ایلان ماسک و پروژه‌هایش | این داستان: ارتباطات

(3)

ایلان ماسک مدیرعامل تسلا و اسپیس‌ایکس است. تسلا ماشین برقی خودران می‌سازد و اسپیس‌ایکس موشک‌های مسافربری به مریخ. بله، او برنامه‌هایی برای استعمار مریخ دارد. جالب است که بدانید او تصور می‌کند هوش مصنوعی ممکن است انسان را به حیوانات خانگی خود تبدیل کند.

اما فراتر از هیاهوهای تبلیغاتی، دارایی‌های عظیم او و حضورش در توییتر، در این سلسله‌مقالات در مورد شرکت‌های ایلان ماسک می‌نویسم که در 8 صنعت مختلف در حال ایفای نقش هستند.

1- خودرو

2- هوافضا

3- مخابرات/ ارتباطات

4- انرژی

5- حمل‌ونقل

6- زیرساخت و ساخت تونل

7- هوش مصنوعی

8- سلامت

ایلان ماسک با شرکت‌هایش، در این 8 صنعت فعال است و یک‌تنه در حال تغییر جهان. او مدیرعامل، بنیان‌گذار، مبدع یا مشاورِ جذاب‌ترین شرکت‌های جهان است؛ حتماً اسم چندتای آنها به گوش شما خورده:

• اسپیس‌ایکس / SpaceX و شرکت زیرمجوعۀ استارلینک
• تسلا / Tesla و شرکت زیرمجموعۀ سولارسیتی
• بورینگ کمپانی / The Boring Company و شرکت زیرمجموعۀ آن هایپرلوپ
• OpenAI
• نورولینک / Neuralink

در هریک از مقالاتی که در ویرگول منتشر می‌کنم به یکی از این صنعت‌ها می‌پردازم و اینکه ایلان ماسک، در هرکدام از این صنایع، دارد چه پروژه‌های منحصربه‌فردی را پیش می‌برد.

این داستان: صنعت ارتباطات

ایلان ماسک فردی تأثیرگذار است که یک‌تنه توانایی‌ها و تجربه‌های بشر را یک قدم به پیش می‌برد. اما در بسیاری از موارد او مبدع نیست، یک مدیر خوب است. او یک ایدۀ قدیمی را پیدا می‌کند که به دلیل فناوری ضعیف شکست خورده است و با برخی از بهترین مهندسان جهان به سمت آنها حمله‌ور می‌شود.

ماسک در اسپیس‌ایکس، در صنعت400 میلیارد دلاری اینترنت ماهواره‌ای، همین کار را کرده است تا حتی کسانی که در مناطق روستایی و صعب‌العبور هستند هم به دسترسی آنلاین پیدا کنند؛ استارلینک

STARLINK چیست؟

پروژۀ جاه‌طلبانه 10 میلیارد دلاری شرکت اسپیس‌ایکس به نام استارلینک، در واقع، برای ارائۀ اینترنت پرسرعت به همه و همه‌جا نیست، بلکه جمعیتی را هدف قرار می‌دهد که شبکه‌های زمینی نتوانسته‌اند برای آنها دسترسی به اینترنت ایجاد کنند.

ماسک در یکی از سخنرانی‌هایش گفته:

«می‌خواهم واضح بگویم: استارلینک تهدیدی بزرگ برای مخابرات نیست. در واقع، استارلینک برای شرکت‌های مخابراتی سودمند است، زیرا به مشتریانی خدمات‎‌رسانی خواهد کرد که سرویس‌دادن به آنها سخت است.»

ممکن است استراتژی اولیۀ ایلان ماسک این باشد اما در واقع اینترنت ماهواره‌ای یک رقیب سرسخت برای اینترنت کابلی و بی‌سیم زمینی است. نیاز به امکانات کمتر برای اتصال به اینترنت، وابستگی کمتر به دولت‌ها و درنتیجه نظارت کمتر دولت‌ها ویژگی‌هایی است که اینترنت ماهواره‌ای خصوصی ایلان‌ماسک از دیگر روش‌های دسترسی به اینترنت جذاب‌تر می‌شود.

