آیا تا به حال وسط روز احساس کردهاید چشمانتان سنگین میشود و تمرکزتان از بین میرود؟ بسیاری از دانشآموزان پایه نهم و حتی بزرگترها در طول روز احساس خستگی میکنند. در این زمان، یک چُرت کوتاه یا خواب در روز میتواند مثل یک شارژر کوچک برای مغز عمل کند. اما آیا واقعاً خواب در طول روز به مغز کمک میکند؟ بیایید با کمک تحقیقات علمی پاسخ دهیم.
بدن انسان در طول شبانهروز یک ریتم طبیعی خواب و بیداری دارد. در حدود ساعت ۱ تا ۳ بعدازظهر، سطح هوشیاری کاهش پیدا میکند. به همین دلیل احساس خوابآلودگی طبیعی است. اگر شب قبل خوب نخوابیده باشیم یا ذهنمان خسته باشد، این احساس بیشتر میشود. در این شرایط، چرت زدن کوتاه میتواند باعث بهبود عملکرد مغز و تمرکز شود.
تحقیقات علمی معتبر از دانشگاهها و مراکز پژوهشی نشان دادهاند که چرت کوتاه روزانه فواید متعددی برای مغز دارد:
افزایش تمرکز و هوشیاری:
پژوهشها در مجله Sleep Medicine نشان میدهد چرتهای ۱۰ تا ۲۰ دقیقهای باعث افزایش تمرکز و کاهش خوابآلودگی میشوند.
تقویت حافظه و یادگیری:
مطالعهای در مجله Nature Neuroscience نشان داد افرادی که در روز کمی خوابیده بودند، عملکرد بهتری در یادگیری و بهخاطرسپاری مطالب داشتند.
افزایش خلاقیت و تصمیمگیری بهتر:
خواب کوتاه باعث میشود بخشهای تصمیمگیری و خلاق مغز فعالتر شوند.
کاهش استرس و بهبود خلقوخو:
خواب روزانه میتواند سطح هورمون استرس (کورتیزول) را کاهش دهد و احساس آرامش بیشتری ایجاد کند.
برای اینکه خواب روزانه مفید باشد، باید چند نکته مهم را رعایت کنیم:
زمان مناسب: بین ساعت ۱۳ تا ۱۵ بعدازظهر بهترین زمان است.
مدت خواب: چرت ۲۰ تا ۳۰ دقیقهای کافی است؛ اگر بیشتر بخوابید، ممکن است گیج و بیحال بیدار شوید.
جای مناسب: محیطی آرام، کمنور و خنک به کیفیت خواب کمک میکند.
نزدیکی به شب ممنوع: اگر دیرتر از عصر بخوابید، خواب شبانهتان به هم میریزد.
بله، اگر چرتها طولانی یا نامنظم باشند، ممکن است نتیجه برعکس شود. خواب بیش از ۴۵ دقیقه در روز باعث گیجی بعد از بیداری و بیخوابی شبانه میشود. همچنین پژوهشها نشان دادهاند که خواب بیش از اندازه در روز ممکن است نشانهی مشکلات خواب شبانه یا حتی افسردگی باشد.
در نهایت میتوان گفت که خواب کوتاه در طول روز برای مغز مفید است، به شرطی که درست انجام شود. چرت زدن حدود ۲۰ دقیقه در اوایل بعدازظهر باعث افزایش تمرکز، تقویت حافظه، کاهش استرس و نشاط ذهنی میشود. اما خواب زیاد یا نامنظم ممکن است نتیجه معکوس بدهد.
پس اگر بعد از مدرسه یا ناهار احساس خستگی کردی، یک چرت کوتاه علمی و مفید بزن! مغزت از تو تشکر خواهد کرد 😊
من مریم غیاثی هستم و به دانش آموزان پایه نهمی کمک می کنم که هوشمندانه درس بخوانند و بیشتر یاد بگیرند اگر تو هم احساس می کنی که نیاز داری روش درس خواندنت را ارتقا بدی تا کمتر درس بخوانی و بیشتر یادبگیری مسیر سبز را در رسانه های اجتماعی دنبال کن.
