منظور از سواد مالی چیست؟

برای تعریف سواد مالی، بهتر است هر کلمه را به طور جداگانه، تعریف نماییم. کلمه مالی، به هرگونه « معامله با پول » اشاره دارد و کلمه سوادآموزی به « دانش یا صلاحیت» اطلاق می شود. بنابراین، سواد مالی را می‌­توان به معنای « دانش و شایستگی نحوه معامله با پول» دانست. به ­عبارت ­دیگر، سواد مالی و یا هوش مالی، ترکیبی از دانش مالی، مهارت‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای لازم، برای تصمیم‌گیری‌های صحیح مالی، براساس شرایط شخصی و در جهت تحقق امنیت و آزادی مالی می­‌باشد.

سواد مالی، چه نقشی در تامین نیازهای آینده دانش‌­آموزان ایفا می­‌کند؟

در ایتدا باید به این نکته توجه داشت که، دانش‌­آموزان، هر چه در سنین پایین‌­تر و در سالهای اولیه تحصیلی خود، با مفهوم و مهارت‌های سواد مالی، آشنا شوند، در آینده، سریعتر و با هزینه­‌های کمتری، به رفاه و امنیت مالی مد­نظر خود می­‌رسند. بعضی از مزایای سواد مالی، برای تامین نیازهای آینده دانش‌­آموزان، عبارتند از:

• کاریابی ­و ­کسب درآمد: اولین مزیت سواد مالی برای دانش‌­آموزان، ایجاد آمادگی در آنها، برای کاریابی و کسب درآمد است. در واقع، دانش‌­آموزان، با آشنایی و یادگیری مهارتهای مورد نیاز بازار کار، در آینده، به آسانی، شغل مورد نظر خود را انتخاب و به کسب درآمد می‌پردازند.
• بودجه­‌بندی: از دیگر مزایای سواد مالی، برای آینده دانش‌­آموزان، آشنایی با نحوه بودجه‌­بندی درآمد خود می‌­باشد. پس از کاریابی و­کسب درآمد، آنها باید بدانند، که چگونه، در­آمد خود را به تامین نیازهای اساسی خود، اختصاص دهند. دانش‌­آموزان، با یادگیری سواد مالی، به مهارتهای مورد نیاز برای بودجه‌­بندی، مسلط می‌­شوند.
• پس‌­انداز: یادگیری مهارت‌های پس‌­انداز، از دیگر مزایای مهم سواد مالی، محسوب می‌­شود. دانش‌­آموزان با یادگیری نحوه پس‌­انداز، می‌آموزند، که در زمان بودجه­‌بندی، مقدار مشخصی از درآمد خود را به عنوان پس‌­انداز، ذخیره نمایند.
• سرمایه­‌گذاری: سواد مالی، مهارتهای مربوط به نحوه سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف، و ایجاد کانال‌های درآمدی جدید، را به دانش‌آموزان، آموزش می‌­دهد.

همانگونه که در بالا اشاره شد، مهارتهای مربوط به کاریابی‌ ­و ­کسب درآمد، از مهمترین مهارت‌هایی هستند که در سواد مالی، به دانش‌­آموزان، آموزش داده می­‌شود. زیرا فقط با وجود شغل و درآمد است، که دیگر مهارتهای پس‌­انداز، سرمایه­‌گذاری و .. مورد توجه و استفاده، قرار می­‌گیرند.

سواد مالی، مهارت‌های مربوط به چه نوع شغل­‌هایی را به دانش‌­آموزان، آموزش می‌­دهد؟

سواد مالی جامع و فراگیر، باید همه مهارت‌های اساسی مورد نیاز، برای انواع شغل‌­ها را به دانش‌­آموزان، آموزش دهد. ولی در مقوله کاریابی­ و ­کسب درآمد، و در مرحله اول، دانش‌­آموزان، باید با انواع شغل‌­های موجود در بازار کار، آشنا شوند:

شغل تمام ­وقت در مقابل شغل پاره ­وقت:

• شغل تمام­ وقت: شغلی است که، کارمند، طبق قانون، باید میزان ساعات کاری مشخصی را در خدمت کارفرما قرار گیرد.
• شغل پاره ­وقت: شغلی است که، کارمند بنا به توافق با کارفرما، ساعات کاری مشخصی را برای او، کار می­‌کند.

