افزایش جمعیت، توسعه کسب و کارها و رقابت شدید برندها برای رسیدن به سود و سهم بازار بیشتر باعث شده است رفتارهای مخرب و غیرمسئولانه از سوی برخی از افراد یا شرکت‌ها صورت گیرد که به زندگی افراد، جامعه و طبیعت آسیب می‌رساند. اگر حساسیت کافی برای مقابله با این آسیب‌ها وجود نداشته باشد، جوامع با چالش‌های اساسی روبرو خواهند شد که رسیدگی به آن‌ها مستلزم راه‌حل‌های طولانی مدت است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به نگرانی‌های زیست‌محیطی و سلامت جامعه اشاره کرد که همکاری بخش خصوصی و برندهای مختلف را می‌طلبد. شرکت‌ها می‌توانند جدا از روال تجاری خود و به صورت داوطلبانه فعالیت‌هایی در این زمینه انجام دهند که به آن مسئولیت اجتماعی گفته می‌شود.
اهمیت سواد و مسئولیت اجتماعی
اگر مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها با افزایش سواد اجتماعی افراد همراه باشد، ارزش‌های انسان‌دوستانه در جامعه نهادینه خواهد شد. به عنوان مثال اگر افراد از دوران کودکی یاد بگیرند نباید در خیابان آشغال بریزند یا به محیط زیست آسیب برسانند، یا این‌که با فعالیت‌های خیرخواهانه آشنا شوند و بدانند باید به فکر منافع دیگران نیز باشند، این رفتارها جزئی از سبک زندگی آن‌ها خواهد شد. در این فرایند برندها نقش مهمی دارند و می‌توانند افراد را با خود همسو کنند. بنابراین برندهایی موفق خواهند بود که در کنار فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی خود، به دنبال ایجاد مهارت‌های فردی برای مشتریان خود هستند.
مزایای مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها
برندها با فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی به بهبود وضع جامعه کمک کرده و نگرش مشتریان را به سمت خود جلب می‌کنند. این موارد تنها بخشی از مزایای مسئولیت اجتماعی برای شرکت‌ها است که در ادامه به دیگر موارد اشاره می‌شود.
افزایش تعهد شغلی شرکت‌هایی که به صورت فعال در مسئولیت اجتماعی شرکت می‌کنند، میزان بیشتری از مشارکت کارمندان را تجربه خواهند کرد. اما در صورتی این فعالیت‌ها منجر به افزایش تعهد شغلی می‌شود که تلاش‌های انجام شده در این راستا به صورت درون سازمانی مورد توجه قرار گیرد و به بخشی از فرهنگ سازمانی تبدیل شود.
بهبود نتایج تجاری و روابط سرمایه‌گذار شرکت‌های فعال در حوزه مسئولیت اجتماعی، نتایج اقتصادی مثبت دارند زیرا یک رابطه قوی بین شرکت و ذینفعان برقرار می‌کنند و در اوراق بهادار، صاحب سهام سالم هستند. بنابراین روابط تجاری شرکت تحت تاثیر مسئولیت اجتماعی قوی بهبود پیدا می‌کند.
افزایش شناخت و ارزش برند ابتکارات موثر و مداوم شرکت‌ها در مسئولیت اجتماعی، باعث شناخت بهتر برندها می‌شود.
رشد مسئولیت اجتماعی در صنعت بازی‌های ویدئویی
عملکرد مسئولیت اجتماعی هر برند بسته به صنعتی که شرکت در آن فعالیت می‌کند، متفاوت است. به عبارت دیگر مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها با توجه به رسالت آن‌ها و صنعت مربوطه در برنامه کاری برندها قرار می‌گیرد. به عنوان مثال شرکت‌هایی که صنعت آن‌ها روی محیط زیست متمرکز است، یک بخش پایدار اختصاصی برای رسیدگی به فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی ایجاد می‌کنند. در بین صنایع مختلف، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در صنعت بازی‌های ویدئویی به سرعت در حال رشد و تحول است. به همین علت اتاق بازرگانی ایالات متحده، مسئولیت اجتماعی را در شرکت‌های عضو انجمن بازی‌های ویدئویی آمریکا بررسی کرده تا کار جمعی اپراتورهای تجاری صنعت بازی را نشان دهد. گزارش مذکور نشان می‌دهد اعضای این انجمن، ابتکارات مسئولیت اجتماعی را با پشتیبانی هیات مدیره و در امور شرکتی، دولتی، بازاریابی و ارتباطات انجام می‌دهند. وسعت مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در صنایع مختلف به ویژه صنعت بازی‌های ویدئویی بیانگر میزان دستیابی آن‌ها به اهداف تجاری است. بنابراین اگر در صنعت بازی‌های ویدئویی فعالیت می‌کنید یا به نوعی با این صنعت سر و کار دارید و می‌خواهید در حوزه تجارت ماندگار باشید، چاره‌ای ندارید جز این‌که به معنای واقعی مسئولیت اجتماعی را در برنامه کاری خود قرار دهید. چنانچه فعالیت شما به این صنعت هم مربوط نباشد باز هم از طریق بازی‌های ویدئویی می‌توانید به طور موثرتری به فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی بپردازید.
