جهت مطالعهی متن اصلی میتوانید به وبسایت استودیو بازی سازی بهشت مراجعه نمایید.
عمو زنجیرباف، سنگ کاغذ قیچی، نون بیار کباب ببر، تیله بازی، هفت سنگ و گل یا پوچ از جمله بازیهای شاد زمان کودکی بودند که دیگر اثری از آنها نیست. سبک زندگی و تفریح مردم تغییر کرده است. خانوادهها گرفتارتر شدهاند و برای امرار معاش ناچارند از صبح تا شب تلاش کنند. زمان استراحت هم ترجیح میدهند تلفن همراه خود را بردارند و گشتی در اینترنت و شبکههای اجتماعی بزنند. این شرایط روی کودکان هم تاثیر گذاشته و تلفن همراه و تبلت به یکی از وسایل بازی آنها تبدیل شده است.
از آنجا که ابزار هوشمند قابلیت اتصال به اینترنت را دارند، کودکان را با دنیای متفاوتی روبرو میکنند. دنیایی که انواع اطلاعات را به اشکال مختلف در اختیار کاربران قرار میدهد. این بستر اگر به درستی هدایت نشود ممکن است تاثیر نامطلوبی روی مسائل تربیتی کودکان به ویژه تربیت جنسی آنها داشته باشد. بنابراین باید نقش تلفن همراه و تبلت در نحوه رویارویی کودکان با مسائل جنسی مورد بررسی قرار گیرد.
استفاده از تلفن همراه و تبلت در سنین کودکی آسیبهای فراوان روحی و جسمی را به دنبال دارد. وابستگی، آسیب به چشم و مغز، اضافه وزن، از بین رفتن خلاقیت، کاهش عزت نفس، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، کاهش آستانه تحمل، بحران هویت و بلوغ زودرس جنسی از خطراتی هستند که کودکان را در زمان استفاده بیش از حد از تلفن همراه و تبلت تهدید میکنند.
دسترسی بدون کنترل به دنیای مجازی باعث میشود تا کودکان در معرض انواع تصاویر و فیلمهای غیراخلاقی قرار بگیرند و در خصوص امور جنسی اطلاعاتی را کسب کنند که شاید نادرست باشد. در این صورت امکان وقوع جرائم جنسی نیز بیشتر میشود. چراکه برخی از افراد با اهداف شوم وارد شبکههای اجتماعی، سایتها و بازیهای آنلاین شده و پس از جلب اعتماد کودکان و دریافت اطلاعات خصوصی از آنها، از طریق تهدید به افشای اسرار، کودکان را مورد سوءاستفاده جنسی قرار میدهند.
کمیسیون اروپا در گزارشی شواهد و مدارک جرائم سایبری مربوط به کودکان را منتشر کرده است. این جرائم شامل جمعآوری و انتشار تصاویر نامناسب جنسی، آزار و اذیت جنسی و جعل هویت آنلاین میشود که بیشتر از طریق تلفن همراه، لپتاپ و تبلت انجام شده است.
تهدید پیش روی کودکان زمانی بیشتر احساس میشود که ضریب نفوذ تلفن همراه و تبلت در میان کودکان را بدانیم. به همین منظور میزان استفاده کودکان از این ابزار هوشمند و تعامل آنها با اینترنت و فضای مجازی در کشورهای مختلف بررسی شده است.
آمریکا
نتایج مطالعات پژوهشگران آمریکایی حاکی از آن است که کودکان پیش دبستانی به طور متوسط روزانه دو ساعت با تلفن هوشمند یا تبلت بازی میکنند. بر اساس مطالعهای که روی ۳۵۰ کودک ۳ تا ۵ ساله انجام شده است، بیش از نیمی از کودکان حداقل ۱ ساعت در روز از وقت خود را به تلفن همراه اختصاص میدهند و ۱۵ درصد از آنها حداقل ۴ ساعت به این کار میپردازند. همچنین حدود ۳۴ درصد از کودکان، تلفن همراه یا تبلت اختصاصی دارند که یک تا ۸۵ نرمافزار مختلف روی آن نصب شده است. برخی از این برنامهها مربوط به افراد بزرگسال بوده که بدون محدودیت در اختیار کودکان قرار میگیرد و انواع تبلیغات نامناسب برای گروههای سنی کودک به اشتراک گذاشته میشود. نکته حائز اهمیت در تحقیق مذکور این است که برآورد ۷۵ درصد از والدین از میزان ساعات سپری شده فرزندانشان با تلفن همراه بسیار کمتر از نتایج به دست آمده میباشد.