وضعیت فعلی اینترنت ماهواره‌ای

ایدۀ فراهم‌کردن اینترنت از طریق ماهواره ایده‌ای قدیمی است. Teledesic در اوایل دهۀ 1990 برای ساخت مجموعه‌ای از ماهواره ها تأسیس شد که می‌توانست شبکۀ گسترده‌ای از اینترنت پهن‌باند را فراهم کند. این شرکت و چندین شرکت مشابه دیگر به دلیل چالش‌های لجستیکی ارسال تعداد زیادی ماهواره به فضا و حفظ ارتباطات با تأخیر کم (Low Latency) ، شکست خوردند و ورشکست شدند.

تعدادی از شرکت های اینترنت ماهواره‌ای پیشرو که در چند دهۀ اخیر فعال بوده‌اند عبارتند از: ایریدیوم، تلدیسک، گلوبال‌استار و وانوب.

اما پروژۀ استارلینک از بسیاری جهات مهم‌تر است:

• هزینه: SpaceX (چنانکه در مقالۀ صنعت هوافضا گفته شد) هزینۀ پرتاب یک ماهواره را به کسری از آنچه قبلاً بوده کاهش داده است (و باز هم در حال کاهش‌دادن است).
• سرعت: سرعت اینترنت ماهواره‌ای قبلی حدود 25 مگابیت بر ثانیه بود؛ در حالی که استارلینک آن را به حدود 1 گیگابیت بر ثانیه رسانده است و ادعا کرده که تا 10 گیگابایت هم افزایش خواهد داد.
• تأخیر: مدت زمانی که طول می‌کشد تا یک بستۀ داده بین زمین و ماهواره منتقل شود در سرویس‌دهندگان فعلی حدود 600 میلی‌ثانیه است؛ درحالی‌که SpaceX (با داشتن ماهواره‌های مدار پایین) تأخیری کمتر از 20 میلی‌ثانیه را ثبت کرده است که پیشرفتی بسیار قابل‌توجه است.

چطور استارلینک در حال انقلاب در صنعت اینترنت ماهواره‌ای است؟

ایلان ماسک برای اولین بار در اوایل سال 2015 به طور عمومی در مورد اینترنت ماهواره‌ای صحبت کرد و در سال 2018، اسپیس ایکس مجوز پرتاب 11943 ماهواره را از FCC (کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا) دریافت کرد.

اسپیس‌ایکس، در حال حاضر، هزینۀ پرتاب ماهواره را به حدود 62 میلیون دلار کاهش داده است - در مقایسه با نرخ رقبا که بالاتر از 165 میلیون دلار است. به گفتۀ یکی از مدیران اسپیس ایکس، راکت‌های چندبارمصرف این هزینه را به کمتر از 30 میلیون دلار در هر پرتاب کاهش می‌دهند.

اولین ماهواره‌های استارلینک – تن‌تن A و B - در فوریه 2018 به مدار پرتاب شدند و درحال‌حاضر 1600 ماهوارۀ استارلینک در مدار زمین قرار دارد و احتمالاً این عدد در آینده به 42000 خواهد رسید.

تابستان سال 2020، اسپیس‌ایکس نسخۀ بتای سرویس اینترنت ماهواره‌ای خود را راه‌اندازی کرد. ماهواره‌های استارلینک با چرخش بسیار نزدیک‌تر به زمین، در حدود 550 کیلومتر، و داشتن تعداد ماهواره‌های بسیار بیشتر سرعت بیشتر و تأخیر کمتری نسبت به اینترنت ماهواره‌ای قدیمی ارائه می‌دهد.

نحوۀ استفاده از اینترنت استارلینک

تنها کاری که برای برقراری ارتباط لازم است نصب یک بشقاب ماهواره‌ای کوچک است که سیگنال را دریافت کند و پهنای باند را به مودم شما منتقل کند. یک اپلیکیشن برای اندروید و آی‌اواس هم وجود دارد که از واقعیت افزوده (AR) استفاده می‌کند تا به مشتریان کمک کند بهترین مکان و موقعیت را برای گیرنده‌های خود انتخاب کنند.

ولی سرویس اینترنت استارلینک، در حال حاضر، تنها در مناطق منتخبی در ایالات متحده، کانادا، اروپا، شرق آسیا و اقیانوسیه در دسترس است.

