هدلایت در لغت به معنی چراغ جلو می باشد ، اما در ایران منظور از هدلایت یا ال ای دی هدلایت ، همان لامپ بکار رفته درون چراغ جلو یا پرژکتور زیر سپر خودرو ها می باشد.
ال ای دی هدلایت ها نسل جدید لامپ یا چراغ های خودرو می باشند که با پیشرفت تکنولوژی در سال های اخیر ، به خوبی جای لامپ های هالوژن و قدیمی را گرفته و در برخی موارد حتی کاربرد بسیار بیشتری نسبت به زنون نیز دارد ؛ که در ادامه به بررسی مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت .
ال ای دی هدلایت ها عموما از یک بدنه ی آلومینیومی ، چیپ نورانی ، درایور و یک فن در قسمت انتهایی آن ها ساخته می شوند .
چیپ نورانی در هد لایت ها انواع مختلفی دارند مانند cob , csp , led که هر کدام دارای ظول عمر مشخص و ویژگی های منحصر به فرد خود می باشد.
1. چیپ COB :
C.O.B در واقع مخفف عبارت CHIPS ON BOARD می باشد . در این فن آوری جدید ال ای دی ها به تعداد بالا روی برد مدار به فاصله کمی کنار یکدیگر قرار میگیرند . برای اینکه نور این چیپ ها یک دست شده و خیرگی کمتری داشته باشد روی آن ها از یک لایه محافظ استفاده می شود که باعث آسیب دیدن کمتر به چیپ نیز می شود .
مصرف برق و انرژی کمتر
تولید نور بیشتر
حرارت کمتر در مقایسه با لامپ های گازی
طول عمر بیشتر در شرایط یکسان
2. چیپ CSP :
بر خلاف چیپ های smd و یا cob ، که بر روی برد لحیم می شوند و برای انتقال جریان برق از لحیم کاری استفاده می کنند ، چیپ های CSP مستقیما بر روی برد مدار قرار می گیرند و به دلیل کوتاه شدن مسیر انتقال جریان برق ، مقاومت حرارتی ناشی از لحیم کاری و یا سیم رابط کاهش می یابد . در چیپ هایsmd و یا cob همین اتصال کوتاه بین چیپ و برد مدار گاها به دلیل حرارت ذوب میگردد و همین مطلب باعث خاموش شدن و قطع نور چیپ می شود.
این در حالی است که در چیپ ست های CSP توان تحمل حرارت به دلیل حذف این نوع اتصال ها و اتصال مستقیم به برد بسیار بالا می باشد.
از طرفی سایز چیپ های سی اس پی بسیار کوچک تر نسبت به سی او بی می باشد و به همین دلیل دقیقا در مرکز و یا کانون بلوری کاسه چراغ خودروی شما قرار می گیرد و باعث افزایش پرتاب نور و کاهش آزار بصری برای سایر رانندگان و یا عابرین پیاده می شود.
1. فن
2. رشته کابل مسی ( هدلایت های ابریشمی)
3. هیت سینک های بزرگ
می توان گفت 80 درصد هدلایت های موجود در ایران از نوع فن دار هستند .
در این نوع هدلایت ها حرارت تولید شده توسط چیپ های نورانی ، به وسیله بدنه ی آلومینیومی و یا مسی به قسمت انتهایی هدلایت منتقل می گردد . وظیفه اصلی فن هدلایت اینجا آشکار می گردد که باید هوای خنک موجود در پشت هدلایت را به هیت سینک های داغ برساند و باعث کاهش دمای هدلایت شوند در واقع هر چه این امر به درستی انجام گیرد و دمای هدلایت کمتر باشد ، موجب افزایش طول عمر هدلایت شما خواهد شد .
اما در مقابل هدلایت های فن دار دسته ی دیگری از هدلایت ها موسوم به هدلایت های ابریشمی نیز وجود دارند .
در این نوع هدلایت ها دیگر خبری از فن و هیت سینک بزرگ در قسمت انتهایی هدلایت نیست ، بلکه از یک رشته سیم مسی در هم بافته شده استفاده می گردد.
به طور کلی در این هدلایت ها ، حرارت تولید شده توسط چیپ ست ها ، به وسیله ی مدار داخل هدلایت به سمت انتهای هد لایت هدایت می شوند ، و این دقیقا جایی است که رشته سیم های مسی در هم تنیده شده قرار گرفته اند.
از آنجایی که فلز مس رسانای بسیار خوبی برای دما است ، در مجاورت هوا و با گردش داشتن هوای خنک میان این رشته سیم ها دمای هدلایت شما کاهش می یابد و در نتیجه هدلایت شما به درستی به کار خود ادامه می دهد .
