آکومولاتورها به عنوان اجزاء حیاتی در سیستم‌های هیدرولیکی با کاربردهای متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرند. این واحدهای پویا با توانایی‌های منحصر به فرد، وظایف گوناگونی از جمله ذخیره انرژی، جذب پالس، کاهش شوک، بهبود جریان پمپ، تثبیت فشار و توزیع سیالات را انجام می‌دهند. آکومولاتورهای هیدرونیوماتیک با استفاده از گازهای فشرده و سیال هیدرولیک، انرژی را به صورت فشرده ذخیره کرده و در لحظات نیاز، این انرژی را آزاد می‌کنند. این امکان باعث بهبود کارایی سیستم‌های هیدرولیکی و جلوگیری از مشکلات مربوط به نوسانات فشار و جریان می‌شود.
در ابتدای متن، توضیح مختصری در خصوص کاربرد آکومولاتور هیدرولیک داده شد. در ادامه، توضیحات کامل‌تری را در خصوص وظیفه آکومولاتور مطرح می‌کنیم.
آکومولاتور هیدرونیوماتیک از یک گاز به همراه سیال هیدرولیکی استفاده می‌کنند. این سیال توانایی ذخیره انرژی پایینی دارد. حجم سیالات معمول هیدرولیکی را تحت فشاری در حدود 5000psi تنها می‌توان در حدود 1/7 درصد کاهش داد. بنابراین، زمانی که تنها ۲ درصد از کل حجم، آزاد شود، فشار باقی‌مانده در کل سیستم به صفر می‌رسد.
در طرف دیگر، گاز یعنی بخش همراه سیال هیدرولیک در آکومولاتور را به کمک فشارهای بالا، می‌توان فشرده کرد. بخاطر این تراکم، انرژی پتانسیلی ذخیره می‌شود که در مواقع لزوم، قابلیت آزادسازی دارد. در آکومولاتور پیستونی، انرژی گاز متراکم بر پیستون، نیرو وارد می‌کند و به این ترتیب، نیروی وارد شده به پیستون و اعمال آن به سیال هیدرولیکی سبب انتقال سیال به سیستم در محل مورد نظر برای انجام کار خواهد شد.
پمپ‌ها نیروی مورد نیاز برای استفاده از سیستم هیدرولیکی را فراهم می‌کنند. بسیاری از پمپ‌ها این نیرو را به کمک جریان ضربه‌ای (پالسی) به تولید می‌رسانند. پمپ‌های پیستونی که به جهت توانایی تحمل فشار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند، به دلیل ضربه‌های تولیدی، صدمات زیان‌باری به سیستم‌های فشار بالا وارد می‌کنند. اگر آکومولاتور در جای مناسبی از سیستم قرار بگیرد، به شکل مناسبی این تغییرات فشار و ضربات را کاهش می‌دهد.
در بسیاری از دستگاه‌های هیدرولیکی، یکی از عضوهای سیستم ممکن است به طور ناگهانی متوقف شود که در اثر این اتفاق، موج فشاری در داخل سیستم ایجاد می‌شود. این موج کوبشی حاصل، فشار حداکثری (پیک) تولید می‌کند که به مراتب از فشار کاری دستگاه بیشتر است و سبب ایجاد نویز یا توقف کامل سیستم می‌شود. بهره‌گیری از آکومولاتور در این سیستم‌ها به خوبی شوک ایجاد شده را به حداقل می‌رساند.
از نمونه‌های کاربرد آکومولاتور می‌توان به بیل مکانیکی (لودر) اشاره کرد. بدون آکومولاتور، وزن بیل (در حدود ۲ تن)، می‌تواند چرخ‌های عقب بیل مکانیکی را به طور کامل به هوا بلند کند و سبب بروز مشکل در اکسل و شاسی لودر و همچنین آسیب به راننده شود. با بکارگیری صحیح آکومولاتور در سیستم هیدرولیکی بیل مکانیکی می‌توان از بروز چنین مشکلی جلوگیری کرد.
یک آکومولاتور با توانایی ذخیره انرژی می‌تواند در تکمیل نیروی پمپ هیدرولیکی شرکت داشته باشد. پمپ، در زمان‌هایی که باری را متحمل نمی‌شود، انرژی پتانسیلی درون آکومولاتور ذخیره می‌کند. آکومولاتور نیز زمانیکه به این انرژی ذخیره شده احتیاج باشد، آن‌را به طور مجدد به سیستم منتقل می‌کند. این اتفاق سبب استفاده از پمپ‌های کوچک‌تر در سیستم‌های هیدرولیکی و به دنبال آن، کاهش هزینه‌ها خواهد شد.
هنگامی که کاهش یا افزایش دما در سیستم هیدرولیکی داشته باشیم، این تغییرات، با تغییرات فشار همراه هستند. علاوه بر این، در اثر نشتی سیال هیدرولیکی نیز افت فشار بوجود می‌آید. آکومولاتورها با دریافت یا آزادسازی مقادیر کمی از سیال هیدرولیکی، بر این تغییرات فشار غلبه می‌کنند. به عبارت دیگر، در صورت خرابی یا توقف منبع اصلی، آکومولاتورها به عنوان منبعی کمکی عمل تثبیت فشار را انجام می‌دهند.
از آکومولاتورها همچنین می‌توان جهت توزیع مقدار کمی از سیالات، همچون روغن در سیستم استفاده کرد.
در نتیجه، آکومولاتورها به عنوان ابزاری کلیدی در سیستم‌های هیدرولیکی ظاهر می‌شوند و از تأثیرات مثبت آن‌ها در بهبود عملکرد و ایمنی سیستم‌ها می‌توان بهره‌مند شد. ذخیره انرژی، جذب پالس، کاهش شوک، بهبود جریان پمپ، تثبیت فشار و توزیع سیالات از جمله ویژگی‌هایی هستند که باعث می‌شوند آکومولاتورها به‌عنوان یک جزء اساسی و اثرگذار در سیستم‌های هیدرولیکی شناخته شوند. از این رو، استفاده هوشمندانه از آکومولاتورها نه‌تنها به بهینه‌سازی عملکرد این سیستم‌ها بلکه به افزایش عمر مفید و کاهش هزینه‌ها نیز کمک می‌کند.