ذینفعان مسئولیت اجتماعی
در انجام مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها دو گروه ذینفع داخلی و خارجی وجود دارند که روی این فعالیت‌ها تاثیر می‌گذارند. ذینفعان داخلی شامل مدیرعامل، هیات مدیره، کارکنان و کارشناسان فنی هستند که استراتژی‌ها و تاکتیک‌های مسئولیت اجتماعی را مدیریت و اجرا می‌کنند. ذینفعان خارجی نیز شامل مشتریان و شرکای غیرانتفاعی می‌شوند که بینشی در جهت مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها ارائه می‌دهند. مشارکت با ذینفعان، این امکان را به شرکت‌ها به ویژه شرکت‌های بازی‌سازی می‌دهد که تلاش‌های خود در زمینه مسئولیت اجتماعی را بهبود بخشند. صنعت بازی‌های ویدئویی مانند سایر صنایع مصرف‌کننده‌محور باید برای رسیدن به این هدف، به نیاز مشتریان توجه کنند. از آن‌جا که شرکت‌های بازی‌سازی تعامل مناسبی با مخاطبان برقرار می‌کنند، تاثیر بیشتری در زمینه مسئولیت اجتماعی بر جامعه خواهند داشت. به طور کلی می‌توان گفت هر شرکت باید با تکیه بر نکات قوت خود به ذینفعان ثابت کند مسئولیت اجتماعی برای بهبود جامعه و محیط زیست موثر است. بسیاری از شرکت‌ها، فعالیت‌های خود را در قالب بازی‌های ویدئویی برای جامعه ترسیم می‌کنند تا با برقراری تعامل مناسب خود را بهتر محک بزنند.
مسئولیت اجتماعی چگونه منتشر می‌شود؟
نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد ۹۵ درصد از شرکت‌ها از وب‌سایت، ۷۲ درصد از آن‌ها از گزارش سالانه و ۵۴ درصد از شرکت‌ها از رسانه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک و تویتر برای انتقال و انتشار اطلاعات مربوط به مسئولیت اجتماعی استفاده می‌کنند.
استراتژی‌های مسئولیت اجتماعی در صنعت بازی
مشارکت کارکنان شرکت‌ها یکی از پایه‌های مسئولیت اجتماعی محسوب می‌شود. در سال ۲۰۱۵، حدود ۸۸ درصد از شرکت‌های مورد بررسی توسط سازمان‌های خیریه آمریکا اعلام کردند مشارکت کارکنان به جذب و حفظ آن‌ها کمک می‌کند. همچنین ۷۱ درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی که توسط همین نهاد در سال ۲۰۱۷ انجام شد، ترجیح دادند برای شرکت‌هایی کار کنند که ارزش‌های آن با ارزش‌های شخصی آن‌ها مطابقت داشته باشد. در صنعت بازی طراحی بازی‌های مسئولانه، تنوع، توسعه نیروی کار، اعطای خیرخواهانه، تشویق برای کار داوطلبانه و مشارکت‌های اجتماعی از اصلی‌ترین استراتژی‌های مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها می‌باشد. در ادامه هر یک از این استراتژی‌ها به طور مختصر مورد بررسی قرار می‌گیرد.
بازی‌های مسئولانه یکی از جنبه‌های مسئولیت اجتماعی که به صورت انحصاری در صنعت بازی‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بازی‌های مسئولانه است. این بازی‌ها شامل مجموعه‌ای از سیاست‌های داوطلبانه و نظارتی می‌باشد که هدف آن فراهم کردن یک تجربه کاربری ایمن برای علاقه‌مندان به بازی‌های ویدئویی است تا از این طریق آن‌ها را از عواقب منفی احتمالی بازی محافظت کند. این استراتژی دارای چندین مولفه بوده که از جمله آن‌ها می‌توان به جلوگیری از شرط‌‌بندی، اقدامات ایمنی در برابر فعالیت‌های جناحی، حفظ حریم خصوصی اطلاعات، حمایت از پرداخت آنلاین، ایجاد یک محیط آنلاین امن برای کاربر و بازاریابی اخلاق‌مدار و مسئولانه اشاره کرد. از این طریق می‌توان به مدیریت و آموزش مسئولیت‌پذیری در جامعه پرداخت. در این میان برخی از شرکت‌های بازی‌سازی برای تهیه و توزیع مواد آموزشی مورد نیاز مشتریان و سایر ذینفعان، ارائه آموزش به کارمندان در مورد بازی‌های مسئولانه و انجام تحقیقات لازم در این زمینه با هم مشارکت می‌کنند. در تحقیقی که توسط اتاق بازرگانی ایالات متحده برای کشورهای عضو انجمن بازی‌های ویدئویی آمریکا انجام شده، همه اعضا اعلام کرده‌اند سیاست‌های بازی مسئولانه را به کار می‌گیرند به طوری که بیش از ۶۴ هزار کارمند از این طریق آموزش دیده‌اند.
