نژاد پرستی؛ یکی از مهمترین مسائلی که بشر امروز با آن دست و پنجه نرم میکند، موضوع عدم تساوی در بین نژادها به دلیل تفاوت در ویژگیهای بیولوژیکی است که فرد، هیچگونه دخل و تصرفی در گزینش آن نداشته است اما متاسفانه به سبب آن مورد تبعیض قرار میگیرد.
به عبارتی اگر بخواهیم دقیقتر شویم، در باور نژادپرستی جداسازی نژادی رایج است به این صورت که نژادهای متفاوت از یکدیگر باید تفکیک شوند و در لایه متفاوتتری از سایر افراد جامعه قرار گیرند و متاسفانه همین امر باعث میشود که این موضوع زمینه اختلافات بسیاری را در بین مردم و اصول قانونگذاریهای یک جامعه متحمل شود.
در زمان کنونی، ظاهرا به نظر میرسد که این موضوع تا حدودی برای کشورهای پیشرفته حل شده و قابل درک باشد اما اگر باز هم به ریشه این اصل برگردیم، مجددا روزنههایی از تفاوتها و اختلافات در بین برخی ملیتها، رخته کرده است.
جلوهگری هنر هفتم برای پرده برداری از دغدغه های نژادپرستی
به منظور آگاهیرسانی و علاوه بر آن پرداختن به بحران نژادپرستی، از دیرباز تاکنون سینما نقش به سزایی را در بررسی و نشان دادن زوایای مختلف درگیر در زندگی این افراد را مورد ارزیابی قرار داده است و توانسته است با ورود به بخش عاطفی و احساسی مخاطب، از فراز و نشیب نحوه زندگی افرادی که در طبقه محرومتر اجتماع قرار گرفتهاند، سخن حرف دل آنها به میان آورد.
در اوایل قرن بیستم و در فیلمهای آمریکایی، موضوع نژاد پرستی مکرر رخ داده است. نمونهای مثالزدنی از این موارد فیلم «تولد یک ملت» است که برتری سفیدپوستان را به صورت کاملا مشهود ترویج میکرد و تلاش برای لغو قوانین سختگیرانه علیه بردهها و سیاهپوستها به شدت به چشم میخورد علاوه بر آن در کنار سکانسهای خشن موجود در فیلم، بیننده را ترغیب به دنبال کردن شخصیت اول داستان میکند.
با گذشت زمان و بهبود روابط نژادی، فیلمهای مستقل و مستند نژادپرستی پا به عرصه فیلم سینمایی نهادند.
لیست بهترین فیلمهای سینمایی با موضوع نژادپرستی
جهت پرداختن به اهمیت موضوع نژادپرستی،صنعت سینما ، آثار قابل تاملی را به پیشگاه چشم مخاطبان عرضه کرده است تا تصور و نگاه دیگری را در ذهن مخاطبان برجای بگذارد که در ادامه، به تعدادی از بهترینهای این موضوع پرداخته میشود که تماشای آنها خالی از لطف نخواهند بود:
1) در گرمای شب (In the Heat of the Night) – 1967
به علت مظنون شدن گشت پلیس به یک سیاهپوست، در جریان پیدا کردن جنازهای، وی را دستگیر میکند که چندی بعد متوجه میشود وی پلیس جنایی نیز هست و صرفا به خاطر ظاهر متفاوت او، این تردید رخ داده است.
2) ای کاش خیابان بیل توانایی حرف زدن داشت (If Beale Stree Could Talk) – 1970
زوجی که باهمدیگر رویاسازی میکنند اما فونی، به دلیل جرم مرتکب نشده و از بد روزگار، یک پلیس نژادپرست و یک زن بیرحم و بدون آگاهی درست از از وقوع جرم او را پشت میلههای زندان انداختهاند و رویاهای آنها نقش برآب میشود. در همین حال، تلاشهای پیگیر یک وکیل سفیدپوست، حتی بخشش را به سمت رویای دور روانه میکند. متاسفانه عدالت برای همه یکسان نیست تنها راه نجات از قانون سفیدپوستها که تساویای با دیگر نژادها ندارد، التماس و لابه کمککننده خواهد بود.
3) تاریخ مجهول آمریکا (American History X) – 1998
جریان این فیلم بر پایه تنفر بیحد و مرز است و به قدری وسیع به آن پرداخته میشود که فقط نفرت سفید از سیاه و برعکس آن نیست بلکه نژاد زرد هم به آن افزوده میشود که همگی آنها از تمام افراد متفاوت نسبت به خود احساس تنفر دارند.
4) مسیر سبز (The Green Mile) – 1999
در اینجا تبعیض نژادی فقط به رنگ پوست نیست بلکه شخصیت خوشقلب سیاه این فیلم، بخاطر قضاوتهای ظاهری، مورد اذیت قرار میگیرد.
