ما این موضوع را می دونستیم و تا جایی که توان داشته باشیم سعی می کنیم پادکست را با کیفیت ادامه بدهیم. اگر دوست داشتید در این مسیر حامی ما باشید لطفا به صفحه ی حامی باش که لینکش در توضیحات اپیزود هست مراجعه کنید و حامی ما در این مسیر باشید. همچنین شما می توانید با استفاده از پوستر حامی مجازی ما که در قسمت حمایت سایت برگزاری شده با اطلاع رسانی برنامه ی ما به دوستانتون در ارزش این کار شریک بشوید.
و با توجه به اینکه باید ارزش کارهای خوب را پاس داشت خاوستم پادکست feature medicineرا خدمت دوستان خوب خودم که دانشجوی پزشکی هستن معرفی کنم.مطمئنم دیدن پزشکی از این زوایه بسیار نو خواهد بود. به عنوان موفقیت تیم feature medicine
PMS:
PMS به مجموعه ای از علایم جسمی و احساسی گفته می شه که یک تا دو هفته قبل از پریود به وجود می آید .برای PMS حدود 150 علامت ذکر کردند که از آن میان شایع ترین انها شامل: آکنه-تندرنس پستانها-نفخ و تغییرات خلق و خو(دیسفوریک) را می شه نام برد باید توجه داشت که تقریبا 75 درصد خانم ها در طی دوره ی باروری دچار علایم PMS به صورت برهه ی کوتاه می شوند ولی در نهایت برای 20 تا 40 درصد خانمها مشکل جدی ایجاد می کند. شایعترین سن برای ایجاد مشکل بر اساس جامعه های آماری در انتهای دهه ی دوم و ابتدای دهه ی سوم زندگیست.
اگر علتش براتون سوال شده باید گفت که علت آن مشخص نیست و حتی زنانی که عمل جراحی هیسترکتومی داشته اند و رحم خود را خارج کرده اند به شرط داشتن حداقل یک تخمدان سالم می توانند علایم PMS داشته باشند ولی ارتباط آن با نیمه دوم سیکل ماهیانه ی خانم ها به این شکل است که در انتهای این نیمه، با توجه به تغییرات فیزیولوژیک ما کاهش هورمون پروژسترون را داریم که به دنبال این کاهش، یک سری فاکتورهای افسرده کننده تولید خواهد شد که می تونه منجر به این مشکل بشه!خب مثل همیشه اول باید کاری کنیم که عوامل خطرش کم رنگ بشه پس خدمتتون عرض کنم که ریسک فاکتور های PMSشامل: رژیم غذایی پر نمک یا رژیم غذایی که شامل مواد معدنی ویتامین های کمی باشد-الکل و کافئین و البته زمینه ی ژنتیکی هست که این مورد اخر را نمی شه کم رنگش کرد!
اگر بخواهیم در سه نکته این مشکل را خلاصه کنیم به این صورت است که: 1- فرد علائم احساسی داره(تحریک پذیر و غم انگیز)2-این علایم قبل از قاعدگی خواهد بود3-این علایم انقدر شدیده که با زندگی روزانه ی آن خانم تداخل داره
البته باید گفت همان طوری که در ابتدا گفتیم این مشکل طیف وسیعی از علامت های آزارنده را همراه خود داره و ممکنه در طی دو سیکل در یک فرد علایم متفاوتی داشته باشد شما بگیر از درد مفصل و ماهیچه تااااا سردرد و اسهال و یبوست ولی در همه ی موارد آن سه نکته که گفتم وجود دارد.
یک نکته ی مهم این که در افراد مبتلا به اختلالات افسردگی و استرس به خودی خود دچار مشکل PMS نخواهند شد! ولی اگر PMS داشته باشند وضعیت مشکلات روحیشون وخیم تر خواهد شد.
اگر شناخت مناسبی از این بیماری پیدا کردید بریم برای مدیریت درمان آن!
