جهت مطالعه‌ی متن اصلی می‌توانید به وب‌سایت استودیو بازی سازی بهشت مراجعه نمایید.
کتاب؛ همان یار مهربانی که کودکان آن را با داستان و نقاشی می‌شناسند و لذت می‌برند، حالا به لطف فناوری به ابزاری برای برقراری تعامل سازنده با افراد تبدیل شده است. ابزاری که مخاطب را به عمق داستان می‌برد و از او می‌خواهد نقش‌آفرینی کند. در این حالت مخاطب فقط نقش خواننده را بازی نمی‌کند بلکه اتفاقاتی را رقم می‌زند که باعث جذابیت بیشتر داستان می‌شود و خودش تصمیم می‌گیرد در چه مسیری از محتوای داستانی حرکت کند. از این فناوری به عنوان کتاب تعاملی یاد می‌شود که تفاوت‌های قابل توجهی با کتابهای چاپی دارد. در اینجا ضمن اشاره به این تفاوت‌ها با توجه به تحقیقات انجام شده، مزایای کتاب تعاملی را بررسی می‌کنیم.
با تولید تلفن همراه هوشمند، کتابهای تعاملی تولید شدند و تا به حال تعدادی زیادی از این آثار در دسترس مخاطبان قرار گرفته‌اند. کتابهای تعاملی امکانات ویژه‌ای را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. به عنوان مثال در این کتاب‌ها بخش‌هایی با عنوان نقاط کانونی وجود دارد که می‌توان برای شنیدن صدا یا حرکت دادن تصاویر روی آنها کلیک کرد. همچنین در کتابهای تعاملی قسمت‌هایی برای انجام دادن بازی یا فعالیت‌های مرتبط با داستان در نظر گرفته می‌شود. این کتاب‌ها که در بین کودکان بسیار محبوب هستند، با انواع موسیقی و انیمیشن همراه بوده و از جذابیت‌های صوتی و جلوه‌های تصویری برخوردار می‌باشند. موارد زیر را می‌توان به عنوان مزایای کتابهای تعاملی مطرح کرد:
همچنین یکپارچه‌سازی فناوری‌هایی مانند HTML5، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده به ناشران کتابهای تعاملی کمک می‌کند از طریق ارائه محتوای چندرسانه‌ای مخاطبان را بیشتر درگیر محصول خود کنند.
تفاوت کتاب تعاملی با کتاب چاپی را می‌توان از چند منظر مورد بررسی قرار داد:
تحقیقات مختلفی در زمینه کتابهای تعاملی و مقایسه آنها با کتاب چاپی انجام شده است در ادامه به نتایج چند مورد از آنها اشاره می‌شود.
یک تحقیق تاثیر کتابهای تعاملی و کتابهای چاپی را بین کودکان ۴ تا ۷ سال مقایسه کرده است که نتایج آن نشان می‌دهد در کتابهای تعاملی، زمان بیشتری برای خواندن داستان به طور کامل نیاز است اما مطالعه مجدد کتاب در زمان کمتری انجام می‌شود.
در پژوهش دیگری که روی کودکان ۴ تا ۶ سال برای مقایسه کتابهای تعاملی با کتابهای چاپی صورت گرفته، در ۶ بازه زمانی ۱۵ دقیقه‌ای تعداد دفعاتی که کودکان کتاب را می‌خوانند، شمارش شده است. کودکانی که از کتاب تعاملی استفاده می‌کردند، توانستند روی قسمت‌های مختلف داستان کلیک کنند، موسیقی بشنوند و به بازی بپردازند. البته این تعاملات بیشتر مربوط به شخصیت‌های داستان بوده و به ندرت به اصل داستان ربط داشته است. در این آزمایش کودکان قادر بودند نصف داستان تعاملی را بین ۱.۵ تا ۲.۵ بار بخوانند. وقتی زمان مناسب و کافی برای خواندن کتاب تعاملی به آنها داده شد، توانستند کتاب را به طور کامل مطالعه کنند. در مقابل کودکانی که نسخه چاپی کتاب را داشتند در بازه زمانی مشخص ۶ بار داستان را مرور کردند.
با اینکه کتابهای تعاملی سرگرم‌کننده هستند، اما تاثیر نقاط کانونی روی به خاطر سپردن و فهمیدن داستان نامشخص است. در یکی از تحقیقات انجام شده در زمینه کتابهای تعاملی دو موقعیت مختلف در اختیار کودکان قرار گرفت. در موقعیت اول آنها فقط باید داستان را می‌خواندند اما در حالت دوم اجازه داشتند به دلخواه از ۵۰۰ نقطه کانونی قابل کلیک در داستان تعاملی استفاده کنند. سپس از کودکان خواسته شد به یک سری سوال درک مطلب در مورد روایت واقعی داستان پاسخ دهند. نکته قابل توجه این بود که وجود نقاط کانونی مشکلی برای به خاطر سپردن حقایق داستان ایجاد نکرد اما زمان بیشتری که کودکان برای خواندن کتاب تعاملی صرف کردند منجر به فهم بهتر داستان نسبت به کتابهای چاپی نشد.
