به کالاهایی که در کشور یا کشورهایی تولید یا فراهم می‌شود و از راه تجاری به کشور دیگری وارد می‌شود، واردات کالا گفته می‌شود. در واقع، بسیاری از کشورها به دلیل عدم تولید داخلی برخی کالاها، افزایش رقابت و کیفیت تولید داخلی یا نیاز به تکنولوژی برتر و تنوع در بازار، مجبور هستند تا کالاهایی را از سایر کشورها وارد کنند.
واردات بر أساس نوع ورود کالا به داخل ایران، به سه دستۀ واردات قطعی، واردات موقت و کالای مرجوعی تقسیم می‌شود.
ورود قطعی، رویه‌ای است که بر اساس آن کالاهای معینی می‌تواند با رعایت تمام قوانین و اخذ مجوزات و استانداردهای لازم، به قلمرو گمرکی وارد شود. این کالاها پس از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و طی یک اظهارنامه حقوقی یا حقیقی از یکی از گمرکات کشور وارد می‌شوند.
ورود موقت، رویۀ گمرکی است که بر اساس آن کالاهای معینی می‌تواند تحت شرایطی و به طور موقت به قلمرو گمرکی وارد شود. این کالاها باید ظرف مهلت معینی که گمرک ایران تعیین می‌نماید، بدون این‌که تغییری در آن ایجاد شود، خارج گردد. البته تغییرات ناشی از استهلاک از این حکم مستثنا است.
کالاهایی هستند که وارد کشور شده و بنا به دلایلی به خارج از کشور برگردانده می‌شوند. کالاهای مرجوعی در اصل جزء واردات غیرقطعی و موقت نیز طبقه‌بندی می‌شوند. در پروتکل ارسال کالاهای مرجوعی به مبدأ، مانند درب محفظه بار وسیله نقلیه، آنکه در گمرک‌های داخلی اظهار می‌شود، پلمب شده و با پروانه‌ای که به یک نسخۀ اظهارنامه الصاق می‌شود، در اختیار صاحب کالا قرار داده می‌شود. یک نسخه از اظهارنامۀ مربوط را نیز بلافاصله و به‌صورت مستقیم، به‌عنوان گمرک مرزی که کالا ازآنجا خارج خواهد شد، ارسال می‌شود؛ نسخۀ سوم نیز بایگانی می‌شود.
هرگاه صاحب کالای مرجوعی تا یک ماه پس از پایان مهلت داده شده، نسخۀ گواهی‌شده، اظهارنامه را به گمرک صادرکنندۀ پروانۀ مرجوعی برای ابطال تضمین، تحویل ننماید، گمرک مذکور مراتب را از گمرک مرز خروجی استعلام و اگر معلوم شود که کالای مرجوعی به آن گمرک تحویل داده نشده (به‌جز موارد غیرعمدی) است، حسب مورد نسبت به وصول و واریز تضمین و یا اجرای مقررات قاچاق اقدام خواهد نمود.
مراحل واردات هر کشوری با کشور دیگر به دلیل سیاست‌های در نظر گرفته می‌تواند متفاوت باشد. در ایران، واردات شامل 7 مرحلۀ زیر است:
دریافت کارت بازرگانی، اولین مرحله برای انجام واردات کالا شناخته می‌شود. در این زمینه لازم است که تجار و بازرگانان تازه‌کار به سازمان‌های مربوطه مراجعه کنند و نسبت به اخذ و دریافت کارت بازرگانی خود اقدام نمایند. این کارت در دو نوع حقیقی و حقوقی تقسیم‌بندی شده است و به لحاظ کاربردی انواع مختلفی دارد.
پس از دریافت کارت بازرگانی، لازم است که زمینه و حوزۀ فعالیت خود را در خصوص واردات کالا تعیین کنید. تعیین زمینه فعالیتی می‌تواند به چند صورت انجام شود، به‌عنوان‌مثال برخی تمایل دارند تا تنها با یک کشور خاص فعالیت داشته باشند؛ اما برخی دیگر ممکن است با کشورهای مختلف ارتباط برقرار و کالاهای مختلفی را به کشور خود وارد کنند.