در ماه مارس سال گذشته میلادی Pew Research یک نظرسنجی از خانوادههای آمریکایی در مورد نحوه تعامل فرزندانشان با فناوریهای دیجیتال برگزار کرد. ۶۷ درصد از والدین اعلام کردند کودکان همیشه از تبلت و ۶۰ درصد از آنها همیشه از گوشی هوشمند استفاده میکنند.
انگلیس
آمار منتشر شده توسط statista نشان میدهد در سال ۲۰۱۹ حدود ۹۳ درصد از کودکان ۸ تا ۱۵ سال در انگلیس مالک تلفن هوشمند بودند. در تحقیق دیگری Ofcom اشاره میکند که در سال ۲۰۱۸ حدود ۴۰ درصد از کودکان ۸ تا ۱۱ سال و ۸۷ درصد از کودکان ۱۲ تا ۱۵ سال به تلفن همراه دسترسی داشتند. همچنین در همین سال ۸۶ درصد از کودکان ۳ تا ۴ سال، ۹۳ درصد از کودکان ۵ تا ۷ سال، ۹۸ درصد از کودکان ۸ تا ۱۱ سال و تمامی کودکان ۱۲ تا ۱۵ سال در این کشور از اینترنت استفاده کردند.
سوئد
با توجه به آمار Internet stiftelsen در سال ۲۰۱۸ حداقل ۴۹ درصد از کودکان ۲ تا ۱۰ سال سوئدی روزانه به اینترنت دسترسی داشتند. همین منبع اعلام کرده است حداقل یک سوم از این کودکان از تبلت استفاده کردند.
نیوزلند
بر اساس تحقیقات Colmar Brunton در سال ۲۰۲۰ حدود ۹۳ درصد از کودکان ۶ تا ۱۴ سال در نیوزلند از تلفن هوشمند و ۷۰ درصد از آنها از تبلت استفاده کردند.
ایران
در ایران آمار جدیدی از میزان استفاده کودکان از تلفن هوشمند ارائه نشده است اما آخرین پیمایش انجام شده نشان میدهد ۶۵ درصد از کودکان ۳ تا ۵ سال به تلفن هوشمند دسترسی دارند. همچنین ۴۵ درصد از کاربران اینترنت در ایران زیر ۱۸ سال هستند که ۲۰ تا ۸۰ ساعت در هفته را به فضای مجازی اختصاص میدهند. طبق نظرسنجی انجام شده توسط وزارت ارتباطات تنها ۸ درصد از والدین ایرانی بر فعالیت آنلاین فرزندشان نظارت دارند.
آمار ارائه شده اثبات میکند سن دسترسی کودکان به تلفن همراه و تبلت در سالهای اخیر پایین آمده است. میتوان گفت از زمانی که کودکان با این ابزار هوشمند آشنا میشوند به واسطه اتصال به اینترنت و شبکههای اجتماعی در معرض خطر انحراف جنسی قرار میگیرند. بنابراین لازم است به طور ویژه به تربیت جنسی کودکان توجه شود. البته تا به حال اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته که در قالب چاپ کتاب یا طراحی بازی به بازار ارائه شده است.
به عنوان مثال کتاب “الفبای آموزش، راهنمایی و تربیت جنسی کودکان دانشآموز” یکی از کتابهایی است که به موضوع تربیت جنسی در دورههای رشد کودکی، نوجوانی و جوانی میپردازد. این کتاب ضمن اشاره به اهمیت و ضرورت تربیت جنسی کودکان، ابتدا تعریفی از مفهوم تربیت ارائه میدهد و سپس آن را از منظر اسلام بررسی میکند. در ادامه دو جنبه روحی و اجتماعی برای تربیت مطرح میشود و دو تغییر مهم یعنی تغییرات بدنی و تغییرات مربوط به اخلاق مورد بررسی قرار میگیرد. در کتاب “الفبای آموزش، راهنمایی و تربیت جنسی کودکان دانشآموز” آمده است که حیات جنسی انسان از بدو تولد آغاز شده و در دوران بلوغ به اوج خود میرسد. چنانچه این مساله مورد غفلت مربیان و والدین قرار گیرد، آسیبهایی کودکان و نوجوانان را تهدید میکند. از جمله این آسیبها میتوان به استفاده از کانالهای اطلاعاتی آلوده اشاره کرد. در نهایت یک سری پیش شرط برای تربیت جنسی مشخص شده است که به اطلاعات جنسی مربوط میشود.