تنوع تنوع در محل کار برای موفقیت در کسب و کار و رضایت کارکنان ضروری به نظر می‌رسد. تحقیقات نشان می‌دهد تیم‌هایی که کار متنوع ارائه می‌دهند با سرعت بیشتری مشکلات را حل می‌کنند. همچنین شرکت‌هایی که از این تیم‌های متنوع بهره می‌برند از لحاظ مالی موفق‌تر هستند. تمامی اعضای انجمن بازی‌های ویدئویی آمریکا معتقد هستند برای ایجاد ارزش تجاری باید به اصل تنوع توجه کرد چرا که در غیر این صورت ممکن است سهم بازار را از دست بدهند و نتوانند به توانمندی لازم دست یابند. نتایج نظرسنجی Growth from Knowledge که بین بیش از ۶۰۰ کارمند صنعت بازی‌سازی توسط انجام شده حاکی از آن است که ۸۱ درصد از آن‌ها به شدت موافق این هستند که صنعت بازی‌های ویدئویی متنوع و مورد استقبال همه مشتریان و کارمندان است. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد تنوع برای استخدام حفظ کارکنان بسیار حائز اهمیت می‌باشد. بر همین اساس کارکنان از مکان‌های متنوع استفاده می‌کنند. ۴۵ درصد از اعضای انجمن بازی‌های ویدئویی آمریکا اعلام کرده‌اند از استراتژی تنوع برای حفظ کارکنان استفاده می‌کنند.
توسعه نیروی کار شرکت‌های بازی‌سازی به شدت از طرح‌های آموزشی و توسعه نیروی کار حمایت می‌کنند. بسیاری از شرکت‌ها با مراکز و کارگاه‌های توسعه نیروی کار جامعه و مدارس همکاری می‌کنند تا با برنامه‌های آموزشی ویژه، نیروی کار و مهارت‌های جامعه را افزایش دهند. بر اساس نظرسنجی Growth from Knowledge در بین ۶۰۰ کارمند صنعت بازی‌سازی ۸۲ درصد از آن‌ها به طور کامل یا تا حدودی از شغل خود راضی بودند.
اعطای خیرخواهانه فعالیت‌های خیرخواهانه یک شرکت به شدت با تعامل کارمندانش در ارتباط است. حدود ۶۰ درصد از کارمندان که در سال ۲۰۱۷ در نظرسنجی خیریه آمریکا شرکت کرده بودند تمایل داشتند در شرکت‌هایی کار کنند که فعالیت‌های خیرخواهانه انجام می‌دهند. علاوه بر این ۷۸ درصد از مصرف‌کنندکان ترجیح دادند از شرکت‌هایی خرید کنند که در زمینه اعطای خیرخواهانه فعال هستند. شرکت‌های عضو انجمن بازی‌های ویدئویی آمریکا ۳۶۷ میلیون دلار برای انجام فعالیت‌های بشردوستانه توزیع کرده‌اند که به طور متوسط سهم هر یک از اعضا ۲۳ میلیون دلار است. ۳۶ درصد از آن‌ها علاوه بر انجام فعالیت‌های خیرخواهانه، بنیاد خیریه نیز دارند.
تشویق برای کار داوطلبانه داوطلب‌سازی کارمندان یکی دیگر از فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی است که باعث تقویت تعامل آن‌ها می‌شود. در یک نظرسنجی از متخصصان مسئولیت اجتماعی ۵۵ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند داوطلب‌کردن کارمندان برای رضایت و حفظ کارمندان ضروری است. ۴۱ درصد از آن‌ها اعلام کرده‌اند برای داوطلب شدن به کارمندان خود حقوق مجزا پرداخت می‌کنند. همچنین ۳۹ درصد از شرکت‌کنندگان فرصت‌های داوطلبانه را به عنوان بخشی از تلاش‌های استخدام کارمندان برجسته می‌کنند. ۳۲ درصد از آن‌ها نیز روزهای خاصی از خدمت خود را به پشتیبانی از شرکای غیرانتفاعی اختصاص می‌دهند. ۸۶ درصد از اعضای انجمن بازی‌های ویدئویی آمریکا یک برنامه رسمی برای تشویق کارکنان به کار داوطلبانه دارند. در سال ۲۰۱۷ کارمندان داوطلب به طور میانگین ۱۴ ساعت از وقت خود را به فعالیت‌های داوطلبانه اختصاص دادند.