بنابراین، پیش از هر چیز، لازم است که حوزۀ فعالیتی خود را انتخاب کنید و یک روش ثابت برای تجارت خود در نظر بگیرید.
همان‌طور که گفتیم، برخی قوانین و بخشنامه‌ها بر اساس نیاز کشورها مرتب در حال تغییر هستند. به همین منظور برای پیشبرد یک تجارت اقتصادی لازم است که یک واردکننده به‌صورت روزانه اخبار و اطلاعات مربوط به حوزه فعالیت خود را مطالعه کرده و اطلاعات خود را در این حوزه به‌روزرسانی کند.
در این مرحله باید کشورهای مختلف را بررسی کنید و با مشتریان مختلف، در کشورهای گوناگون وارد مذاکره شوید. در این مرحله لازم است که علاوه بر شناخت زبان کشور موردنظر، تا حدودی با قوانین و مقررات تجاری آن کشور نیز آشنا باشید.
اکنون پس از بررسی کشورهای مختلف می‌توانید تصمیم بگیرید که واردات کالا از کشوری می‌تواند برای تجارت شما مناسب باشد یا خیر.
پرفرما یا پیش‌فاکتور یکی از فرایندهای مهم مراحل واردات کالا محسوب می‌شود که ازآن‌جهت ثبت سفارش نیز استفاده می‌شود. در واقع پیش‌فاکتور سندی است که توسط فروشنده برای خریدار ارسال، و در آن در مورد مشخصات کامل کالا توضیح داده می‌شود.
ثبت سفارش یکی از مهم‌ترین مراحل واردات کالا محسوب می‌شود. در این مرحله لازم است که واردکنندۀ کالا به سامانۀ ثبت سفارش وزارت صمت مراجعه کند و درخواست خود را جهت واردات کالای موردنظر ارائه دهد. چرا که برخی از کالاها ممکن است دارای ممنوعیت وارداتی داشته باشند و لازم باشد که پیش از خرید کالا و انجام سایر مراحل واردات، درخواست واردات کالا توسط کارشناسان وزارت صمت بررسی شود تا هیچ نوع کالایی خارج از قوانین و مقررات داخلی کشور خریداری نشوند.
در این مرحله واردکننده اقدام به تهیۀ ارز انجام می‌دهد که معمولاً به چندین طریق مختلف صورت می‌گیرد. عموماً هم دولت به برخی از کالاهای اساسی، ارز ترجیحی یا ارز دولتی اختصاص می‌دهد تا بستر مناسبی برای انجام فرایندهای واردات کالا ایجاد کند.
حمل‌ونقل کالاها همواره به روشهای گوناگونی از جمله روشهای حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی انجام می‌شود که باید باتوجه‌به به مبدأ کالا و توافق با فروشنده، یکی از این روش‌ها را انتخاب کنید. فروشنده و خریدار انتخاب روش حمل‌ونقل کالا را با استفاده از قوانین بینالمللی اینکوترمز انجام می‌دهند، بنابراین لازم است که شخص واردکننده با این قوانین به‌خوبی آشنا باشد.
پس از انجام مراحل فوق، کالای خریداری شده وارد گمرک می‌شود، اکنون لازم است که شخص با آگاهی از قوانین ترخیص کالا، به گمرک مراجعه کند و با ارائۀ اسناد و مدارک موردنیاز اقدام به ترخیص کالا از گمرک نماید.
علاوه بر توجه به مراحل مراحل واردات کالا به ایران، باید به نکاتی هم توجه کنید که شامل موارد زیر می‌شود.
تجزیه‌وتحلیل بازار و بررسی بازاریابی داخلی، دانستن خواسته‌ها و نیازهای مشتریان هدف در تجارت بازار داخلی کالاهای وارداتی ضروری است. تجزیه‌وتحلیل قابلیت فروش و امکان‌سنجی کالاهایی که در بازار داخلی در نظر گرفته می‌شوند نیز حائز اهمیت است. از طرفی دیگر، بررسی کالاهای رقیب و رقبا نیز مورد توجه قرار می‌گیرد:
بازار کالاهای رقیب، کیفیت، کانال‌های توزیع، فعالیت‌های تبلیغاتی، قیمت، بسته‌بندی، خدمات مشتری و اطلاعات مشابه باید رعایت شود.
