لست سکند، نتایج نظرسنجی محبوب ترین غذای ایرانی و نکاتی برای داده ‏بازها (به ظاهر شوخی ولی در باطن جدی)

پیش نوشت: قبلا هم به این موضوع اعتراف کرده بودم که عاشق حرف زدن با اعداد و ارقام ام. این خاصیت اعداد و ارقامه (از هر نوعی که باشند) که می تونی ساعت ها پاشون بشینی و بچرخونی و از هر طرفش اطلاعات و داده های جذابی رو دربیاری. این بار هم پست اخیر لست سکند (مجموعه فعال در صنعت گردشگری) این بهونه رو به دست داد، این بار البته به این بهانه که هر داده ای بدون درک فضای ایجاد داده و شرایط حاکم بر موقعیت، قابل اتکا نیست ...

اصل ماجرا

لست سکند (مرجع مقایسه و انتخاب تورهای مسافرتی و ...)، همونطور که از اسمش پیداست در صنعت گردشگری به فعالیت مشغوله و خدماتی رو در این حوزه ارائه میده (که البته با توجه به این که قرار نیست این پست، تبلیغاتی باشه، از معرفی بیشتر مجموعه خودداری می کنم). اخیرا این مجموعه در صفحه اینستاگرام خودش که نزدیک به 500 هزار فالوئر داره (و البته با توجه به بازخورد مخاطبانش روی پست ها و محتواهای تولیدیش، برخلاف بسیاری از مجموعه ها قریب به 500 هزار فالوئر واقعی و فعال)، نظرسنجی ای رو در قالب برگزاری یک مدل انتخاب مرحله ای بین انواع غذاهای شناخته شده ایرانی برگزار کرده که نتیجه اون رو تصویر بالای پست شاهدید. در این یادداشت، ضمن مروری بر نتایج این نظرسنجی، نکاتی رو برای پرهیز از برداشت اشتباه از نتایج این نظرسنجی با هم بررسی می کنیم.

با ذکر این توضیح تکمیلی که:

ممکنه در نظر نخست، انتخاب نظرسنجی در مورد غذا با اهداف این مجموعه (صنعت گردشگری) تناسب نداشته باشه. هرچند تولید محتوای جذاب و درگیرکننده کاربران به عنوان یکی از استراتژی های تولیدمحتوای مجموعه ها در فضای مجازی به کار گرفته میشه و از این حیث ایراد چندانی به این اقدام وارد نیست. مضافا این که افزودن بخش جدیدی به مجموعه در قالب گردشگری غذا در آینده و تکمیل سبد خدماتش به کاربران در قالب معرفی و آشناسازی انبوه مخاطبانش با رستوران ها و مجموعه های غذایی منتخب نقاط گردشگری هم خالی از احتمال نیست.

ذکر این نکته هم ضروری است که بنا بر اعلام لست سکند، این نتایج از بین نظرات 200 هزار نفر (احتمالا مجموعا 200 هزار بار مشارکت در طی مراحل مختلف نظرسنجی) استخراج شده است.

اما مروری سریع بر نتایج (که چندان موضوع این پست نیست):

1- برتری کباب با کسب 61% آرا در مقابل خورش قرمه‏سبزی با کسب 39% آرا در رقابت نهایی

2- برتری بیش از 2.5 برابری کباب در مقابل آبگوشت

3- برتری بیش از 2.5 برابری خورش قرمه سبزی در مقابل آبگوشت

4- شکست خورش قیمه بادمجان از زرشک پلو و شکست خورش قیمه سیب زمینی از خورش فسنجان

5- بعد از کباب، قرمه‏سبزی، باقالی پلو و آبگوشت در رتبه های بعدی قرار دارن

اما چند نکته در تفسیر داده ها (که موضوع اصلی این پست است)

1- صرف رتبه بندی نهایی این نظرسنجی به معنای انتخاب نهایی افراد در مقام عمل نیست و مثلا ممکن است افرادی به خاطر رژیم غذایی و یا دستور پزشک و نظایر آن (و حتی اثر عاملی مثل مدت زمان سپری شده از زمان نصرف آخرین غذا از هر نوع و یا آخرین تجربه فرد در انتخاب غذای مورد نظر) در ارزیابی به گونه ای متفاوت از انتخاب واقعی عمل کنند.

