آیا از نانی خورده‌اید که گندمش در چین و به صورت دیم به دست آمده، با سبوس و در آسیاب سنگی آرد شده، با آب چشمه خمیر گشته، بدون خمیرمایه ور آمده و با چوب هیزم پخته شده است؟! آیا این نان سنتی خوردن ندارد؟!
نان هزارچهره!
نان غذای همه ملت‌هاست و هر ملتی انواعی از نان سنتی با نام‌های مختلف دارد. در نان‌های ایرانی این نام‌ها، گاهی به مواد ترکیبی نان و گاهی به ابزار پخت نان بستگی دارد. مثلاً در نام‌گذاری نان‌های لواش، سنگگ، تافتون و بربری، نازکی و ضخامت نان‌ها هم مدنظر بوده است و در نان خشکه (خشکه‌پزی)، فطیر / فتیر، روغنی، شیرمال، نان کلوچه و…، مواد استفاده شده در خمیر نان.
گاهی هم بسته به نوع یا وسیله پخت یا شهر و کشور، اسم نان تغییر می‌کند: نان تنوری، نان سرخ‌شده، نان بخارپز، نان فانتزی، نان بختیاری، نان افغانی، نان عراقی، نان هندی، نان فرانسوی. نان‌های صنعتی هم اسم‌های متنوعی دارند. به این نان‌ها نان حجیم هم می‌گویند. برای مثال، تفاوت نام نان تُست (toast) و نان باگت (baguette)، به دلیل بافت داخلی (صاف یا فضای آزاد داشتن) است.
نان تیر خورده!
یکی از نام‌گذاری‌ها بر اساس رنگ نان است: نان سفید و نان تیره. نان سفید از خود دانه گندم تولید می‌شود و نان تیره از پوسته دانه (سبوس). روزگای نان سفید برای ثروتمندان بود و نان تیره و سبوس‌دار برای فقرا، ولی حالا نان‌های تیره محلی، محبوب هستند و گاهی از نان سفید شهری هم گران‌تر!
یکی از نان‌های محلی ایرانی، «نان تیری» است. نام این نان سنتی به خاطر تیره بودن آن نیست بلکه به خاطر وسیله‌ای است که برای نازک کردن آن استفاده می‌شود. نان تیری مثل نان لواش نازک است و از چوبی به نام «تیر» یا «ترکه» برای نازک کردن چونه آن استفاده می‌کنند.
برای مطالعه ادامه مطلب کلیک کن!
