چطور میشه سخت‌افزار لپتاپ رو ارتقاء داد؟

همه ما تو شرایط فعلی ممکنه به لپ‌تاپ جدید یا قوی‌تر احتیاج داشته باشیم، توی این فایل می‌خوایم ببینیم که چه دستگاهی رو می‌تونیم انتخاب کنیم تا با پایین‌ترین هزینه بیشترین امکانات رو داشته باشیم، البته که اساتید اطلاعات جامع‌تر و کاملتری نسبت به بنده دارن و من صرفاً براساس تجربیات و مطالعات شخصی و مقالات منتشر شده تجربه اندکی در این زمینه دارم که خوشحال میشم با نظرات شما این مقاله کاملتر بشه.

ما انواع مختلفی از لپتاپ‌ها با کارایی‌های متفاوت رو میتونیم برای خرید انتخاب کنیم. مثل مدل‌های گیمینگ، مالتی‌مدیا، عمومی، صنعتی و... که هرکدوم مزایا و معایب خودشون رو دارن، برای مثال سیستم های صنعتی تا ۴ رم و ۴ هارد رو پشتیبانی میکنند که درمقابل ۱ هارد و ۲ رم سیستم‌های عادی تفاوت قابل توجهی هست.

ویژگی‌های مهم مدل‌های مختلف به این صورت هستن:

گیمینگ: ظاهر متفاوت، سیستم خنک کنندگی و پردازنده گرافیکی قدرتمند، صفحه نمایش عالی

صنعتی: ضخامت و وزن بالا، پورت‌ها و امکانات امنیتی زیاد‌، امکان ارتقاء بالاتر، کیفیت مونتاژ بالا

عمومی: گرافیک و قدرت متوسط، بدنه پلاستیک، کیفیت صفحه نمایش معمولی

مالتی‌مدیا: کیفیت صفحه نمایش و سخت‌افزار بالا، بلندگوی قوی، صفحه نمایش بزرگتر از ۱۵ اینچ

- اول به سراغ انتخاب لپ‌تاپ‌ نو جهت خرید میریم:

ما میتونیم لپ‌تاپ‌هایی با پتانسیل ارتقاء بیشتر رو انتخاب کنیم و به کمک نمایندگی های رسمی بصورت اصولی و بدون ابطال گارانتی ارتقاء بدیم. برای این کار باید به یکسری نکات توجه کنیم:

حتماً CPU انتخابی خودتون رو جدیدترین مدل بازار انتخاب کنید و صرفاً از شرکت Intel چون اکثر برنامه‌های ویندوزی و خود ویندوز با پردازنده‌های اینتل سازگاری بهتری دارند.

برای مثال Intel Core i3 8145U بطور میانگین ۱۰ درصد قوی‌تر از Intel Core i5 6200U و همینطور مبلغ قابل توجهی ارزان‌تر

درصورتی‌که ممکنه بخواهید از مجازی سازی استفاده کنید یا روی لپ‌تاپ خودتون سیستم عامل مکینتاش نصب کنید حتماً باید یک CPU با قابلیت Virtualization انتخاب کنید.

هنگامی که لپ‌تاپ‌ رو انتخاب میکنیم باید به پشتیبانی کردن هارد SSD از نوع M.2 دقت کنیم. نرخ انتقال اطلاعات بهترین هارد دیسک های معمولی حداکثر 150-200 مگابایت در ثانیه، هارد دیسک های SSD حداکثر 600-700 مگابایت و هارد SSD M.2 حداقل 1 گیگابایت و حداکثر 4 گیگابایت بر ثانیه امکان انتقال اطلاعات دارد که تاثیر قابل توجهی در سرعت بارگذاری سیستم و نرم‌افزارها دارد.

رم یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار توی انتخاب سیستم میتونه باشه چون کم پیش میاد از تمام توان پردازنده سیستم استفاده کنیم اما ۸ گیگ رم رو توی استفاده معمولی هم می‌تونیم پر کنیم ممکنه پردازنده‌ی دستگاهی که انتخاب کردید تا ۶۴ گیگ رم رو هم پشتیبانی کنه ولی مادربرد دستگاه بیشتر از ۸ یا ۱۶ گیگ توان جای‌گذاری نداشته برای اینکه چک کنید دستگاه چقدر رم پشتیبانی می‌کنه باید وارد وبسایت سازنده لپ‌تاپ‌ بشید و مدل دقیق لپ‌تاپ خودتون رو سرچ کنید تا ببینید حداکثر چه مقدار رم رو پشتیبانی می‌کنه

چند اسلات برای حافظه رم داره و همینطور اینکه حافظه رم On Board روش استفاده شده یا خیر

ممکنه شما یک دستگاه با رم ۴ گیگon-board که قابل تعویض نیست و امکان اضافه کردن ۸ گیگ رم که درکل ۱۲ گیگ حافظه رم به شما میده در صورتی که توی مشخصات سیستم تا ۱۶ گیگ رو نوشته پشتیبانی می‌کنه انتخاب کنید ولی بخاطر این که فقط یک اسلات آزاد وجود داره بیشتر از ۱۲ گیگ نمی‌تونید رم نصب کنید ولی با کمی هزینه بیشتر می‌تونید یک سیستم با حداکثر ۱۶ گیگ رم و ۲ اسلات رم خالی رو انتخاب کنید.

مثلاً لپ‌تاپ‌ Asus R542UN و Lenovo Ideapad 330 T از نظر سخت‌افزاری خیلی شبیه هم هستن

Asus R542UN:

CPU:Intel i7 8550U

Ram: 8 GB up to 16 GB

VGA: Nvidia Geforce MX150 4GB

HDD: 1 TB

M.2: yes

Lenovo Ideapad 330 T:

CPU: Intel Core i7 8250U

Ram: 8 GB up to 12 GB (4GB on-board)

VGA: Nvidia Geforce MX150 4GB

HDD:2TB

M.2: yes

شما توی این شرایط بالا با مبلغ ثابت ۱۰ میلیون تومان می‌تونید لپ‌تاپ‌ ایسوس با ۱۵٪ قدرت بیشتر نسبت به لنوو رو انتخاب کنید و با مبلغ کمی رم اون رو به ۱۶ گیگ و در کنار هارد دیسک ۱ ترابایت یک هارد SSD NVME استفاده کنید و از سیستم ۱۰ میلیونی خودتون معادل سیستم‌های قوی‌تر کار بکشید.

- اما برای لپ‌تاپ‌ های قدیمی چی؟ چطور میشه لپ‌تاپ های قدیمی که داریم و کند شدن و اذیتمون میکنن رو ارتقاء بدیم؟

معمولاً میگن ارتقاء لپ‌تاپ‌ ممکن نیست، ولی میشهCPU , RAM, Hard Disc و گرافیک لپ‌تاپ‌ رو طبق شروط خاصی ارتقاء داد.

البته برای انجام هر کدوم از این کار‌ها باید اطلاعات کسب کنیم. تمام شرکت‌های سازنده لپ‌تاپ‌ و قطعات کامپیوتری از یکسری استاندارد ها پیروی میکنن و قطعات مشابهی رو استفاده می‌کنن.

ارتقاء پردازنده یا CPU

سی‌پی‌یو های قدیمی بصورت یک قطعه با قابلیت جابجایی ساده روی مادربرد نصب شدن، تعویض اون ها برای یک تعمیرکار خبره معادل با وصل کردن یک فلش مموری به سیستم توسط ما کاربرهای عادی می‌مونه.

در لپتاپ‌های با پردازنده‌ی نسل ۳ یا قدیمیتر عموماً امکان تغییر پردازنده وجود داره اما نسل ۴ و جدیدتر خیر.

از هر لپ‌تاپ‌ مدل‌های مختلفی با CPU های متفاوت وارد بازار میشه. برای بررسی قابل ارتقاء بودن CPU اول باید مدل دقیق پردازنده رو داشته باشیم. مثلاً با پردازنده قدیمی Intel Pentium P6200 امتحان می‌کنیم.

توی سایت http://www.cpu-upgrade.com مدل رو سرچ می‌کنیم.

نتیجه:

http://www.cpu-upgrade.com/CPUs/Intel/Pentium_Dual-Core_Mobile/P6200.html

توی این صفحه یک لیست از CPU های هم‌خانواده وجود داره. حالا با توجه به اینکه TDP بالاتر از CPU فعلی ما نباشه میتونیم CPU رو عوض کنیم با یکی از مدل‌های موجود در لیستی که در لینک وجود داره. این روش رو با شانس و اقبال زیاد ممکنه بتونید اجرایی کنید چون CPU لپ‌تاپ‌ پیدا کردن چندان ساده نیست و صبر و تلاش زیادی می‌خواد.

مثلاً برای لپ‌تاپ‌ Acer 5744Z میشه در صورتی که یکی از اون سی‌پی‌یو های توی لیست رو پیدا کردین به راحتی ارتقاء بدین، خودم

من لپ‌تاپ‌ خودم رو با سی‌پی‌یو P6200 خریدم اول به 520M و بعد از مدتی هم به 640M ارتقاء دادم. اما پیدا کردن CPU حدود ۲ هفته زمان برد.

ارتقاء Ram

برای ارتقاء رم دستگاه باید مدل دقیق لپ‌تاپ رو توی سایت cnet.com سرچ کنیم. توی بخش Memory آپشن Max Supported Size رو می‌بینیم، مثلاً برای لپ‌تاپ HP 840 G3 i5-6300u حداکثر رم قابل پشتیبانی 32 گیگابایت بوده که ما با توجه به مادربرد دستگاه و باس پشتیبانی شده می‌تونیم ۲ ماژول ۱۶ گیگ روش نصب کنیم، سعی کنید ماژول رم با پسوند cl15 و بالاترین باس پشتیبانی شده توسط مادربرد خودتون رو بخرید، درصورتیکه رم با باس بالاتری خریداری کنید به باس پشتیبانی شده توسط مادربرد لیمیت میشه و شما فقط پول اضافه خرج کردین.

در واقع CL مخفف CAS Latency و مدت زمان تاخیر برای ارسال جواب به CPU توسط حافظه رم به حساب میاد، این عدد هرچقدر کمتر باشه بهتره.

در این بین مدل‌های صنعتی با ۴ اسلات رم وجود دارن که برای ارتقاء و انجام چندکار عالی هستن.

ارتقاء Hard Disk Drive

برای ارتقاء هارد ۳ روش داریم:

1- از سایتCNET باید چک کنیم که دستگاه ما از درگاه M.2 یاmSATA پشتیبانی می‌کنه یا نه. سرعت هاردهای M.2 می‌تونه تا ۴ برابر بیشتر از هارد SSD معمولی باشه. درصورتیکه مادربرد هارد M.2 رو پشتیبانی کنه میتونیم با حداقل 900 هزار تومان هاردSSD NVME با ظرفیت ۴۸۰ گیگ میتونیم تهیه کنیم با سرعت انتقال اطلاعات ۲.۵ گیگابایت بر ثانیه یا بالاتر.

برای خرید هارد SSD NVME حتماً باید به تعمیرگاه یا نمایندگی مراجعه کنید و نوع ماژولی که لپ‌تاپ‌ شما پشتیبانی می‌کنه رو دقیقا بپرسید. چون این ماژول با ۴ سوکت طراحی شده و ممکنه شما توی خرید اشتباه کنید.

مثلاً یکسری از لپ‌تاپ ها از mSATA پشتیبانی می‌کنن که شبیه به M.2 هست

ماژول های mSATA سمت راست کانکتور ۸ پین دارن و توی محل نصبشون نوشته شده mSATA.

اگر سیستم شما هارد M.2 پشتیبانی می‌کنه بازهم ۳ گزینه کلی به شرح زیر برای انتخاب دارید.

هر کدام از ۳ مدل ذکر شده باز به ۴ نوع با اندازه های مختلف دسته‌بندی میشوند.

* اگر مادربرد لپتاپ شما از SSD M.2 NVME پشتیبانی کنه سرعت حداقل 2.1 گیگابایت بر ثانیه رو میتونید تجربه کنید. و این مدل صرفاً در سایز 2280 و از نوع M Key عرضه میشوند.

* اگر لپتاپ شما از M.2 ساپورت نمیکنه درصورتی که به AliExpress دسترسی داشته باشید میتونید تبدیل برای هاردهای SSD سفارش بدید که جایگزین کارت وایرلس لپتاپ شما میشن و برای انواع لپتاپ ها موجود هستن.

2- روش دوم نصب هارد SSD 2.5" که روی تمام لپ‌تاپ ها ممکنه

و برای یک ترابایت حداقل باید ۱.۳۰۰.۰۰۰ تومان هزینه کرد، البته از ۶۰ گیگ می‌تونید انتخاب کنید با قیمت ۱۳۰.۰۰۰ تومان به بالا، مثلاً یک هارد ۲۴۰ گیگ حدود ۴۰۰ هزار تومان هزینه دارد و سرعت انتقال اطلاعات اون به ۵۰۰ مگابایت بر ثانیه میرسه که انتخاب مناسبی برای اکثر کاربرهاست.

3- روش سوم برای استفاده از هارد دیسک های قدیمی و معمولی است

توی لپ‌تاپ هایی که درایو CD/DVD دارن با قطعه‌ای به اسم Caddy Drive میشه هارد قبلی رو توی سیستم استفاده کرد که هارد دیسک معمولی رو میتونید توی اون استفاده کنید و سرعت انتقال اطلاعات اون حداکثر به ۱۵۰ مگابایت بر ثانیه میرسه.

• کدی درایو در ۳ اندازه برای لپ‌تاپ‌های مختلف طراحی شده و کدی درایو لپتاپ های اپل متفاوته.
• برای حفظ ظاهر لپتاپ باید از درپوش درایو DVD/CD روی کدی درایو استفاده کنید.

برای مثال اگر شما یک لپ‌تاپ داشته باشید که درایوCD/ DVD داشته باشه و از درگاه M.2 پشتیبانی می‌کنه میتونید ۳ هارد روی یک دستگاه نصب کنید

ارتقاء گرافیک

توی بعضی از لپ‌تاپ‌ های گیمینگ و صنعتی کارت گرافیک بصورت جداگانه تعبیه شده که شما میتونید یک گرافیک هم خانواده با گرافیک فعلی رو جایگزین کنید مثل HP 8770 یا Dell precision m6800 یاHP ZBook 17-F0V57EA و …

البته امکان اضافه کردن گرافیک کامپیوتر هم به لپتاپ وجود داره که بخاطر هزینه بالا و جابجایی سخت تر انجامش چندان جالب بنظر نمیاد ولی از درگاه‌های USB C, Thunderbolt, USB 3 و همینطور mPCIe یا درگاه کارت وایرلس لپتاپ قابل اتصال به مادربرد لپتاپ هستند.

سیستم خنک‌کنندگی

گرد و غبار تاثیر خیلی زیادی روی گرمای دستگاه می‌ذاره درصورتیکه گرمای دستگاه افزایش پیدا کنه به علت گرد و غبار میزان TDP یا توان حرارتی قابل تحمل دستگاه افزایش پیدا می‌کنه و باعث کم شدن شدید سرعت دستگاه شما می‌شه و با توجه به شرایط محل سکونت باید بصورت دوره ای دستگاه رو سرویس کنید.

همچنین میتونید با آموزش های موجود در یوتیوب خودتون هم با احتیاط و رعایت کلیه نکات از جمله استفاده از خمیر و پد سیلیکون مرغوب لپتاپ رو همیشه تمیز نگهدارید.

• استفاده از پد سیلیکون درصورت ارتقاء CPU کاملاً ضروری و لازمه.

روش کم هزینه تر، روی یک فلش لینوکس نصب کنید، از اون فلش به عنوان هارد اصلی استفاده کنید و فایل های حجیم و کم استفاده رو توی هارد دستگاه ذخیره کنید، همینطور سیستم رو توی بازه‌های زمانی مناسب سرویس کنید. درصورتی‌که از این راه استفاده کنید استهلاک هارد دستگاه کمتر و دمای دستگاه پایینتر میاد، سیستم بخاطر استفاده از فلش نسبت به هارددیسک سرعت بهتری داره.

و به عنوان نکته پایانی در صورتی که تسلط کامل به الکترونیک و سخت‌افزار ندارید ارتقاء سیستم خودتون رو به تعمیرگاه های خوش نام بسپارید و اگر قصد ارتقاء لپ‌تاپ‌ نو رو دارید حتماً از طریق نمایندگی معتبر و رسمی ارتقا رو انجام بدین تا گارانتی لپ‌تاپ‌ شما باطل نشه.

امیدوارم این مقاله بدردتون خورده باشه و با هزینه پایین‌تری بتونید بجای تعویض لپ‌تاپ‌ خودتون رو ارتقاء بدین یا لپ‌تاپی با پتانسیل ارتقاء بالاتر رو انتخاب کنید.