2- در این نظرسنجی عواملی نظیر قیمت غذا و یا تناسب ذائقه ای لحاظ نشده است. مثلا ممکن است در بودجه مشخص 20 هزارتومانی، انتخاب افراد خورش قرمه سبزی باشد و نه کباب. و یا مثلا در حین انتخاب بین خورش قرمه سبزی و باقالی پلو، افراد به سبب ترجیح و حس نوستالژیک نسبت به خورش قرمه سبزی دستپخت مادر، به انتخاب باقالی پلو دست بزنند.

3- عاملی مثل فصل و آب و هوا هم می تواند بر کیفیت نظرسنجی تاثیرگذار باشد. هرچند تخمین کلی بر این است که این تاثیر به عنوان عامل برهم زننده نتیجه مقایسات زوجی نیست و صرفا سهم ها را جابجا می کند. مثلا ممکن است با برگزاری این نظرسنجی در فصل زمستان، آب دوغ خیار رای کمتری را در مقایسه با آبگوشت کسب کند و یا مثلا آش رای بیشتری را به خود اختصاص دهد.

4- برخی غذاها در همان دور اول رقابت به حریف سنگینی برخورد کردند و از چرخه رقابت حذف شدند. این حذف شدن البته به معنای محبوبیت کمتر اونها نسبت به باقی غذاهای صعود کرده به مرحله بعد نیست و فقط نشون دهنده محبوبیت کمترش در مقایسه با رقیب مورد ارزیابیش بوده. مثلا این که کشک بادمجان به مرحله بعد صعود کرده ولی کتلت نه، الزاما به معنای بهتر بودن کشک بادمجان از کتلت نیست (چرا که اساسا این موضوع در طراحی ارزیابی لحاظ نشده). و مثلا مقایسه شامی با کباب (با نتیجه کاملا قابل پیش بینی حذف شامی) مقایسه خداپسندانه ای نیست واقعا.

5- انتخاب دو به دو و صعود یک غذا از هر دو غذا هم به میزان زیادی بر نتیجه نظرسنجی تاثیرگذار است. شاید نتیجه قابل اتکاتر این نظرسنجی، می توانست بر اساس وزن دهی به هر غذا از سوی همه کاربران و ارزیابی غذاها بر اساس جدول رده بندی کلی به دست آید (که البته، محدودیت های اینستاگرام و حوصله کاربر و طبیعتا جذابیت این شیوه از ارزیابی و احتمالا دلایلی دیگر، در انتخاب این شیوه بی تاثیر نبوده).

پیشنهاد مطالعات آتی ؛)

1- این نظرسنجی صرفا مربوط به غذاهای ایرانی بوده و 36 نوع مختلف از غذاهای ایرانی را مورد قضاوت کاربران قرار داده است. اجرای نظرسنجی مشابهی برای غذاهای فرنگی و اعم از فست فود، ساندویچ ها و ... و نهایتا برگزاری رقابت مشترکی بین تمامی انواع غذاهای شناخته شده می تواند در دستور کار آتی محققان قرار گیرد.

2- این مطالعه هرچند به هر حال دقتی بیش از برآوردها تخمین های ذهنی به همراه دارد، با این حال بنا به دلایل پیش گفته، نمی تواند مبنای دقیقی برای طراحی منوی رستوران ها و مجموعه های تهیه غذا قرار گیرد. شاید امتیازدهی مورد به مورد از سوی کاربران و با فرض در اختیار داشتن ویژگی های دموگرافیک کاربران و اضافه کردن داده هایی از قبل رنج قیمتی به انواع غذاها و زیرغذاها می تواند به موضوعی برای مطالعات آتی به منظور کسب نتایجی قابل اتکاتر بدل شود.

با مشارکت در پست و تشریح نکات و پیشنهادات مطالعات آتی، به من و سایر مخاطبان در افزایش غنای این محتوا کمک کنید.

مشاهده این یادداشت و یادداشت های دیگری در سایت بازاریابی در خط مقدم: drghm.com