اما نکته ی مهمی در استفاده از این هدلایت ها وجود دارد .
اگز شما از این نوع هدلایت ها در سیستم روشنایی خودروی خود بهره می گیرد ، باید به این نکته دقت کنید که این رشته سیم ها باید از هم دیگر جدا شوند تا هوا میان این رشته ها جریان داشته باشد تا بتواند هدلایت شما را خنک کند ، در غیر این صورت طول عمر و شدت نور هدلایت شما به شدت کاهش خواهد یافت .
نوع دیگری از هدلایت های بدون فن نیز وجود دارند که در آنها خود هیت سینک وظیفه خنک کنندگی هدلایت را بر عهده خواهد داشت.
در قسمت انتهایی این نوع هدلایت ها غالبا یک هیت سینک بسیار بزرگ از جنس آلیاژ آلومینیوم قرار گرفته است .
در قسمت های جانبی این هیت سینک شیار ها و حفره هایی برای جریان یافتن هوای خنک قرار داده می شود.
دمای هدلایت از قسمت روشن بالایی ، توسط بدنه به قسمت انتهایی منتقل می گردد ، وبا جریان یافتن هوا در درون این شیار ها و حفره ها ، دمای کلی هدلایت کاهش می یابد.
نکته مهم در استفاده ار این هدلایت ها این است که باید جریان هوایی خوبی برای قسمت انتهایی هدلایت فراهم نمود تا عمل کاهش دما به درستی انجام گیرد ، در غیر این صورت هدلایت شما به راحتی می سوزد .
با وجود اینکه غالب هدلایت های تولید شده در جهان از این نوع هستند اما این هدلایت ها بدون عیب و عاری از اشکال نیز نیستند.
مهم ترین مشکل هدلایت های فن دار دقیقا قسمت فن آن ها می باشد .
اگر شما درپوش پشت کاسه چراغ خود را ببندید و این درپوش فاصله کمی با هدلایت شما داشته باشد ، در واقع فن هدلایت شما اصطلاحا خفه می شود .
در این شرایط فن هدلایت هوای خنک لازم و کافی برای دمیدن به هیت سینک هدلایت در اختیار نداشته و نمی تواند هدلایت را خنک کند و در این شرایط کاملا واضح است که هدلایت شما به راحتی می سوزد .
برای جلوگیری از کور شدن مسیر هوا و خفه شدن فن هدلایت ، شما می توانید یا درپوش پشت چراغ خود را سوراخ کنید یا هوا جریان یابد ؛ و یا از درپوش های لاستیکی مناسب کاسه چراغ خود استفاده کنید .
به طور کلی اگر این هدلایت ها به درستی نصب و استفاده شوند ، جز هدلایت های خوب و با طول عمر بالا هستند.
اما در این نوع هدلایت ها به دلیل وجود نداشتن فن در قسمت انتهایی ، توان خنک کنندگی محدودی دارند . به دلیل همین محدودیت نمی توان از چیپ ست های نورانی smd cob و یا csp با توان و قدرت بالایی استفاده کرد ، چرا که در این صورت حرارت زیادی توسط چیپ نورانی تولید می گردد که این هیت سینک یا رشته سیم توان خنک کردن آن را ندارد .
پس میتوان اینگونه نتیجه گرفت که اگر به دنبال خرید هدلایت هایی با طول عمر بالا هستید ، این هدلایت ها بهترین گزینه برای شما می باشد به شرظی که از آنها توقع نور چندین برابری نسبت به هدلایت خود نداشته باشید .
پس از بررسی ساختار هدلایت ها به این سوال بزرگ می رسیم که هدلایت یا هالوژن ؟
برای پاسخ به این سوال باید اول توضیحاتی درباره ی لامپ های هالوژنی بدهیم .
به طور کلی لامپ های هالوژنی به کار رفته در انواع خودرو ها ، از یک رشته تنگستن ساخته می شود که این رشته در درون محفظه ای مملو از یک گاز بی اثر و کمی هالوژن مانند برم یا ید ، قرار می گیرد .
وقتی انرژی الکتریکی وارد لامپ هالوژن می گردد ، گاز هالوژن سیم تنگستن درون محفظه را داغ می کند و نور سفید رنگی از آن ساطع می شود .
با توجه به توضیحاتی که در بالا داده شد کاملا مشخص است که این نوع لامپ ها ، یعنی لامپ های هالوژن گرمای زیادی را از خود ساطع می کنند که گاها باعث ذوب شدن و آسیب دیدن کاسه چراغ خودروی شما می شود .