در تحقیقی دیگری که کتابهای تعاملی با کتابهای چاپی مقایسه شده است، تعدادی از کودکان داستان را به صورت تعاملی خواندند. یک راهنمای بزرگسال هم برای گروهی دیگری از کودکان داستان کتاب چاپی را تعریف کرد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که هیچ تفاوتی در فهم داستان برای کودکان این دو گروه ایجاد نشد. لازم به ذکر است برنامه‌ریزی مشخصی برای راهنمای بزرگسال در نظر گرفته شده بود که هر قسمتی را در چه بازه زمانی بخواند و کدام سوال را در چه زمانی بین داستان مطرح کند. این یعنی اینکه تاثیر خواندن کتاب تعاملی به اندازه خواندن کتاب چاپی توسط فرد بزرگسال است.
حال این سوال مطرح می‌شود که آیا کتاب تعاملی جایگزین مناسبی برای کتابهای چاپی است؟ به منظور پاسخ به این سوال و سنجش کارایی ویژگی‌های تعاملی مطالعه‌ای روی کودکان ۵ تا ۶ ساله انجام گرفته است که در آن کودکان به ۳ دسته تقسیم شده‌اند. گروه اول فقط داستان را مطالعه می‌کردند. برای گروه دوم متن داستان به صورت شفاهی خوانده می‌شد و در کنار آن معنای کلمات مشکل متن به صورت خودکار انتهای صفحه قرار می‌گرفت. گروه سوم هم داستان را همراه با بازی می‌خواندند. در این سه حالت فردی از طرف گروه پژوهش روی کودکان نظارت داشت تا تعامل آنها در طول داستان تغییر نکند. نتایج از این قرار بود که گروه دوم در مهارت یادگیری معنای کلمات پیشرفت قابل توجهی داشتند. همچنین کودکان گروه دوم و سوم هم پیشرفت خوبی در تشخیص کلمات نسبت به گروه اول تجربه کردند. در واقع کودکانی که فقط داستان را خوانده بودند هیچ پیشرفتی در هیچ یک از مهارتهای یادگیری نداشتند. بنابراین این نتیجه حاصل شد که کتابهای تعاملی نسبت به کتابهای چاپی در آموزش خواندن و نوشتن به کودکان تاثیر بیشتری دارد.
کتابهای تعاملی در مقایسه با کتابهای چاپی تجربه‌های متفاوتی را برای کودکان ایجاد می‌کنند. در این میان والدین نقش ویژه‌ای در انتقال هر چه بهتر این تجربه به فرزندان خود دارند. نتایج پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد کودکانی که از کتابهای تعاملی به همراه والدین خود استفاده کرده‌اند بیش از افرادی که به تنهایی داستان را دنبال می‌کنند، از ویژگی‌های تعاملی بهره‌مند شده‌اند. این موضوع برای کودکان زیر ۱۰ سال بیشتر مصداق دارد زیرا تشخیص اینکه چه مواردی به اصل و مفهوم داستان مربوط است، مشکل می‌باشد.
این نکته را باید در نظر داشت که در هنگام خواندن کتابهای تعاملی، والدین روی استفاده از وسیله الکترونیکی بیشتر تمرکز می‌کنند اما در کتابهای چاپی توجه پدرها و مادرها بیشتر صرف ربط دادن داستان به تجارب کودک می‌شود.
وقتی والدین نقشی در خواندن کتاب نداشته باشند، کنترل کمتری روی داستان خواهند داشت و همین مساله باعث جلوگیری از حواس‌پرتی از موضوع اصلی داستان می‌شود. بنابراین اگر کتابهای تعاملی کودکان در قالب بازی‌های ویدئویی جذاب و ساده ارائه شود نیاز چندانی به همراهی والدین احساس نمی‌شود. از طرف دیگر پیشنهاد می‌شود بزرگترها فقط جهت نظارت و راهنمایی در کنار کوچکترها قرار بگیرند و شرایطی را فراهم نمایند که خود کودکان درگیر بازی‌های تعاملی شوند و فضای جذاب و آموزنده را تجربه کنند.
کتاب تعاملی “حبه کرونا نمیگیره” در قالب یک بازی ویدئویی کودکان و والدین آنها را برای رویارویی بهتر با کرونا آماده می‌کند. شما می‌توانید این کتاب تعاملی را از کافه بازار دانلود و نصب کنید.
بازی ویدئویی “به من دست نزن” یکی دیگر از کتابهای تعاملی جذاب است که به دغدغه پدرها و مادرها در مورد سوالات جنسی فرزندانشان پاسخ می‌دهد. از طریق این کتاب تعاملی، کودکان با تهدیدات جنسی و نحوه مواجهه صحیح با آن آشنا می‌شوند. با دانلود این بازی ویدئویی از کافه بازار و نصب آن، نمونه یک کتاب تعاملی جذاب را تجربه کنید.
استودیو بازی سازی بهشت
