مکانیسم دقیق تأثیر حرکات چشم در درمان EMDR هنوز به طور کامل روشن نشده است، اما چند نظریه مطرح شده که به بررسی چگونگی تأثیر این حرکات بر تجدید خاطرات و کاهش ناراحتی‌های روانی پرداخته‌اند:
### 1. نظریه کاهش بار شناختی
این نظریه پیشنهاد می‌دهد که حرکات چشم باعث کاهش بار شناختی در مغز می‌شود. هنگام پردازش خاطرات آسیب‌زا، توجه به یک محرک بیرونی (مثل حرکات چشم) می‌تواند بار شناختی و هیجانی مرتبط با خاطره را کاهش دهد. این کاهش بار شناختی ممکن است باعث پردازش مجدد و کاهش شدت احساسات منفی مرتبط با خاطره شود.
### 2. نظریه شبیه‌سازی خواب REM
برخی محققان معتقدند که حرکات چشم در EMDR شبیه به حرکات چشم در خواب REM (حرکات سریع چشم) است. در طی خواب REM، مغز به پردازش و تلفیق اطلاعات روزانه و خاطرات می‌پردازد. حرکات چشم در EMDR ممکن است به طور مشابه باعث تسهیل در پردازش و تلفیق خاطرات آسیب‌زا شود.
### 3. نظریه پردازش دوگانه
این نظریه بیان می‌کند که تحریک دوطرفه (مثل حرکات چشم) همزمان به پردازش اطلاعات هیجانی و شناختی کمک می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود که خاطرات آسیب‌زا به شکلی سازماندهی شوند که کمتر ناراحت‌کننده باشند و بیمار بتواند آنها را به شکل بهتری درک و پردازش کند.
### 4. نظریه تحریک هسته‌های عصبی
برخی پژوهشگران بر این باورند که حرکات چشم باعث تحریک نواحی خاصی از مغز می‌شود که مسئول پردازش اطلاعات و حافظه هستند. این تحریک می‌تواند به پردازش مجدد و تلفیق خاطرات کمک کند.
### پژوهش‌های صورت گرفته
تحقیقات متعددی برای بررسی مکانیسم‌های EMDR انجام شده است:
1. **مطالعات تصویربرداری مغزی:** پژوهش‌های با استفاده از fMRI و PET نشان داده‌اند که EMDR می‌تواند فعالیت نواحی مختلف مغز را که مرتبط با پردازش هیجانات و حافظه هستند، تغییر دهد. این تغییرات ممکن است به بهبود پردازش خاطرات آسیب‌زا کمک کند.
2. **مطالعات بالینی:** بسیاری از مطالعات بالینی نشان داده‌اند که EMDR می‌تواند به طور موثر علائم PTSD و سایر اختلالات روانی را کاهش دهد. این مطالعات معمولاً به بررسی مکانیسم‌های روانی و عصب‌شناختی می‌پردازند تا درک بهتری از نحوه عملکرد EMDR به دست آورند.
### نتیجه‌گیری
با وجود این نظریه‌ها و تحقیقات، مکانیسم دقیق چگونگی تاثیر حرکات چشم در EMDR هنوز به طور کامل مشخص نیست. اما شواهد قابل توجهی وجود دارد که نشان می‌دهد این روش موثر است و به کاهش علائم اختلالات روانی کمک می‌کند. تحقیقات بیشتری برای فهم دقیق‌تر این مکانیسم‌ها و بهبود روش‌های درمانی مرتبط نیاز است.