مدیریت درمان PMS در خانم هایی که علایم خفیف دارن در ابتدای بهبود سبک زندگی با رعایت عوامل خطر خواهد بود و همچنین کاهش استفاده ازکافئین و انجام ورزش و کلسیم و ویتامین دی می تونه باعث بهبودی بشه
در افرادی که علایم جسمی دارند:داروهای ضد التهاب مثل ناپروکسن به شون کمک می کنه و در خانمهایی که علامی شدید دارن از داروهای OCPیا همان قرص های خوراکی ضدبارداری و دارهای ضد افسردگی SSRIنظیر فلوکسیتین و سرترالین جهت درمان می توانند استفاده کنند باید دقت داشت داروهای OCP بیشتر بر علایم جسمانی تاثیر گذارند.و همچنین به دلیل افزایش مایع بدن به دنبال PMSدر بعضی افراد که در پزشکی بش water retentionگفته می شود از داروهای ادرار آور استفاده می شود
یک سری مطالعاتی در خصوص استفاده از ویتامین B6 صورت گرفته که نتایج آن نشان از موثر بودن مصرف داره ولی مصرف ویتامین E و زعفران تاثیر اثبات شده ای ندارند.
یک راه موثر در کنترل علایم، امادگی برای شروع علامت ها پیش ازسیکل ماهیانه است که برای این منظور نرم افزار هایی طراحی شده که شما با وارد کردن دوره ی سیکل خود می تونین هشدارهاش را برای دفعات بعد دریافت کنید.به اعتقاد سایت healthline اینکه شما بدونید به چه علت تغییرات خلقی دارید یا مشکلات جسمانی پیدا می کنید باعث افزایش آرامش شده و خود این موضوع باعث کاهش علایم خواهد شد. شما می توانید لیست این نرم افزار ها را از طریق لینک موجود در توضیحات اپیزود دریافت کنید.
از جمله شکایات اصلی بیماران در دوره های pmsخستگی هست که خب چند راه هست که می تونه کمک زیادی در کاهش خستگی به انها داشته باشه:
اولیش برنامه ی خواب منظمه
نکته ی دوم استفاده از رژیم کم شکر هست
و سوما باید الویت بندی کارهایشون را به شکلی قرار بدن که سلامت در انتهای لیست قرار نگیره! اگر مواردی مثل ورزش و خواب را در الویت قرار بدن خودشون تاثیر شگرف کاهش خستگی و افزایش راندمان کار را خواهند دید!
نکته ی چهارم خنک نگه داشتن دمای اتاق خوابه
نکته ی اخر استفاده ی به اندازه از مایعاته! خلاصه از مایعات غافل نشید
در پایان یک نکته ای می مونه! ما بیماری را شناختیم، با درمان های روتین هم آشنا شدیم ولی چه غذاهایی به بهبود یا بدتر شدن این مسئله دامن می زنه؟
باید بگم که این موضوع خیلی مهمیه و در حقیقت توصیه ها چیزی جدا از گفته های قبلی نیست ولی خوبیش اینجاست که می تونیم رعایت کنیم
مواد غذایی که باعث کاهش علایم می شه شامل لبنیات و اسفناج و سبزی ها به علت مواد معدنی و کلسیمه همچنین استفاده از ماهی-مرغ-میوه هاو غلات به علت وجود ویتامین b6 و همچنین نخود به علت وجود میزان بالای روی می تونه باعث کاهش علایم و حتی بهبودی بشه.
در نهایت درک این شرایط توسط همراه زندگی و اطرافیان نقش زیادی در بالا بردن سطح کیفیت زندگی مبتلایان داره و بخشی از مسیر درمان خواهد بود.
امیدوارم این برنامه برای شما مفید بوده باشه، لازمه که در اخر شعار پادکست را تکرار کنم، برای شاد زیستن باید سالم بود!
خدانگهدار
