صدای بنزین تک نرخی بعد از این همه هیاهو و کشمکش به گوش می رسد. جالب است، کمی هم خنده دار و اندکی هم تعجب آور و خیلی زیاد هم تاسف برانگیز. در حالی که دو هفته و اندی حاشیه‌های افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی آن، زندگی را به کام تمام شهروندان در سراسر ایران تلخ یا حتی زهر کرد، این روزها صدای بنزین تک نرخی در مجلس به گوش می رسد و این خبر بین مردم دهان به دهان می چرخد. در حالی که بسیاری از افراد هنوز کارت خودرو و کارت سوخت خود را دریافت نکرده اند و مدت زمان زیادی از درخواست آنها برای پیگیری کارت خودرو گذشته است و حتی نتوانسته اند یک لیتر بنزین سهمیه بزنند، صدای بنزین تک نرخی از دور دست ها به گوش می رسد. اینکه این صدا تا چه قدر می تواند قدرت بگیرد و نزدیک و نزدیکتر شود، به زمان نیاز دارد. بنزین در حالی در 24 آبان 98 مجددا دو نرخی و سهمیه بندی شد، که 4 سال پیش، حسن روحانی در توییتی اعلام کرده بود که بنزین دو نرخی، عامل فساد است و باید تک نرخی شود. بنزین دو نرخی عامل فساد باشد یا نباشد، مورد تایید آقای رئیس جمهور باشد یا نباشد، فعلا در دستور کار است و فعلا در کشور بنزین با دو نرخ فروخته می شود.
موضوع بنزین همچون موضوعات جریمه خودرو و آیین نامه رانندگی هر لحظه و هر آن در حال دگرگونی و تغییر و تحول است. روش‌های ثبت جریمه خودرو برای متخلفان آن قدر متنوع است که گاهی افراد متوجه نمی شوند کجا و چرا جریمه شده اند. بنزین هم همین طور است. آن قدر در مورد آن صحبت می شود و آن قدر اما و اگر در نرخ آن می آورند تا در نهایت هم خودشان و هم مردم را خسته کنند و بگویند بنزین تک نرخی با فلان قیمت از ساعت 24 یکی از شب‌های بهاری یا تابستانی کاملا اتفاقی و بی خبر در اختیار همگان قرار گرفته است. اینکه می گوییم یکی از شب‌های بهاری یا تابستانی علت دارد و علت آن هم این است که موضوع بنزین تک نرخی برای سال آینده و در بودجه 99 در حال بررسی است. به گفته هادی قوامی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ایران، نرخ بنزین در بودجه سال آینده ممکن است تغییر کند. ظاهرا در صورتی که بنزین تک نرخی شود، نرخ آن بیشتر از 2 هزار تومان نخواهد بود. بنابراین احتمالا دو نرخی بودن بنزین در بودجه 99 حذف می شود.
عده ای می گویند بنزین تک نرخی بهتر و عقلانی تر است و عده ای خلاف این عقیده را دارند. واقعیت این است که بنزین با هر نرخی در زندگی تمام شهروندان تاثیرات مستقیم و عمیقی می گذارد. قیمت بنزین تعیین می کند که مسافر با چه کرایه ای حمل و نقل شود، بار با چه کرایه ای جابه جا شود و مایحتاج مردم با چه قیمتی فروخته شوند و در اختیار آنها قرار بگیرد. هر نوع افزایش قیمتی در سوخت و حامل‌های انرژی، روی مخارج مردم تاثیر می گذارد، حتی اگر این افزایش قیمت به اندازه نیم درصد باشد یا بیشتر و تا 3 برابر. حتی با وجود اینکه بنزین سهمیه برای بسیاری از خودروها در کارت سوخت آنها لحاظ شده است، اما هنوز و همچنان بسیاری از خودروها افزایش هزینه های جاری خود را ناشی از افزایش قیمت بنزین می دانند. این دسته از افراد احتمالا به کارت سوخت خود نگاهی همچون کارت خودرو دارند و استفاده چندانی از آن نمی کنند. بنزین تک نرخی یا دو نرخی تاثیری که باید روی زندگی مردم بگذارد، می گذارد؛ زندگی برای کم درآمدها سخت می شود و برای پر درآمدها فرقی ایجاد نمی کند.
جریمه خودروها زمانی ثبت می شود که خودرویی با سوخت کامل خود در یکی از مسیرها و خیابان‌ها تردد داشته باشد. انتظار می رفت با سهمیه بندی بنزین، تعداد و حجم خودروها در معابر و خیابان‌ها کم و کاسته شود، اما عملا آنچه مشاهده می شود، چیزی خلاف این موضوع را نشان می دهد. وقتی بنزین سهمیه بندی نمی تواند خودرویی را در پارکینگ شخصی محبوس کند، پس بنزین تک نرخی به آن اجازه می دهد که هر اندازه که می خواهد سوخت بگیرید و هر جا که می خواهد تردد داشته باشد. بدیهی است که وقتی حجم خودروها در مسیری زیاد شود، ثبت جریمه خودروها نیز به تناسب آن زیاد می شود. زیرا فرهنگ ترافیک در کشور ما آن قدر که باید، بالا نیست و فاصله بسیار زیادی تا رسیدن به استانداردهای جهانی وجود دارد.
غیر از مسئله بنزین تک نرخی، صادر شدن کارت خودرو و کارت سوخت و موضوع جریمه خودرو، آنچه در حوزه رانندگی باید به شکل دیگری مورد بررسی قرار بگیرد، آیین نامه رانندگی است. نگاهی کوتاه به آیین نامه رانندگی در آموزشگاه های رانندگی به خوبی ثابت می کند که در این آیین نامه تمام آنچه که یک هنرجوی رانندگی به عنوان یک راننده باید بداند، آورده شده است، اما این موضوع که هنرجویان تا چه اندازه به آیین نامه رانندگی توجه می کنند و آن را جدی می گیرند، مهم است. اگر بگوییم هیچ یک از هنرجویان آن طور که باید به آیین نامه رانندگی توجه نمی کنند، اغراق کرده ایم، اما واقعیت این است که اکثر هنرجویان و رانندگان با آیین نامه رانندگی بیگانه هستند و توجهی به آن نمی کنند. آنها آیین نامه رانندگی را فقط در حد آزمون‌های آیین نامه رانندگی پیگیری می کنند و پس از آن توجهی به مفاد آیین نامه رانندگی ندارند.
احتمالا اگر بنزین تک نرخی شود، قیمت آن عددی بین 1500، 1800 تا 2000 تومان خواهد بود. با تک نرخی شدن بنزین کارت سوخت مجددا از رونق می افتد و آنهایی که هم اکنون در انتظار کارت سوخت و کارت خودروی خود هستند، دیگر دغدغه ای در این مورد نخواهند داشت. بنزین تک نرخی شاید صدور جریمه خودرو را بیشتر کند و شاید هم تاثیری در آن نداشته باشد. زیرا شواهد و قرائن نشان می دهد که بنزین با هر نرخی ارائه شود، خودروهای بسیار زیادی در معابر و خیابان‌ها تردد خواهند کرد و گویی قیمت بنزین تاثیری در کاهش تردد خودروها ندارد. وقتی تردد خودروها بیشتر شود، جریمه خودروها هم بیشتر ثبت می شوند. زیرا اساسا فرهنگ رانندگی و ترافیک در کشور ما بسیار پایین است و با هر ترفندی جریمه خودروها کاسته نمی شود.