در برخی موارد نیز دیده می شود که طلق کاسه چراغ زرد شده و بخار می گیرد که این امر موجب کاهش نور خروجی و در نتیجه کم شدن سطح دید راننده می شود که باعث بروز بسیاری از تصادفات جاده ایست .
این در حالی است که در ساخت تمامی هدلایت ها از انواع ال ای دی استفاده شده است و ال ای دی ها ذاتا حرارت کمتری نسبت به لامپ های رشته ای تولید می کنند .
جدای از تولید حرارت کمتر در هدلایت ها وجود فن و یا هیت سینک در قسمت انتهایی موجب خنک شدن هدلایت می گردد پس عملا هدلایت های امروزی نمی توانند باعث ذوب شدن کاسه چراغ و یا طلق آن شوند .
همان گونه که توضیح داده شد برای روشن شدن لامپ هالوژن باید جریان برق وارد محفظه گازی شده و با داغ شدن تنگستن نور تولید کند .
گاهی این مصرف جریان برق به حدی بالا میرود که باعث ذوب شدن سیم کشی برق خودرو و یا کاسه چراغ می شود و یا حتی ممکن است به آتش سوزی در خودروی شما ختم شود .
در سوی مقابل ، ال ای دی هدلایت ها بسیار کم مصرف تر از لامپ های گازی هستند و این در حالی است که نه تنها مصرف برق کمتری دارند ، بلکه نور بیشتری را هم برای شما فراهم می کنند .
پس در صورت استفاده از لامپ های ال ای دی یا همان هد لایت ، شما نور بیشتر با مصرف برق کمتر و حرارت کمتری خواهید داشت و این یعنی استفاده بهینه از انرژی .
همان طور که در جدول بالا نیز مشاهده می کنید ، در لامپ های هالوژن80 درصد توان مصرفی لامپ ( وات مصرفی) صرف تولید گرما یا همان اتلاف انرژی می گردد و تنها 20 درصد از توان مصرفی به نور تبدیل می شود.
اما بر خلاف لامپ های هالوژنی ، ال ای دی هد لایت ها با وات مصرفی کمتر ، بیش از 80 درصد جریان برق مصرفی خود را صرف تولید نورمی کنند و تنها 20 درصد جریان مصرفی به صورت گرمای آزاد شده اتلاف می گردد .
کافی است لامپ های 100 یا 200 وات قدیمی در منازل خود را به یاد بیاورید .
خواهید دید که در قدیم در منازل با استفاده از این لامپ ها روشنایی چندانی نداشتیم اما امروزه یک لامپ ال ای دی سقفی با توانی کمتر از 30 وات و با حرارت و مصرف برق بسیار کم روشنایی به مراتب بیشتری را برای ما به ارمغان می آورد .
همین امر در ال ای دی هدلایت ها نیز صادق است .
درست است که هد لایت ها مصرف کمتری نسبت به هالوژن دارد اما به دلیل تکنولوژی به کار رفته در ال ای دی ها ، بیشتر توان و جریان مصرفی خود را به نور تبدیل می کند و تنها بخش کمی از آن به صورت گرما اتلاف می شود و از دست می رود .
همان گونه که در شکل بالا مشاهده می کنید ، میزان مسافت روشن شده توسط لامپ ال ای دی هدلایت به مراتب از یک لامپ هالوژنی بیشتر می باشد.
و اگر به ستون سمت راست دقت کنید می بینید که هدلایت شما تنها با 30 وات مصرف برق این نور و روشنایی را به شما می دهد در حالی که لامپ هالوژن مصرفی معادل 55 وات و با تولید گرمای بسیار بالاتر ، شدت و پرتاب نور بسیار کمتری به شما می دهد.
یکی دیگر از مزایای هدلایت ها که باعث می شود به راحتی از آنها به عنوان منبع نور در پروژکتور زیر سپر خودرو ها استفاده کرد همین ضد آب بودن آنهاست .
امروزه و با پیشرفت تکنولوژی ، بیشتر هدلایت ها به گونه ای ساخته می شوند که کاملا ضد آب می باشند یعنی حتی اگر هدلایت را کاملا درون ظرف آب قرار دهید و سپس آن را روشن کنید باز هم هدلایت شما بدون بروز هیچ گونه مشکل به کار خود ادامه می دهد که این امر می تواند نگرانی شما را برای استفاده از هدلایت در پرژکتور خودرو کاملا برطرف سازد .
