با داغ شدن تب و تاب بورس عده زیادی به فکر سرمایه گذاری در بورس افتادن. البته بیاییم اول به این نکته دقت کنیم که سرمایه گذاری مالی در زندگی افراد بسیار مهم است و ما نباید مردم را به خاطر سرمایه گذاری در چیزی که به اون اعتماد و اعتقاد داشتن سر زنش کنیم.
بعد از این که حاکمیت و دولت مردم را به بورس سوق دادن و متاسفانه باعث چنین افتضاحی شد حالا مردم دنبال جای مطمئن تری برای سرمایه گذاری و افزایش داراییشون هستند. چه جایی بهتر از ارز دیجیتال!
البته ارز دیجیتال برای کشور ما که تا گلو توی تحریم های بانکی فرو رفته چیز خوبیه ولی ظاهرا به مذاق حکومت و دولت خوش نیومده و هر روز دنبال بهانه جدید برای ممانعت از سوق به سمت بازار ارز های دیجیتال هستند.
البته که بازار ارز های دیجیتال چند برابر خطرناک تر از بورس هست و کسانی که بدون اطلاع کافی وارد معاملات یا سرمایه گذاری ارز های دیجیتال بشوند باید فاتحه سرمایه(یا باقیمانده سرمایه از بورس) خودشون رو بخونند.
من به عنوان یک برنامه نویس ابتدا به قرارداد های هوشمند ارز دیجیتال جذب شدم و بعد تحلیل و معامله کریپتو. نمیخوام توی این پست در مورد فلسفه ارز دیجیتال و کریپتو بنویسم چون هر جای گوگل رو سرچ کنید مطالب مرتبط وجود داره. چیزی که میخوام در ادامه بنویسم معرفی ابزار، صرافی و چند توصیه برای کسانی هست که تازه شروع کردند یا قصد دارند شروع کنند.
اول از همه باید بدونید قیمت ارز دیجیتال با تومان(یا ریال) نیست با دلاره! خیلی وقت ها متاسفانه دوستان روی قیمت ریالی یک کوین خرید می کنند و گله می کنند که چرا در حال سقوطه در حالی که ارزش دلار در حال جا به جایی هست و صد البته امکان تحلیل تکنیکال روی قیمت ریالی کوین ها امکان پذیر نیست.
دوم این که کریپتو قابل هک شدن نیست ولی صرافی ها قابل هک شدن هستند! هر روز از هر گوشه و کنار میشنویم که صرافی ها هک می شوند. حتی من هم چنین چیز پر استرسی را تجربه کردم(البته راه حل را جلوتر خدمتتون عرض میکنم).
و سوم 99 درصد پروژه های سرمایه گذاری در کریپتو پانزی یا شکل دیگری از اسکم(کلاهبرداری) هستند. چرا اینقدر این پروژه ها در چنین فضایی زیاد هستند؟ چون هنوز مردم اطلاعات کافی ندارند. پروژه هایی با سود های چشم گیر که هوش رو از شما میگیره و احساسات رو جای اون میگذاره.
خب دیگه فهمیدم کریپتو چیه و میدونم چکار کنم کسی سرم کلاه نگذاره... بریم سراغ خرید و فروش! این اشتباهیه که متاسفانه بسیار رایجه. من شخصا(درست یا غلط) به کسانی که از بورس قصد ورود به ارز دیجیتال را دارند توصیه میکنم دوره های تحلیل تکینکال و بنیادی رو ببینند، بورس ایران تابع هیچ گونه تحلیل تکنیکال نبوده نیست و نخواهد بود. ولی ارز دیجیتال هم تحلیل بنیادی و هم تکنیکال در اون از ضروریات هست.
و متاسفانه باز هم شاهد عزیزانی هستم که وقتی یک کوین رشد می کنه اون رو می خرن و بعد ضرر می کنند( البته این رفتار در ایران برای ما اشناست). همانطور که در ابتدای بخش دو مثال زدم، برای معامله به چیزی بیشتر از شانس احتیاج دارید و اون اطلاعات فراوان از تحلیل تکنیکال، داشتن وقت ازاد کافی برای پیگیری اخبار و قیمت هاست.