اگر چه در این کتاب به صورت مستقیم به نقش تلفن همراه و تبلت در تربیت جنسی کودکان اشاره نشده است اما وقتی پای اطلاعات جنسی و استفاده از کانالهای اطلاعاتی وسط میآید، اثر اینترنت و فضای مجازی که به طور معمول از طریق تلفن همراه و تبلت در اختیار کودکان قرار میگیرد پررنگ میشود. بنابراین در تربیت جنسی باید به تاثیر انواع ابزار هوشمند توجه ویژه داشت تا کودکان و نوجوانان اطلاعات اشتباه دریافت نکنند.
از دیگر اقدامات انجام شده در زمینه تربیت جنسی کودکان میتوان با بازی ویدئویی “به من دست نزن” اشاره کرده که توسط استودیو بازی سازی بهشت طراحی شده است. این بازی که در واقع یک کتاب تعاملی محسوب میشود، ضمن آموزش نقاط حساس بدن به کودکان، به آنها یاد میدهد چگونه در مقابل افراد غریبه از خود محافظت کنند تا از آزار جنسی در امان باشند. به عبارت دیگر پیام بازی “به من دست نزن” این است که نباید به افراد غریبه اعتماد کنید. کودکان در این بازی متوجه میشوند بین راز خوب و راز بد تفاوت وجود دارد و باید هر اتفاقی که بیرون از خانه برای آنها رخ میدهد به پدر و مادر خود اطلاع دهند. همچنین بازی “به من دست نزن” به کمک والدین میآید تا بتوانند پاسخ مناسبی برای سوالات جنسی فرزندان خود پیدا کنند.
با اینکه ابتدای این مطلب به تاثیر منفی تلفن همراه و تبلت روی تربیت جنسی کودکان اشاره شد، اما بازی “به من دست نزن” بستری را فراهم میکند تا اطلاعات صحیح در مورد مسائل جنسی از طریق تلفن همراه در اختیار خانوادهها قرار گیرد. بنابراین این بازی سعی دارد با تربیت صحیح جنسی، آسیبهای فردی و اجتماعی در زمینه جنسی را به حداقل برساند.
با وجود انجام چنین اقداماتی، هنوز شاهد اتفاقات ناگوار جنسی در جامعه و وقوع جرائم سایبری هستیم. شاید بتوان علت بروز این آسیبها و جرایم را فقر اطلاعات و ناآگاهی خانوادهها در رویارویی با فضای مجازی و نحوه صحیح تربیت جنسی عنوان کرد که همین مساله زمینهساز بروز انحراف جنسی در کودکان خواهد شد. بنابراین باید چارهای اندیشید تا با افزایش دانش جنسی افراد، جامعهای عاری از آسیبهای جنسی را تجربه کنیم.
به منظور پیشگیری از آسیبهای جنسی ناشی از تلفن همراه و تبلت این راهها پیشنهاد میشود:
برخی از افراد معتقدند برای پیشگیری از سواد رسانهای نباید ابزاری مثل تلفن همراه و تبلت را در اختیار کودکان قرار داد. از نظر این افراد باید کودکان را از اینترنت و فضای مجازی نیز محروم کرد. اما به نظر میرسد این تفکر به نوعی پاک کردن صورت مساله باشد. نکنه مهم این است که رسانههایی مانند اینترنت و ابزارهای دیجیتال مانند تلفن هوشمند و تبلت به خودی خود بد نیستند اما نحوه استفاده نادرست و بیش از حد از آنها ممکن است باعث تشدید آسیبهای جنسی شود. لذا به جای حذف این بستر باید آن را به نحو صحیح مدیریت کرد. البته مدیریت صحیح این فضا به مهارت و دانش نیاز دارد که بایستی والدین آن را بیاموزند و متناسب با سن فرزند خود به او آموزش دهند. از طرف دیگر با تولید محتوای مناسب یا طراحی بازیهای ویدئویی جذاب برای تلفن همراه میتوان تهدید ناشی از ابزارهای دیجیتال در زمینه آسیبهای جنسی را به فرصتی برای افزایش آگاهی و دانش جنسی تبدیل کرد. این کار تخصص ماست. ما در استودیو بازی سازی بهشت به دنبال طراحی بازیهایی هستیم که مهارتهای موردنیاز مخاطب را افزایش میدهد و او را برای مواجهه با انواع آسیبهای فردی و اجتماعی آماده میکند. اگر میخواهید فرصتها را از دست ندهید، کار خود را به ما بسپارید. استودیو بازی سازی بهشت منتظر قدوم گرم شماست.
استودیو بازی سازی بهشت