بسیاری از کارهایی که بصورت روزانه انجام می‌دهید، ریشه در عادت‌های شما دارند و برطبق آن، یک کار را انجام می‌دهید یا رفتار می‌کنید. کاری که بصورت مستمر انجام می‌دهید، در نهایت باور و شخصیت شما را شکل می‌دهد و فردی که هستید را به تصویر می‌کشد. برای مثال ممکن است بر طبق عادت هر روز صبح طبق عادت ورزش کنید، شب‌ها به مطالعه کتاب بپردازید یا اینکه وقتتان را با دوستان خود بگذرانید. تمام این کارها، ریشه در نگرش شمل نسبت به زندگی و سبک زندگی‌تان دارد. بسته به اینکه یک عادت و نگرشِ مربوط به آن آن خوب یا بد باشد، می‌تواند منجر به خوشحال بودن شما در زندگی یا کسل و بی حوصله بودن شود.
بطور کلی فرآیند شکل‌گیری یک عادت به 4 مرحله اصلی تقسیم می‌شود؛ نشانه، انگیزه، پاسخ و پاداش.
در این مرحله یک نشانه مانند یک قلاب در ذهن شما عمل می‌کند و باعث می‌شود تا یک رفتار را شروع کنید. این نشانه، بخش کوچکی از اطلاعات است. این اطلاعات به شما القا می‌کند که پس از انجام آن کار، چه پاداشی انتظار شما را می‌کشد. ذهن شما بطور مستمر در حال تجزیه و تحلیل محیط داخلی و خارجی اطرافتان است تا مواردی را بیابد و ببیند پاداش انجام آن، در کجا قرار دارد. برای مثال ذهن فکر می‌کند اگر الان به مطالعه کتاب بپردازم، می‌توانم از زمانم به شکل بهتر و مفیدتری استفاده کنم. انجام این کار توسط ذهن، بطور طبیعی شما را به مرحله بعد یعنی انگیزه هدایت می‌کند.
تمایل و انگیزه نسبت به انجام یک عادت از اهمیت بالایی برخوردار است. بدون داشتن سطح مناسبی از انگیزه، شما دلیلی برای انجام یک عادت نخواهید داشت. برای مثال شما تلویزیون را به این انگیزه روشن می‌کنید که می‌خواهید سرگرم شوید. همچنین باید بدانید انگیزه از هر فرد به هر فرد دیگر متفاوت است.
در این مرحله فکرهای شما به عمل تبدیل می‌شود. در واقع عملی شدن یک فکر به سطح انگیزه شما (مرحله دوم) و میزان تناسب آن با رفتارتان بستگی دارد. اگر انجام یک کار نیاز به تلاش بیشتر از حد انتظار شما داشته باشد، شما از انجام آن منصرف خواهید شد. برای مثال اگر می‌خواهید توپ بسکتبال را وارد سبد گُل کنید ولی نمی‌توانید به اندازه کافی بپرید، پس شما قادر نیستید این کار را به خوبی انجام دهید.
این مرحله، مرحله آخرِ انجام یک عادت است. تمام مراحلی که در مورد آن صحبت کردیم، همگی به دنبال پاداش هستند. دلیلِ اینکه ما همواره به دنبال پاداش هستیم این است که دو هدف را دنبال می‌کنیم:
(1) پاداش‌ها رضایت ما را جلب می‌کنند و (2) به ما یاد می‌دهند تا بیشتر یاد بگیریم.
تقسیم یک عادت به این مراحل به خوبی می‌تواند به شما کمک کند تا درک کنید یک عادت چیست، چگونه عمل می‌کند و چگونه می‌توان آن را بهبود داد. همانطور که در شکل زیر می‌بینید، این فرآیند مجدداً برای یک عادت دیگر می‌تواند تکرار شود و نتایج متفاوتی در پی داشته باشد.
شاید اگر جواب این سوال را بدانید، بتوانید بهتر در خصوص اصلاح، بهبود و ارتقا هر کدام از عادت‌های خوب یا بد اقدام کنید. برخی از نتایجی که انجام عادت‌ها به همراه دارند، شامل موارد زیر هستند:
اگر در کار یا زندگی خود احساس می‌کنید همه چیز یکنواخت پیش می‌رود و نیاز به کمی تنوع دارید؛ شاید لازم است تا عادت‌های بد خود را کنار بگذارید. اگر موارد زیر در شما وجود دارد، تلاش کنید تا برای رسیدن به موفقیت در زندگی یا شغل‌تان، آنها را ترک کرده و خود را بهبود دهید.
1- کمال‌گرا نباشید
2- منتظر شانس نمانید، فرصت خلق کنید
3- منتظر زمان مناسب، مکان مناسب و شخص مناسب برای موفقیت نمانید
4- نیاز به تایید دیگران نداشته باشید
5- نخواهید همه کارها را به تنهایی انجام دهید
6- به کسی وعده‌های پوچ ندهید
7- روی نقاط ضعف خود تمرکز نکنید بلکه روی آنها کار کنید
8- دیگران را سرزنش نکنید
9- در گذشته زندگی نکنید
10- سعی نکنید همه را راضی نگه دارید
11- اهداف کوچک انتخاب نکنید
12- کینه‌ورزی نکنید
13- از تغییر اجتناب نداشته باشید
14- از اشتباه کردن نترسید
15- به این دلیل که کاری سخت است، آن را رها نکنید
16- گله و شکایت نکنید
17- وقت خود را با آدم‌های منفی‌باف تلف نکنید
18- خود را با دیگران مقایسه نکنید. خودتان را با خودتان مقایسه کنید
نتیجه‌گیری
اگر تا به امروز از خودتان پرسیده‌اید "چرا نتوانستم وزنم را کم کنم؟"، " چرا موفق نشدم یک زبان جدید یاد بگیرم؟" یا "چرا نتوانستم پول بیشتری برای تعطیلات ذخیره کنم" و هنوز به جواب مشخصی دست پیدا نکرده‌اید، باید به شما بگوییم که جواب این سوالات در این مطلب و 4 مرحله شکل گیری عادت نهفته است. راه‌حل ساختن عادت‌های خوب و از بین بردن عادت‌های بد این بستگی دارد که این 4 مرحله را به خوبی درک کنید و در هر مرحله(نشانه، انگیزه، پاسخ و پاداش) بتوانید عملکرد مناسبی داشته باشید.
منبع: www.jamesclear.com