قبل از هر چیز اول باید هدفتون رو مشخص کنید، هدفتون نگهداری بلند مدت هست یا کوتاه مدت؟ ترید کم ریسک یا پر ریسک؟ کجا میخواهید بخرید؟ چه چیزی میخواهید بخرید؟ چه زمانی بخریم؟ چه زمانی بفروشیم؟ چه دسته ای از کوین ها رو میخواهید توی سبد داشته باشید؟
شرح هر کدوم از سوالات بالا خودش یک کتابه! اگر قصد دارید برای بلند مدت نگهدارید(به قول کریپتو باز ها hodl) که باید در مورد کوین هایی که قصد سرمایه گذاری روی اون رو دارید تحقیق کنید(ترجیحا ارز های با رتبه کمتر از 50) و خب استراتژی های سرمایه گذاری بلند مدت هم مقالاتش تو گوگل فراوان هست باید یاد بگیرید همه سرمایتون رو روی یک کوین نگذارید. و اما میریم سراغ ترید، در مورد ترید یا معامله باید بگم کاری بسیار سخت، پر استرس و خطرناک هست.
ترید کردن از دور خیلی زیباست چون سود های دلاری وسوسه بر انگیز هستند اما باید بگم همون قدری که ممکنه سود داشته باشه چند برابر ضرر هم دارد. اگر دارای یکی از شرایط زیر هستید از معامله دوری کنید!
من خواهش میکنم ترید کردن رو دست کم نگیرید و اگر خیلی به سرمایه گذاری در ارز دیجیتال علاقمند هستید بلند مدت نگاه کنید و سرمایتون رو به باد ندید. وقتی میبینم خیلی از دوستان و هم وطنای عزیزم بدون داشتن ایده ای در مورد تحلیل قیمت کوین یا نسبت ریسک وارد معاملات اتی(فیوچرز) یا مارجین میشوند بسیار ناراحت میشم چون همگی سرمایه خودشون در یک چشم به هم زدن از دست دادن، سرمایه ای که یک عمر با زحمت خودشون و خانوادشون به دست اومده.
من هر چه از ریسک ترید بگویم کم است. با این حال اگر خیلی به ترید علاقمند هستید و سرمایه ای که برای ترید در نظر گرفتید در صورت از دست دادنش ضربه ای به زندگی عادی شما وارد نمیکنه این بخش را مطالعه کنید.
اول این که با خوندن چهار تا چارت و خط کشیدن کسی تحلیلگر نشده و نیست. تحلیلگر شدن نیازمند سال ها تجربه، دانش و مهارت هست. اگر شما امروز شروع کنید به یاد گیری بعد از گذشت چند سال تجربه خوبی خواهید داشت.
به طور کلی هدف تحلیل پیش بینی اینده هست در مورد تحلیل بنیادی بیش بینی روند کلی و آینده سهم یا کوین و در مورد تحلیل تکنیکال پیش بینی قیمت تقریبی. من زیاد اینجا این مباحث رو باز نمیکنم چون مقالاتی که در زبان انگلیسی و فارسی وجود داره و شما باید همه نوشته هارو ( مقالات و کتاب ها) مطالعه کنید. اینجا فقط کلید هایی که دنبالش هستید برای یادگیری رو به شما میدم.
اگر فکر میکنید هنوز تمام شده باید بدونید یادگیری هیچ وقت تمامی نداره. شما باید هر روز چیز جدیدی یاد بگیرید هر روز باید اخبار و تحلیل های بقیه رو بررسی کنید. چرا تحلیل تکنیکال شخص ایکس قیمت لایت کوین را روی فلان مقدار پیش بینی کرد؟ باید دلیل پیدا کنید باید تحلیل کنید تا به اون جواب برسید.
خیلی از مخاطبین در حین خواندن نوشته های من ممکنه به این فکر کنند که خب کانال های سیگنال دهی خوبی هستند که می تونند با داشتن vip برای خرید و فروش استفاده کرد! خب ایده خیلی خوبیه منتها چندتا مسئله هست که باید اول با هم مرور کنیم.