شغل با درآمد در مقابل شغل بدون درآمد:

• شغل با درآمد: شغلی است که در آن، کارفرما در ازای کار، حقوق و مزایایی را به کارمند، پرداخت می­‌کند.
• شغل بدون درآمد: در این شغل، فرد بصورت داوطلبانه، مشغول به­ کار می­‌شود و حقوقی دریافت نمی­‌کند و هدف از انجام آن، کسب تجربه و یادگیری مهارتهای کاربردی مورد نیاز برای او می­‌باشد.

بعضی از شغل­‌های پاره ­وقت و یا شغل ­های بدون درآمد، مناسب دانش‌­آموزانی در مقطع متوسطه هستند که هدف آنها، کسب تجربه‌­های کاری، آشنایی کلی با محیط و بازار کار و افزایش اعتماد به نفس، می‌­باشد.

سواد مالی، چه مهارت‌هایی را در زمینه کاریابی­ و ­کسب درآمد، به دانش‌­آموزان می‌­آموزد؟

در سواد مالی، دانش‌­آموزان، پس از آشنایی با انواع شغل‌­ها، مهارتهای مورد نیاز برای کاریابی­ و ­کسب درآمد را نیز آموزش می‌­بینند.

بطور کلی، مهارتهای مورد نیاز برای ورود به بازار کار، به ۲ دسته تقسیم می­‌شوند: مهارتهای سخت و مهارتهای نرم.

• مهارت‌های سخت: این مهارتها، شامل دانش­‌ها و تواناییهای مورد نیاز برای انجام یک کار، می‌­باشد. این نوع مهارتها، قابل آموزش هستند و براحتی نیز، اندازه­‌گیری می­‌شوند. به عنوان مثال، مهارت کار با نرم­ افزارهای کامپیوتری برای یک شرکت دیجیتال محور، و تسلط به یک زبان خارجی، برای کار در یک شرکت جهانگردی، الزامی می‌­باشد.

از آنجایی که هر شرکت، نیاز به نیروی متخصص در زمینه‌ه­ای خاص دارد، لذا افراد، بنا به علایق خود و نیازهای شرکت مربوطه، اقدام به یادگیری مهارتهای مورد نیاز می‌­نمایند.

• مهارت‌های نرم: این مهارت‌ها، شامل دانش­‌ها و توانایی­‌هایی­ برای برقراری ارتباط مؤثر با سایر افراد می باشد و بطور کلی، دید و نگرش فرد را نسبت به زندگی و کار، نشان می دهد. این مهارت‌ها درونی هستند و به سختی قابل اندازه‌گیری می­‌باشند.

مهارتهای نرم، فارغ از نوع شغل، مهارتهای پایه و اساسی مورد نیاز فرد، برای انجام همه وظایف، در همه سازمانها و شرکت­‌ها می‌­باشد. و دانش‌­آموزان، بهتر است از همان سنین پایین‌­تر، به یادگیری این مهارت‌ها پرداخته و با نزدیکی به دوران کاریابی­ و ­کسب درآمد، به تقویت آنها در خود، اقدام نمایند. و این از وظایف اساسی سواد مالی، در زمینه کار­یابی ­و­ کسب درآمد می‌­باشد. در زیر، به بعضی از مهارت‌های مورد نیاز و ضروری، برای تصدی هر شغل و در هر سازمانی، اشاره می‌­شود:

