وقتی صحبت از عشق میشه، خیلیها فکر میکنن که فقط یک احساس لحظهایه یا شاید یه جور وابستگی. اما اریک فروم توی کتاب "هنر عشق ورزیدن" میاد و یه زاویه دیگهای رو به ما نشون میده. به گفتهی فروم، عشق مثل یه هنره؛ هنری که باید یادش بگیریم، توش مهارت پیدا کنیم و برای بهتر شدنش تلاش کنیم. عشق از نظر او فقط یه حس ساده نیست، بلکه یه جور تعهد و رشد دائمیه که توی زندگیمون باید جا بگیره.
فروم توی این کتاب، عشق رو توی چند بخش مختلف بررسی میکنه. اول میاد و دربارهی مفهوم عشق توی جامعهی امروز حرف میزنه و میگه که خیلی از ماها عشق رو با چیزای سطحی و زودگذر اشتباه میگیریم. بعدش انواع مختلف عشق رو معرفی میکنه: مثل عشق برادرانه، عشق والدین به بچههاشون، عشق به خود و حتی عشق الهی. هر کدوم از اینا یه دید تازه به ما میده و نشون میده که عشق فقط یه احساس زودگذر نیست، بلکه یه چیزییه که باید باهاش زندگی کنیم و توی اون رشد کنیم.
یکی از جاهای خیلی جالب کتاب، جاییه که فروم دربارهی عشق برادرانه حرف میزنه. اون مینویسه: «عشق برادرانه اساسیترین نوع عشقه، چون توش یه حس مسئولیت و توجه به همهی آدمها وجود داره، بدون اینکه حتماً رابطهی خونی یا عاشقانه داشته باشیم.» این جملهها خیلی خوب نشون میده که از نظر فروم، عشق یه چیزی فراتر از نیازها و خواستههای شخصیه و بیشتر به احترام و ارزشی که برای آدمای دیگه قائلیم، ربط داره.
در بخش دیگهای از کتاب "هنر عشق ورزیدن"، فروم به عشق مازوخیستی و سادیسمی میپردازه و این دو نوع رابطه رو به عنوان شکلهای ناسالم از عشق معرفی میکنه. فروم توضیح میده که در عشق مازوخیستی، فرد به دنبال اینه که خودشو تحقیر کنه یا تسلیم کامل باشه تا حس امنیت و تعلق پیدا کنه. از نظر اون، این نوع رابطه نشوندهندهی ضعف در فردیت و استقلال فرده. مازوخیست برای اینکه از اضطراب و تنهایی فرار کنه، تمام قدرت و اختیارش رو به دست طرف مقابل میده.
در مقابل، در عشق سادیسمی، فرد تلاش میکنه تا کنترل و تسلط کامل روی طرف مقابل داشته باشه. این افراد از تحقیر یا کنترل دیگران لذت میبرن، چون از این طریق حس قدرت میکنن. اما فروم تأکید میکنه که در هر دوی این حالتها، عشق واقعی وجود نداره؛ چون عشق سالم باید بر پایهی احترام متقابل و استقلال باشه، نه بر اساس تسلیم یا تسلط.
این بخش از کتاب به ما یادآوری میکنه که عشق ناسالم ممکنه بهراحتی با وابستگی یا کنترل اشتباه گرفته بشه، در حالی که عشق واقعی به جای کنترل یا قربانی شدن، بر پایهی آزادی، رشد و حمایت متقابل بنا شده.
"هنر عشق ورزیدن" فقط دربارهی روابط عاشقانه نیست؛ بلکه یه راهنماییه که به ما کمک میکنه عشق رو توی همهی جنبههای زندگیمون درک کنیم. فروم ازمون میخواد که عشق رو بهعنوان یه هنر ببینیم که نیاز به یادگیری و تمرین داره. این کتاب به ما نشون میده که چطور با درک عمیقتر از عشق، میتونیم نه فقط روابط بهتری داشته باشیم، بلکه زندگیمون رو هم بهسمت بهتری هدایت کنیم.