اول این که کوین هایی که این کانال ها معرفی می کنند چه رتبه ای (rank) دارند، یادتون باشه در هر ارزی چند نفر هست که نخ قیمت دستشه و هر وقت بخواد اون نخ رو میکشه و قیمت بالا پایین میشه(همون نهنگ های عزیز) ارز هایی که رتبه پایینی دارند حجم معامله پایینی دارند و در نتیجه دستکاری قیمت با حجم سرمایه متوسط راحت تر هست. امیدوارم منظورم رو گرفته باشید.(طرح های PND یا پامپ و دامپ)
دوم این که وقتی بازار صعودیه همه توانایی سیگنال دادن را دارند! حتی بقالی سرکوچه ما میگه لایت کوین بخر میره بالا اگر نرفت بالا بیا من یقشو میگیرم.(تبلیغات دروغین)
و سوم سیگنالی که ارائه شده کار نکرد؟ به هدفی که داده بود نرسید؟ باشه ادیتش میکنیم یا نهایتا نشد حذف. به همین راحتی! شاید در نگاه اول از این کانال ها چنین چیز هایی بعید باشه ولی باور کنید خودم به شخصه چندین بار دیدم.(اعتبار پایین سیگنال)
دنبال کردن این کانال ها خوبه اما تکیه کردن بهشون خطرناکه، تحلیل هایی که منتشر میکنند را بررسی کنید یاد بگیرید. به یک شخص تحلیل گر تکیه نکنید. هرگز و تاکید میکنم هرگز روی هیچ کوینی تعصب نداشته باشید. هدف شما فقط گرفتن سود و خارج شدن هست تمام!
در آخر میریم سراغ ابزار. در مورد ابزار مهم ترین نصیحت من به شما اینه که حواستون رو در مورد امنیت و رمز های عبور به شدت جمع کنید. همیشه بالاترین تمهیدات امنیتی را لحاظ کنید.
ما ایرانیم(و خب تحریم) بزرگ ترین ابزار ها و وبسایت های کاربردی ارز دیجیتال ما را تحریم کردن. شما میتونید با ابزار های دور زدن، به هدفتون برسید اما باید ریسکش هم بپذیرید. ریسک از دست دادن سرمایه یا بلوکه شدنش! :(
کیف پول (wallet)
اولین چیزی که برای شروع کار با ارز دیجیتال نیاز دارید کیف پول هست، من اینجا کیف پول معرفی نمیکنم اما شما را در انتخاب کیف پول مناسب راهنمایی میکنم.
کیف پول های سخت افزاری گرون هستند اگر نسبت به سرمایه ای که دارید ارزش داره تهیه کنید چون بالاترین سطح امنیت رو دارن.
و اما کیف پول های نرم افزاری، دنبال کیف هایی باشید که کاربران زیادی دارند. در مورد کیف پول در انجمن های انگلیسی حتما تحقیق کنید و ببینید آیا گزارشی از اسکم، هک یا نفوذ و حتی بلوک کردن ایرانیان پیدا می کنید یا خیر. به آخرین اپدیت کیف پول دقت کنید. تیم پشتیبانی کیف پول اهمیت زیادی دارند مطمئن بشید که در انجمن های گفتگو یا وبسایت خودشون به همه سوالات پاسخ داده اند. در وبسایت های فارسی به اندازه کافی تحقیق کنید فقط به یک وبسایت بسنده نکنید.
اگر کسی خواست این لطف رو در حق شما بکنه که پولی که دارید را دو برابر کنه یا بهتون کوین مجانی بده و از شما درخواست کلید خصوصی (private key) کیف پولتون رو که 12 کلمه هست داشت بلاک کنید! کلید خصوصی مثل رمز دوم کارت شماست منتها با این تفاوت که بدون داشتن اطلاعات کارت فقط با داشتن کلید خصوصی امکان خالی کردن حسابتون هست! پس دقت کنید خط قرمز شما کلید 12 کلمه ای هست. جای مطمئن ذخیره کنید!
صرافی (exchange)
اولین جایی که شما را آسیب پذیره میکنه. در مورد کیف پول شما تا زمانی که کلید خصوصی خودتون را به کسی ندید داراییتون سر جاشه! اما صرافی جایی هست که یا حساب شما هک می شه یا خود صرافی هک میشه :(
در زمانی که من دارم این مقاله رو مینویسم بخش از داراییم در صرافی hotbit هست که هک شده( :| ) خوشبختانه این صرافی دارای cold storage هست و دارایی ها دست نخورده اند.(در مورد انواع ذخیره سازی تحقیق کنید).