اطلاعات درباره خریداران فعلی (الگوهای خرید از نظر کمیت و دفعات) و اطلاعات در مورد رقبا چه کسانی هستند، کجا هستند، محصول را به چه کسانی می‌فروشند.
اول‌ازهمه هزینه کالاهای وارداتی باید به‌خوبی محاسبه شود، علاوه بر بهای تمام شدۀ کالا، مالیات‌هایی که ممکن است پرداخت شود، مالیات گمرکی، مالیات بر ارزش‌افزوده، مالیات بر مصرف ویژه، بدهی‌های مالی اضافی، در صورت وجود هزینه‌های حمل‌ونقل، و بیمه کمیسیون گمرک؛ باید به‌صراحت بیان شود و هزینۀ محصول باید براین‌اساس تعیین شود. همچنین واردات محصول باکیفیت با هزینۀ کم باید ترجیح داده شود.
نمایشگاه‌ها یکی از ساده‌ترین و کارآمدترین راه‌ها برای یافتن فروشندگان با روابط یک‌به‌یک هستند. به همین دلیل بازدید از نمایشگاه‌ها و سازمان‌های مشابه که در خارج از کشور برگزار می‌شود، ارتباط با صادرکنندگان و انجام تحقیقات بازار، برای عرضۀ محصول حائز اهمیت است.
مهم‌ترین اصل در بحث صادرات و یا واردات، همکاری با گروهی است که در این زمینه تجربه و تخصص فراوان داشته باشند. با این روش شما صرفاً به بازار هدف فکر می‌کنید و از دغدغه‌ها در امان خواهید ماند.
تعیین کالاهای وارداتی، نام کالای وارداتی و شماره موقعیت آماری تعرفۀ گمرکی (G.T.L.P)، باید باتوجه‌به کلیۀ اطلاعات و مدارک موجود کاتالوگ محتوای فنی، نمونه قبل از واردات، توسط شرکت واردکننده تعیین شود.
تعیین نام کالایی صحیح با درنظرگرفتن ویژگی‌های متمایز تفاوت‌های فنی و محتوای آن بسیار مهم است. تعيين صحيح نام کالا تضمین‌کنندۀ تعیین صحیح موقعیت تعرفه گمرکی کالا بوده و بر تمامی مراحل واردات تأثیر مثبت خواهد داشت. تعیین موقعیت آمار تعرفۀ گمرکی (G.T.I.P)، تعداد کالاهای وارداتی شماره موقعیت آمار تعرفه گمرکی (G-TI.P)، علاوه بر تعیین ابعاد مالی مالیات گمرکی مالیات بر ارزش‌افزوده و مدارک لازم جهت پرداخت در هنگام ترخیص کالاهای وارداتی؛ مهم‌ترین نقش را در کسب اطلاعات در مورد موضوع دارد، از کالاها، نظارت سهمیه تعرفه و مواردی ازاین‌دست است.
ممنوعیت‌ها، کنترل‌ها و مجوزهای مربوط به کالاهای وارداتی، بررسی این‌که آیا مدارکی مانند ممنوعیت، مجوز سهمیه، درخواست گمرکی تخصصی و غیره، محدودیت‌های ورود کالاهای وارداتی به کشور و استانداردهای مشمول آن از قبیل گواهی، گارانتی گواهی نظارت گواهی، کنترل گواهی سلامت گزارش تجزیه‌وتحلیل گواهی CE درخواست می‌شود،انجام آن بسیار مهم است.
۴کنترل مجدد آخرین وضعیت قانون در مورد کالاهای وارداتی قبل از واردات قوانین تجارت خارجی در معرض تغییرات مکرر است. بنابراین، حتی اگر کالا قبلاً وارد شده باشد، قطعاً قبل از شروع فعالیت واردات، بازنگری در قانون مفید است. به‌ویژه این‌که هر ساله در پایان سال و در ابتدای سال بعد تغییرات بسیار مهمی در قانون تجارت خارجی رخ می‌دهد. بخش مهمی از قوانین به‌ویژه ابلاغیه واردات و استانداردسازی تغییر می‌کند و مالیات گمرکی نرخ‌ها قابل‌تغییر است. بنابراین، رعایت دقیق‌تر قوانین به‌ویژه در معاملات پایان سال از اهمیت بالایی برخوردار است.