امروزه و با گسترش مصرف هدلایت در خودرو ها ، تولید کنندگان به فکر ابداعات و نو آوری هایی در این صنعت هستند که گاهی خوب و بسیار عالی و گاهی بسیار مضر هستند مثل هدلایت 8 طرفه !!!
به طور کلی در بازار ایران از هدلایت 2 تا 8 طرفه یافت می شود اما آیا واقعا هر چه تعداد جهات هدلایت بیشتر شود نور هدلایت و یا بهتر بگوییم پرتاب نور چراغ خودرو و دید شما به عنوان راننده بهتر می شود ؟
آیا باید به عنوان یک مصرف کننده گول تبلیغات مانند عکس بالا را بخوریم ؟
واقعیت این است که هر چه از هدلایت های 2 طرفه دور تر شوید و به سمت هدلایت های چندین جهته بروید نور به مراتب افتضاح تری خواهید داشت .
به نور خودروی پشتی در عکس زیر به خوبی نگاه کنید :
این صحنه برای شما هم آشنا به نظر می رسید درست است؟
این همان هنر دست هدلایت های چندین جهته می باشد که باعث آزار چشمان رانندگان و عابرین پیاده می شود . و دلیل آن هم بسیار ساده است .
کاسه چراغ خودروی شما دارای یک نقطه مرکزی و در واقع همان کانون و محل قرار گیری چیپ نورانی می باشد .
اگر هدلایت و یا لامپ شما دقیقا در این محل قرار بگیرد ، حاصل خروجی آن نور بسیار متمرکز ، یک دست و با پرتاب نور بسیار خوب خواهد بود .
اما اگر چیپ هدلایت و یا لامپ شما درست در این نقطه کانونی قرار نگیرد ، در این صورت نور خروجی کاسه چراغ شما حتی در نور پایین ، درست مانند عکس بالا بسیار آزار دهنده خواهد بود .
حال تصور کنید شما از یک هدلایت 6 طرفه استفاده کنید ، چه اتفاقی در درون کاسه چراغ شما می افتد ؟
بله درست حدس زدید !!! چیپ هدلایت شما از 6 جهت از کانون و مرکز کاسه چراغ دور می شود و در نتیجه نمی تواند به درستی در مرکز قرار گیرد پس نور پایین خودروی شما همانند نور بالا همه را آزار خواهد داد .
مشکل بزرگ دیگری که باید با آن دست و پنجه نرم کنید هم عدم روشنایی و دید کافی برای رانندگی است .
درست است که نور پایین شما همانند نور بالا به ظاهر همه جا را روشن می کند ، اما کافی است کمی از ماشین دور شوید خواهید دید که نور شما اصلا برد لازم را نداشته و تنها توده ای از نور دیده می شود که آزار دهنده است اما کف جاده اصلا روشن نیست .
خوب با توجه به توضیحات بالا اگر قانع شدید که اکنون لامپ هالوژن خود را با یک هدلایت پر قدرت تعویض کنید ، اولین سوالی که پیش می آید این است که پایه لامپ مناسب خودروی شما چیست ؟
برای پاسخ به این سوال می توایند پشت کاسه چراغ خود را نگاهی بیاندازید معمولا پشت اکثر کاسه چراغ ها پایه لامپ مخصوص آن نوشته شده است . اگر نبود می توانید لاپ را از کاسه جدا کرده و روی آن را بخوانید .
سوالی که پیش می آید این است که آیا مدل پایه لامپ ها تاثیری در نور خروجی آن نیز دارد ؟
مثلا نور حاصل از هدلایت h11 با نور حاصل از هدلایت h1 یکی است یا بیشتر است ؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که خیر در واقع این اعداد برای ناک گذاری پایه و یا خار هدلایت ها و لامپ ها در تمام جهان به کار گرفته می شود و یک استاندارد جهانی برای تولید انواع لامپ خودرو و کاسه چراغ است به طوریکه به عنوان مثال لامپ h4 در سراسر جهان به یک شکل واحد ساخته و عرضه می شود .
پس نگران نور دهی هدلایت خود نباشید و برای پیدا کردن پایه لامپ مناسب کاسه چراغ خود کافی است لامپ خود را در بیاورید و قسمت پشتی آن را بخوانید .
اکنون که اطلاعات کافی درباره ی هدلایت کسب کردید پیشنهاد می کنیم مقاله ی هدلایت بهتر است یا زنون ؟ را مطالعه کنید تا هیچ ابهامی برای خرید کالا نداشته باشید و خرید درستی انجام دهید .