5) ری (Ray) – 2004
نکته جالب توجه در این فیلم شخصیت اول آن بوده که موسیقیدانی مطرح است که از برگزاری کنسرت تفکیک نژادی شده امتناع میکند.
6) تصادف (Crash) – 2004
موضوع اصلی فيلم، مفهوم نژاد پرستی و تاثیر آن بر اجتماع و بروز خشم و نفرت حاصل است. در این فیلم شاهد گستره وسیعتری از نژادپرستی هستیم چرا که جلوه معمول این موضوع، بین سیاه پوست و سفید پوستان است اما سفید علیه خاورمیانهای، سیاه علیه لاتین نیز قد علم میکند.
7) گرن تورینو (Gran Torino) – 2008
نوع نژادپرستی این فیلم، اینبار سمت سیاهپوستان نیست بلکه به انزجار از کرهایها خطاب میشود. فیلم داستان زندگی یک افسر کهنه کار والت کوالسکی که از جنگ کره دل خوشی ندارد و از کره ای ها متنفر است، ولی در حال حاضر با یک خانواده کره ای همسایه است.
8) خدمتکاران (The Help) – 2001
این فیلم به تبعیض مشهود بین سیاهپوستان و سفیدپوستان میپردازد به نوعی که متحمل این موضوع بیشتر زنان سیاهپوستی هستند که در خانه سفیدپوستان تا سالها کار و زندگی میکنند و به نوعی تمام جوانیشان را وقف میکنند. داستان فیلم روایتگر شدت تبعیض نژادی در سال 1963 است و به تصویرکشی قوانین تلخ و سختگیرانه و اعمال تفاوتهای چشمگیر بین سفید پوستان و سیاه پوستان مانند: جدایی اماکن و خدمات حمل و نقل عمومی، مدارس دولتی، رستورانها و ... است و نقطه اوج فیلم، به پاخیزی شخصیتهای اصلی در عدم پذیرش قوانین نابرابر وضع شده است.
9) ایستگاه فروتویل (Fruitvale Station) – 2013
پاسگاه ایستگاه فروتویل، نمونهی مثالزدنی از موضوع نژادپرستی و روابط آن در آمریکا قرن بیستم را بیان میکند.
10) 12 سال بردگی (12 Years A Slave) – 2013
در این فیلم تمامی سفیدپوستها بد ذات نیستند و معدودی از آنها وجود دارند که رفتاری به دور از تفاوت نژادی از خود بروز دهند و به نوعی تعصبات خفیفتری داشته باشند اما این فیلم برای محدوده سنی خاصی مناسب است به علت اینکه صحنههای به شدت خشونتآمیز را با سیاهپوستان نشان میدهد.
11) 42 – 2013
این فیلم مملو از توهینهای نژادپرستانه به یک سیاهپوست فوقالعاده است که تلاش بیپایان وی برای دستیابی به جایگاه همتراز با سفیدپوستان در بیسبال از جذابیت سرشاری برخوردار است.
12) سلما (Selma) – 2014
در این فیلم به تلاش جمعی سیاهپوستان جهت واخواهی حق برابری رأی در شهر آلاباما پرداخته میشود.
13) برو بیرون (Get out) – 2017
نحوه نمایش تبعیض نژادی در این فیلم ترسناک بدین صورت است که عاملی ناشناخته برای بقای خود نیاز به بدنی جدید برای زندگی دارد و سوال اینجاست که چرا باید سیاهپوستان قربانی این ژانرها باشند؟ آیا از جان کمارزشتری برخوردارند؟
14) بلکککلنزمن (Blackkklansman) – 2018
این فیلم در کنار ژانر کمدیای که دارد به تعداد بیشماری از موارد نژادپرستی در قالبهای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی میپردازد.
15) کتاب سبز (The Green Book) – 2018
اگر بخواهیم به نمونههای تبعیض نژادی در این فیلم بپردازیم، سکانس تکاندهنده منزل تونی که دو مرد سیاهپوست در آن کار میکنند و از ته لیوانهای آنها که باقیمانده، مینوشند و یا خود ماهیت کتاب سبز که راهنمای سیاهپوستها از بایدها و نبایدها است. حتی تونی که دو رگه است از سمت همتایان آمریکایی خود مورد سرزنش و اذیت قرار میگیرد چه بسا که در بخشهایی دیده میشود که به وی به دلیل راننده یک سیاهپوست بودن خرده گرفته شده است.
امید است روزی، به دور از هرگونه تفاوت رنگ پوست و نژاد، ارزش و مقام والای انسانیت تحقق یابد و همگی مردم دنیا در آغوش صلح و آرامش زندگی کنند.