Farhad Arkani
Farhad Arkani
خواندن ۲ دقیقه·۶ سال پیش

«گیلتی پلژر» شما چیست؟

تصور کنید در حال رانندگی، به یک آهنگ شش‌و‌هشت فاقد ارزش هنری با صدای بلند گوش می‌دهید. با توقف پشت چراغ قرمز ناگهان متوجه می‌شوید در ماشین کناری، دوست یا همکار شما نشسته است. بلافاصله صدای آهنگ را کم می‌کنید چون اگر همکارتان بفهمد طرفدار آن سبک موسیقی هستید، بسیار ضایع خواهید شد!
این آهنگ، اصطلاحاً "گیلتی پلژر" شماست!

گیلتی پلژر (guilty pleasure) هر چیزی است نظیر یک فیلم، برنامه تلویزیونی، یک آهنگ و هر رفتار دیگر که در شأن شما نیست و از بیان آن خجالت می‌کشید، با این حال از انجام آن لذت می‌برید. آن رفتار بر قضاوت سایرین نسبت به شما تاثیرگذار است و به همین دلیل پنهانی آن را انجام می‌دهید. به عبارت دیگر، گیلتی پلژر چیزی است که شما قاعدتاً نباید دوست داشته باشید ولی به هر حال دوستش دارید.

گیلتی پلژر را می توان «لذت گناه‌آلود» یا «دلچسب ناپسند» ترجمه کرد.

بگذارید با یک مثال دیگر مفهوم گیلتی پلژر را روشن‌تر کنم. وقتی در جمع دوستان در مورد علایق سینمایی خودتان در حال بحث‌اید، وانمود می‌کنید طرفدار کارگردان‌هایی همچون آندره تارکوفسکی، اینگمار برگمان و دیوید لینچ هستید، با این حال در خلوت خودتان فیلم‌های هندی از نوع کاملا تخیلی می‌بینید و بسیار هم لذت می‌برید؛ با این توضیح، فیلم‌های هندی گیلتی پلژر شما هستند!

از مفهوم گیلتی پلژر در حوزه تبلیغات بسیار استفاده می‌شود. در جدیدترین پژوهشی که در این زمینه انجام شده و در ژورنال بسیار معتبر Journal of Business Research به چاپ رسیده این نتیجه حاصل شده است که تبلیغاتی که در آنها از مفهوم گیلتی پلژر استفاده می‌شود، تاثیر متفاوت بر مردان و زنان دارد.
این تبلیغ‌ها احتمال خرید زنان را افزایش می‌دهند اما در مورد مردان تاثیر عکس دارند.

مطابق با جستجویی که انجام داده‌ام، آهنگ گنگ‌نم استایل و رأی دادن به دونالد ترامپ گیلتی پلژر خیلی‌ها بوده است.

آقای گلزار از چهره‌های مشهور و محبوب ایرانی‌ است. تعداد فالوورهایی که در اینستاگرام دارد و فروش فیلم‌هایش گواه این امر می‌باشد. با این حال وقتی در جمع‌های مختلف در مورد ایشان صحبت می‌شود تقریبا تمام افراد نه تنها خود را طرفدار ایشان نشان نمی‌دهند بلکه ابراز بی‌علاقگی نیز می‌کنند!
به تجربه دریافته‌ام که گلزار گیلتی پلژر خیلی‌هاست! یعنی در کنار علاقه‌مندانی که خود را همواره طرفدار ایشان نشان می‌دهند برخی نیز در ظاهر این موضوع را انکار می‌کنند ولی با این حال مرتب عکس‌های ایشان را می‌بینند، اخبارشان را دنبال می‌کنند و...
این موضوع در مورد برخی سلبریتی‌های دیگر و افرادی که در اینستاگرام فالوورهای زیادی دارند نیز صادق است.
با توجه به مطالب بیان شده می‌توان نتیجه‌گیری کرد که همه آدم‌ها گیلتی پلژر دارند.
اگر بخواهم به تعدادی از گیلتی پلژرهای خودم اعتراف کنم می‌توانم به این موارد اشاره کنم: برخی از فیلم های طنزی که به فیلم های اتوبوسی هم معروف هستند را دوست دارم؛ گاهی اوقات آتاری (از بازی‌های دوران کودکی) و یا مار (بازی قدیمی گوشی نوکیا) بازی می‌کنم؛ بعضی از آهنگ‌های خواننده پرحاشیه داخل ایران را دوست دارم و...

خوب با این تفاسیر، گیلتی پلژرهای شما کدام‌اند؟

دکتر رضا صالح‌زاده
با اندکی ویرایش
گیلتی‌پلژرروانشناسیجامعه‌شناسیلذتشرم
مهندس عمران؛ پادکست «خوانش کتاب برای انسان خردمند»؛ نویسنده‌ی علمی/تخیلی؛ مترجم و ویراستار؛ گوینده و تهیه‌کننده رادیو در سال‌های دور! عاشق موسیقی، سینما، اخترفیزیک، اتیمولوژی، زبان‌شناسی و...
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید