حد مواجهه شغلی یا occupational exposure limit ( OEL) بالاترین میزان مجاز مواجهه فرد در محل کار در طول 8 ساعت با ماده خطرناک هست.در بعضی موسسات تحقیقاتی مانند ACGIH( American conference of Governmental Industrial hygienists ) به جای OEL از عبارت LT TWA ( Long Term Time Weighted Average) استفاده میکن. چون تماس یا استنشاق مواد خطرناک موجب آسیب به فرد میشه محققان آزمایشات سم شناسی و محاسباتی رو انجام میدن که متوجه بشن تا چه میزان تماس مجازه. مثلا در آزمایشگاه بر روی حیوان تست میکنن یا خصوصیات فیزیکوشیمیایی ماده رو بررسی میکنن. واحد حد مواجهه شغلی میکروگرم بر مترمکعب هوا هست. هر چه این عدد کوچکتر باشه یعنی ماده ما خطرناک تر و سمی تر هست. در شکل زیر که معروف به هرم OEL هست شما میبینید که اگر مثلا ماده ای به میزان 1000 تا 5000 میکروگرم در مترمکعب هوای یک اتاقی پخش بشه و هیچ آسیبی به فرد نزنه این ماده در دسته غیر خطرناکها قرار میگیره. OEB یا همون occupational exposure band هست که دسته بندی مواد براساس یک بازه ای است مثلا موادی که حد مواجهه شغلی (OEL) بین 0.1 تا 1 میکروگرم بر مترمکعب رو دارن در بازه OEB 5 قرار میگیرن که جز طبقه بسیار سمی هست.
وقتی شرکتهای دارویی تصمیم به تولید دارویی رو میگیرن ابتدا چک میکنن که OEL ماده مورد نظر چه قدر است تا تعیین کنن که ماده در چه طبقه سمیتی قرار میگیره چرا؟ چون مواد با حد مواجهه متفاوت نیاز به تجهیزات محافظتی( containment) و پوشش خاصی برای پرسنل( Personnel Protection Equipment) مانند لباس کاملا پوشیده یا ماسک تنفسی ممکنه داشته باشن.
در تصویر بالا میبینین که مثلا ماده ای که در OEB 1قرار میگیره نیاز به تجهیز و پوشش محافظتی خاصی نداره چون ماده خطرناک نیست مانند استامینوفن. همینطور که از OEB1 به سمت OEB6پیش میریم ماده خطرناک تر و محافظت ها سختگیرانه تر میشه ( البته شکل بالا محافظت تا OEB5 رو نشون داده چون در دسته بندی های جدید OEB6 اضافه شده). در محافظت های سختگیرانه سیستم به طور کامل باید بسته باشه و به هیچ عنوان افراد نباید در معرض این ماده قرار بگیرن. مثلا تولید داخل ایزولاتور که یک سیستم کاملا بسته هست انجام میشه یا سیستم هواساز باید جوری طراحی بشه که فشار داخل اتاق منفی باشه و مواد خطرناک به بیرون اتاق جابجا نشن.
اما چطور میشه این حدود رو برای هر ماده پیدا کرد؟
یک راه این هست که دنبال MSDS ( master safety data sheet) ماده گشت. MSDSبرگه اطلاعات ایمنی مواد هست که درونش اطلاعات مربوط به میزان سمیت ماده، خطرات ماده، اقدامات ایمنی حین انجام کار با این ماده، دستورالعمل بهداشتی هنگام تماس یا مواجهه با ماده آورده میشه. اصولا در شرکتهای خارجی به خصوص فایزر در MSDS هایی که تهیه میکنن حد مواجهه شغلی ماده مورد نظر رو هم مینویسن که میتونه رفرنسی برای ما باشه.
تصویر بالا از MSDS مربوط به جمسیتابین هیدروکلراید هست که توسط شرکت فایزر تهیه شده و میبینیم که در اون به OEB این ماده اشاره شده.
راه دیگه سایت OEL Fastrac هست که در ازای پرداخت پول اطلاعات مربوط به حد مواجهه شغلی ماده مورد نظر رو در اختیارتون قرار میده که شرکتها میتونن این مبلغ رو پرداخت کنن و اطلاعات بگیرن.
برای دیدن پستهای دیگر هم میتونید به صفحه من در ویرگول مراجعه کنید.
https://virgool.io/@fatemehraji