• ارتباطات: از مهمترین مهارتهای سواد مالی و موثر در کاریابی­ و ­کسب درآمد می­‌باشد. منظور از ارتباطات، توانایی برقراری ارتباط مؤثر با افراد داخل و خارج سازمان می‌­باشد. این مهارت، به افراد کمک می‌­کند تا عقاید و افکار خود را به روشنی برای دیگران، بیان نمایند و همچنین پیام سایر افراد را نیز بخوبی درک نمایند.
• کار تیمی: دانش‌­آموزان، با کمک این مهارت، می­آموزند که چگونه در تیم کاری خود، موثر و موفق، عمل نمایند و همچنین، یاد می­گیرند که فراتر از خود و خواسته‌های خودشان فکر کنند و به هدف مشترک تیمی و سازمان خود، توجه نمایند.تفکر انتقادی و حل مساله: از مهارتهای موثر در زمینه کاریابی­ و ­کسب درآمد می­‌باشد. دانش‌­آموزان دارای سواد و یا هوش مالی، با استفاده از این مهارت، یاد می‌گیرند که، یک مساله را از جنبه‌­های مختلف، مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار داده، و راه جدیدی را برای حل آن، ارائه نمایند.
• حس کنجکاوی: امروزه، با توجه به پیشرفت سریع دانش، علوم و فناوری، محیط‌های شغلی به‌ سرعت درحال تغییر و تحول، هستند. و افرادی می­‌توانند خود را با این تغییرات، هماهنگ نمایند که دارای حس کنجکاوی و عشق به یادگیری باشند. و همواره به دنبال یادگیری موضوعات جدید و روشهای جدید انجام کار باشند.
• انعطاف­‌پذیری و انطباق‌­پذیری: این مهارت، از مهارت های مهم و اساسی نیروی کار آینده، محسوب می­‌شود. دانش­‌آموزان با یادگیری سواد مالی، می­‌آموزند که در هنگام بروز موانع و یا نیازهای جدید محیط کاری، چگونه شیوه کاری خود را تغییر دهند و با شرایط جدید، وفق یابند.
• ارزیابی و تجزیه و تحلیل اطلاعات: با کسب این مهارت، دانش‌‌آموزان یاد می­‌گیرند که چگونه، داده‌ها و اطلاعات خام موجود را مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار داده و نتایج حاصل از آن را برای تصمیم­‌گیری، در اختیار دیگران و یا مدیران سازمان قرار دهند.
• خلاقیت و نوآوری: این مهارت، از مهارت‌های موثر در زمینه کاریابی ­و ­کسب درآمد می‌­باشد. سازمان‌های آینده، به‌ ­شدت نیازمند افرادی هستند که، توانایی ارائه ایده‌های نو و جدید را داشته باشند و بتوانند راه‌حل‌های خلاقانه­‌ای را برای موضوعات مختلف، ارائه دهند.

سایر مهارت‌های مهم:

• کارآفرینی: بعضی از افراد، علاقه چندانی به کار در دیگر سازمانها ندارند و تمایل آنها بیشتر بر خود­ اشتغالی و ارائه محصولات و یا خدمات جدید می‌­باشد. افراد علاقمند به کارآفرینی، علاوه بر همه مهارت‌های فوق، باید به مهارت­‌های کارآفرینی(شامل مدیریت، انجام تحقیقات بازار، ارتباط با مشتری و …) نیز مسلط باشند. آموزش مهارت‌های کارآفرینی در سواد مالی، تاثیر بسزایی در آینده شغلی و امنیت مالی دانش‌آموزان خواهد داشت.
• رزومه­ نویسی: آموزش مهارت رزومه ­نویسی، از مهارت‌های بسیار موثر در زمینه کاریابی­ و ­کسب درآمد می­‌باشد. افراد با درج اطلاعات شخصی، سوابق تحصیلی، مهارتها و توانایی­‌ها و علایق خود، می­‌توانند نظر کارفرما را در مورد استخدام خود، جلب نمایند. دانش‌­آموزان با یادگیری اهمیت و نحوه رزومه ­نویسی، می­‌آموزند که چگونه خود را برای ارائه یک رزومه پربار، آماده نمایند.
• مصاحبه استخدامی: این مهارت، از مهمترین مهارتهای مورد نیاز هر کارجو می‌­باشد. دانش­‌آموزان دارای سواد مالی، یاد می‌­گیرند که چگونه، در جلسات مصاحبه استخدامی حاضر شوند و به چه نحوی به سوالات مطرح شده در مصاحبه پاسخ دهند و بدین ­‌ترتیب، راه خود را به سوی استخدام، هموار نمایند.

منبع: سایت اندیشه ماندگار عالی‌نسب