مالیات گمرکی اعمال شده بر کالای وارداتی اطلاعات مربوط به نرخ‌های مالیات گمرکی که در واردات اعمال می‌شود. بااین‌حال ازآنجایی‌که ممکن است نرخ مالیات گمرکی تغییر کرده باشد می‌توان از اتاق‌های بازرگانی و یا صنایع شرکت‌های مشاوره گمرکی یا پورتال‌های اینترنتی حاوی قوانین به‌روز شده در محیط، الکترونیکی کار با روش اشتراک بر اساس شماره G.T.L.P و مشخص‌کردن کشور واردات به دست آورد.
هر نوع حمل‌ونقل دارای مزایا و معایبی است؛ اما کدام راه برای حمل‌ونقل کالاهای وارداتی انتخاب می‌شود، بستگی به محصول مورد نیاز واردکننۀ مسیر کشور صادرکننده دارد. به همین منظور قیمت، مهلت، شرایط خاص محصول و ملاحظات حمل‌ونقل باید در نظر گرفته شود.
بسته‌بندی و برچسب‌گذاری آن
بسته‌بندی و برچسب‌گذاری بسته‌بندی؛ یک عنصر مهم از نظر تضمین حمل‌ونقل ایمن در زنجیره توزیع کالاهای وارداتی از تولیدکننده به مصرف‌کننده است. بسته‌بندی که حفاظت و تبلیغ کالا را تضمین می‌کند، باید در کل چرخۀ عمر کالا از نظر اقتصادی و محیط‌زیست حساس باشد. در هنگام بسته‌بندی کالا ویژگی‌ها و نیازهای محصول را نباید فراموش کرد. علاوه بر این بسته‌بندی محصولات رقیب از جمله عواملی است که بر انتخاب بسته‌بندی کالاها تأثیر می‌گذارد. همچنین تمام اطلاعات روی بسته‌بندی باید با جوهر شفاف و مقاوم در برابر آب باشد.
مصاحبۀ پس از برقراری ارتباط با فروشندۀ احتمالی واردکننده و صادرکننده، باید به طور متقابل در مورد موضوعات زیر بحث کنند:
قرارداد فروش اگرچه اجباری نیست؛ اما ایجاد یک قرارداد فروش که شامل جابه‌جایی کالا یا جابه‌جایی پول باشد، در مقابل تمام خطراتی که ممکن است در تجارت کالاهای موضوع واردات قبل از سفارش رخ دهد، مفید است.
پرداخت هزینه‌های واردات به‌منظور تنظیم جابه‌جایی متقابل کالاهای موضوع فعالیت تجاری و هزینه‌های مربوط به کالا در تجارت خارجی روشهای پرداخت مختلفی مانند پرداخت نقدی در مقابل، کالا در مقابل اسناد، اعتبار اسنادی پذیرش، وجود دارد.
وام این روشهای پرداخت از نظر اطمینانی که ارائه می‌دهند، متفاوت است. برخی از اشکال پرداخت فقط به خریدار در برابر فروشنده یا فروشنده در برابر خریدار اطمینان می‌دهد. تعیین مناسب‌ترین روش پرداخت که مورد قبول صادرکنندگان نیز هست، برای واردکنندگان بسیار مهم است.
وکیل واردکننده بر اساس مقررات قانون آیین دادرسی مالیات، هر شخص حقیقی و حقوقی که شماره مالیات آن‌ها درج شده است و اشخاصی که فاقد شخصیت حقوقی بوده ولی مجاز به انجام تصرفات قانونی مطابق مقررات این قانون هستند، می‌توانند واردکنندۀ حساب شوند.
