هوش هیجانی، که شامل مهارتهایی همچون خودآگاهی، خودتنظیمی، همدلی، انگیزش و مهارتهای اجتماعی است، به عنوان یکی از عوامل کلیدی در موفقیت تحصیلی شناخته میشود. افرادی که از این توانایی برخوردارند، بهتر میتوانند احساسات خود را مدیریت کنند، روابط اجتماعی سالمتری برقرار کنند و در مواجهه با چالشهای تحصیلی، انعطاف و استقامت بیشتری از خود نشان دهند. پژوهشها نشان دادهاند که هوش هیجانی نه تنها بر بهبود نمرات درسی موثر است، بلکه باعث رشد شخصیت، افزایش خودباوری و بهبود مهارتهای ارتباطی میشود.
تاثیر هوش هیجانی در مقاطع مختلف تحصیلی از کودکی تا دانشگاه قابل مشاهده است. در دوران ابتدایی، این توانایی به کودکان کمک میکند تا اضطراب جدایی و استرسهای محیطی را بهتر مدیریت کنند؛ در دوران نوجوانی، مانع رفتارهای تکانشی میشود و تمرکز بر اهداف تحصیلی را تقویت میکند؛ و در دانشگاه، به دانشجویان برای مدیریت زمان، پروژههای گروهی و ورود موفق به دنیای کار یاری میرساند. با این حال، برای پرورش هوش هیجانی، نیاز به آموزشهای هدفمند، حمایت والدین و معلمان و ایجاد فرصتهایی برای تمرین مهارتهای اجتماعی در محیطهای آموزشی وجود دارد.
هرچند موانعی همچون کمبود آموزش تخصصی معلمان، محدودیتهای زمانی در مدارس و نگرشهای سنتی برخی خانوادهها وجود دارد، اما هوش هیجانی مهارتی قابل آموزش و تقویت است. با برنامههای آموزشی مناسب، کار گروهی، گفتوگوی باز درباره احساسات و استفاده از ابزارهای آموزشی نوین، میتوان به دانشآموزان کمک کرد نه تنها در تحصیل موفقتر شوند، بلکه مهارتهای لازم برای زندگی اجتماعی و حرفهای آینده را نیز در خود پرورش دهند.