از شما چه پنهون من به هیچ یک از صرافی های ایرانی اعتمادی ندارم، این صرافی ها در کارایی اولیه خودشان دچار مشکل هستند چه برسه به امنیت پس توصیه من به شما اینه دارایی خودتون رو به کیف پول منتقل کنید و در صورت لزوم برای ترید یا نقد کردن دلار(usdt)، دارایی را منتقل کنید.
و اما صرافی های خارجی، به طور کلی رتبه صرافی ها براساس حجم معاملاتشون مشخص میشه. بزرگترین و بهترین صرافی بایننس هست که تحریم هستیم. البته با قند شکن و این چیز ها قابل دور زدن هست اما در صورتی که مشخص بشه ایرانی هستید حسابتون بلوک میشه.
لینک صرافی هایی که کار میکنم رو اینجا میگذارم نگران نباشید. صرافی بعدی کوین ایکس هست که بیش از یکساله با این صرافی کار میکنم، این صرافی مشکلاتی داره اما با این حال با ایرانی ها مشکلی نداره و میتونید راحت و بدون نیاز به قند شکن ثبت نام کنید.
در بین صرافی های ایرانی هم نوبیتکس، حدود یکسال پیش خیلی بهتر از الان بود ولی در هر صورت برای نقد کردن دلار نسبت به سایر صرافی ها ترجیح میدم.
برای ثبت نام در صرافی بایننس(قند شکن نیاز می باشد)
ثبت نام در صرافی کوین ایکس(ازاد برای ایرانیان)
صرافی نوبیتکس(صرفا برای انتقال دلار و نقد ریالی)
همیشه حالت ورود دو مرحله ای این صرافی ها را فعال کنید و لحظه ای از امنیت غافل نشید. نکته بعدی این که هر صرافی صد در صد ایمن نیست بنابراین همیشه داراییتون رو در کیف پول نگهداری کنید.
ابزار چارت(chart tools)
صرافی ها اختلاف قیمت هایی دارند اما خیلی به ندرت اختلاف چشم گیری پیدا میکنند که فقط برای چند لحظه اتفاق میفته. برای کار با چارت ها Tradingview را پیشنهاد میکنم. در این پلتفرم شما امکان به اشتراک گذاشتن ایده خودتون در مورد یک کوین رو دارید.
در تریدینگ ویو قیمت های کوین ها در صرافی های مطرح دنیا قابل مشاهده و تحلیل هست. البته بایننس بیشتر قیمت ها رو تعیین میکنه و بهتره اون رو مرجع قیمتی قرار بدید. یادگیری Tradingview نیازمند زمان و تمرین هست چرا که ابزار های متنوعی داره. از آلارم تا همه ابزار هایی که مورد نیاز یک چارتیست هست.
سخن پایانی
مبحث ترید و کریپتو بزرگ تر از اونی هست که در این مقاله بشه شرح داد. این مقاله کم و کاستی های زیادی داره اما سعی کردم سرنخ رو به شما بدم. هر سوالی داشتید در کامنت اعلام کنید تا حد توان جواب میدم یا در صورت نیاز مقالات بیشتری در این حوزه مینویسم.
و اما برای یادگیری مواظب باشید در دام شیادانی که با عنوان پولدار شدن با ارز دیجیتال و امثال اون در شبکه های اجتماعی و وبسایت ها اقدام به فروش پکیج با قیمت های گزاف می کنند نیفتید! باور کنید با گشتن در مقالات، مشاهده ویدیو های یوتیوب و مطالعه کتاب هایی که فقط چند صد هزار تومان نهایتا قیمت دارند می تونید اطلاعات بیشتر و کامل تری به دست بیارید.
به یاد داشته باشید تجربه ترید میتونه دردناک باشه مخصوصا اگر همه داراییتون رو از دست بدید. پس خوب مطالعه کنید. استراتژی بنویسید، به استراتژی پایبند باشید.
موفق باشید.