کنترل گمرکی نباید این نکته را نادیده بگیرند، مبادلات وارداتی که در گمرک به‌شدت کنترل می‌شوند. زیرا واردات از نظر درآمدهای مالیاتی کشور بسیار مهم است و ممکن است موانع تعرفه‌ای یا غیر تعرفه‌ای در واردات وجود داشته باشد. این موضوع به عنوان تأثیر منفی واردات بر تولید داخلی به‌حساب می‌آید.
تشريفات ترخیص کالا در گردش آزاد توسط صاحبان کالا و کسانی که از طرف آن‌ها از طریق نمایندگی مستقیم یا توسط مشاوران گمرک از طریق نمایندگی غیرمستقیم، انجام و منعقد می‌شود. در عمل خدمات شرکت‌های مشاوره گمرکی معمولاً برای رویه‌های گمرکی استفاده می‌شود.
اظهارنامۀ صحیح ارزش کالاهای وارداتی
اکثریت‌قریب‌به‌اتفاق، کالاهایی که می‌توانند به کشور وارد شوند، مشمول مالیات بر ارزش آن‌ها هستند. به همین دلیل اعلام ارزش کالاهای وارداتی به‌منظور جلوگیری از تضاد ارزشی و جلوگیری از اعمال جریمه به دلیل تفاوت در ارزش بسیار مهم است. باتوجه‌به پایین‌بودن قیمت کالایی که در خارج از کشور با قیمت بسیار پایین نسبت به کالاهای قابل‌مقایسه در گمرک یافت می‌شود، ممکن است در معرض تحقیقات ارزشی و درعین‌حال نظارت قرار گیرد.
اظهارنامه صحیح مبدأ کالاهای وارداتی، بخش بزرگی از برنامه‌های تعرفه ترجیحی و اقدامات سیاست تجاری به مبدأ کالا بستگی دارد؛ بنابراین مبدأ کالا باید به‌درستی اعلام شود.
اگر کالای وارداتی با بسته‌بندی داخلی خارجی آن نشان دهد که در کشوری غیر از کشور مورد نظر تولید شده است یا دارای نام یا نمادهایی باشد که چنین تصوری را به وجود می‌آورد، واردات مجاز نیست؛ زیرا کالا جز کالاهای تقلبی است.
واردات انواع پاکت نوار، برچسب، تمبر و اجناس مشابه که به زبان خارجی نوشته یا چاپ شده باشد؛ برای استفاده در کالاهای مشابه و نشان‌دادن این که از کشور دیگری هستند و یا برای دادن به آن‌ها نیز ممنوع است.
اهمیت ارائۀ اسناد صحیح به طور کامل، در مراحل ترخیص کالا از گمرک، رویه‌های گمرکی باید در واردات در نظر گرفته شود. در صورت وجود نواقص بر اساس اسناد در مرحلۀ گمرکی ممکن است کالا بیش از حد انتظار در گمرک بماند و هزینه‌های اضافی مانند، تعمیر نگهداری و یا بازگشت به مبدأ، بازگشت کالا به کشور مبدأ رخ دهد. مراحل ترخیص کالا از گمرک و امنیت مالی واردات باید به آن اهمیت داده شود.
اخذ مدارک مجوز افرادی که مایل به واردات هستند، باید با مدارک موردنیاز خود در چارچوب قوانین مربوطه همخوانی داشته باشد. در واردات برخی از محصولات به دلیل ماهیت کالا باید مدارکی از نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط در چارچوب ابلاغیه‌های مذکور اخذ یا تأیید شود.
گواهی انطباق از ،TSE گواهی کنترل از وزارت غذا کشاورزی و دام و وزارت بهداشت، گواهی ضمانت مورد تأیید وزارت علوم صنعت و تجارت گواهی کنترل، گواهی انطباق، گواهی واردات مواد شیمیایی از وزارت محیط‌زیست و شهرسازی، گواهی نظارت بر واردات، گواهی بازرسی از وزارت اقتصاد، گواهی انطباق از سازمان تنظیم مقررات بازار دخانیات فرآورده‌های دخانی، و برخی مدارک از مؤسسات مختلف از جمله سازمان بهداشت و دارو الزامی است، در غیر این صورت واردات ممنوع است.
www.gomrok24.com