هزینۀ اینترنت استارلینک هم فعلاً به این صورت است: ماهانه 99 دلار به‌علاوۀ پرداخت اولیۀ 499 دلار برای دیش ماهواره و روتر که باید در خانه نصب شود.

استارلینک با چه مشکلات دیگری دست‌وپنجه نرم می‌کند؟

استارلینک احتمالاً به حداقل 10000 ماهواره در مدار نیاز دارد تا بتواند ادعا کند که خدمات کاملی به اکثریت جهان ارائه می‌دهد. در حال حاضر، در بهترین حالت، حدود 20 درصد از مسیر را طی کرده است.

ایلان ماسک یک بار در یک مصاحبه گفته بود که اینترنت استارلینک در ماه آگوست 2021 برای کل جهان در دسترس خواهد بود که به نظر می‌رسد ادعایی خوش‌بینانه بوده است.

فعلاً کاربران علاقه‌مند می‌توانند درخواست خود را برای داشتن سرویس اینترنت استارلینک با پرداخت 99 دلار در وبسایت رسمی این شرکت ثبت کنند؛ اما زمان انتظار ممکن است در مناطق قابل‌دسترس فعلی شش ماه طول بکشد و بسته به منطقه تا سال 2022 یا حتی 2023 در خدمات در دسترس نباشد. (ما ایرانی‌ها هم که فعلاً از این مواهب محرومیم!)

هدف استارلینک ارائۀ پوشش جهانی اینترنت پرسرعت، به ویژه برای مناطق روستایی و دورافتاده است. اما اخترشناسان و تماشاگران آسمان شب نگران مزاحمت ماهواره‌ها در درک جهان و لذت‌بردن از آسمان شب هستند.

در مقابل استارلینک امیدوار است که با استفاده از مواد تیره مانع از بازتاب نور خورشید شود.

آیا استارلینک رقیبی هم دارد؟

استارلینک، اگرچه اکنون یکه‌تازی می‌کند، اما به زودی خود را در رقابت با غول‌های دیگری خواهد یافت. شرکت‌هایی مانند آمازون، تلسَت و وان‌وب می‌خواهند به زودی پروژه‌های اینترنت ماهواره‌ای خود را در مدارهای پایین زمین راه‌اندازی کنند.

طبق برنامه‌ای که آمازون با FCC توافق کرده است، می‌خواهد یک صورت فلکی متشکل از 3236 ماهواره ایجاد کند که در مداری بین 590 تا 630 کیلومتر خواهند چرخید. آمازون اگرچه هنوز هیچ ماهواره‌ای را پرتاب نکرده و تاریخ پرتاب‌ها را هم مشخص نکرده است، اما اگر آمازون بخواهد از مجوز فعالیت خود (بر اساس برنامۀ FCC) استفاده کند، باید حداقل نیمی از ماهواره‌هایش را تا سال 2026 راه‌اندازی کند.

وان‌وب هم در حال ساخت یک سرویس اینترنت ماهواره‌ای است، اما برخلاف استارلینک، این شرکت قصد دارد به جای مصرف‌کنندگان خانگی، خدماتش را به کسب‌وکارها ارائه دهد. این شرکت قصد دارد 648 ماهواره را به مدار 1200 کیلومتری پرتاب کند. وان‌وب شش ماهوارۀ اول را در فوریۀ 2019 پرتاب کرد و تا سپتامبر 2021، 322 ماهواره در مدار زمین دارد.

تلست هم یک شرکت کانادایی است که بیش از 50 سال پیش تأسیس شده است و در حال حاضر، 15 ماهوارۀ ثابت در مدار زمین دارد. تلست، در سال 2016، اعلام کرد که قصد دارد یک صورت فلکی ماهواره‌ای را در مدار پایین زمین ایجاد کند. این صورت فلکی که لایت‌اسپید نام دارد از 298 ماهواره تشکیل شده است. تلست مانند وان‌وب، به جای مصرف‌کنندگان نهایی، کسب‌وکارها و سازمان‌ها را هدف قرار داده است.

در آخر، نظرات و لایک شما باعث بیشتر خوانده‌شدن این مطلب می‌شود.

منابع: wikipedia، space، inverse، mashable، cnet، theverge