مشارکت‌های اجتماعی شرکت‌ها برای تداوم فعالیت‌های تجاری خود ناچار به مشارکت‌های اجتماعی هستند. این مشارکت به آموزش، توسعه جامعه و افزایش کیفیت زندگی کارمندان شرکت‌ها کمک می‌کند. ۶۹ درصد از اعضای انجمن بازی‌های ویدئویی آمریکا برای حمایت از جوامع با نهادهای غیرانتفاعی یا دولتی همکاری دارند.
خطرات زیست‌محیطی و بازی‌های ویدئویی
ابتدا به چند خطری که محیط زیست را تهدید می‌کند، اشاره می‌شود:
زباله‌های مواد غذایی زباله‌های مواد غذایی که از طریق رستوران‌ها و شرکت‌های خدمات پذیرایی تولید شده، باعث تخریب محیط زیست می‌شود. نتایج تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۶ حاکی از آن است که تنها ۴ درصد از زباله‌های مواد غذایی بازیافت و ۲ درصد اهدا می‌شوند. کاهش زباله‌های غذایی نه تنها به حفظ منابع طبیعی کمک می‌کند بلکه هزینه‌های دفع زباله را کاهش می‌دهد. تهیه و پخت به اندازه غذا در رستوران‌ها، هتل‌ها و شرکت‌های خدمات پذیرایی به منظور کاهش دورریز غذا و نیز استفاده از روش‌های خلاقانه برای حفظ مواد غذایی مانند انجماد سریع به سلامت بیشتر محیط زیست کمک می‌کند. بر اساس آمارها در سال ۲۰۱۷ حدود ۲۶۱ هزار تن زباله تولید شد که ۳۸ درصد از آن دفن شد. دفن یا سوزاندن زباله‌ها باعث ایجاد گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های هوا شده و منجر به بیماری‌های مختلف می‌شود. برای جلوگیری از این آثار مخرب باید زباله‌های تولید شده را بازیافت کرد. ۹۳ درصد از اعضای انجمن بازی‌های ویدئویی آمریکا اعلام کرده‌اند برنامه بازیافت زباله دارند.
هدررفت آب از دیگر مسائل مهم در حفظ محیط زیست توجه به راندمان آب و میزان مصرف آن است که شرکت‌ها با به‌کارگیری سیستم تصفیه آب و برج‌های خنک‌کننده و رفع نشت‌های اساسی از هدررفت آب جلوگیری می‌کنند.
کاهش بهره‌وری انرژی هر سال ۴۷ هزار هتل و متل در ایالات متحده آمریکا حدود ۶ درصد از هزینه‌های عملیاتی خود را صرف انرژی می‌کنند. به منظور بهینه‌سازی مصرف انرژی اقداماتی مانند ارتقاء سیستم های روشنایی، گرمایش، تهویه هوا، نصب سنسورهای جدید برای نظارت بر مصرف انرژی، بازسازی پمپ‌ها و تبدیل سیستم انتقال هوا و آب به جریان متغیر برای کاهش پمپاژ غیرضروری انجام می‌شود.
از ساختمان سبز تا زنجیره تامین پایدار اندازه‌گیری و کنترل میزان گاز کربن تولید شده در جهت جلوگیری از گرم شدن زمین، صدور گواهی‌نامه احداث ساختمان سبز و ایجاد زنجیره تامین پایدار از دیگر اقداماتی هستند به پایداری محیط زیست کمک کرده و از جمله فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها محسوب می‌شود که باید مورد توجه قرار گیرد.
نقش بازی‌های ویدئویی در حفظ محیط زیست
حال این سوال پیش می‌آید که بهترین راه برای افزایش سواد اجتماعی افراد و آشنایی آن‌ها با مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها به ویژه در حوزه محیط زیست چیست؟ پیشنهاد ما استفاده از بازی‌های ویدئویی است چرا که می‌توان در قالب سرگرمی افراد و با تعامل بیشتر، مخاطبان را با مسئولیت‌های اجتماعی فردی و جمعی آشنا کرد.
لازم است در این‌جا به یک نمونه موفق مسئولیت اجتماعی با کمک بازی‌های ویدئویی اشاره کنیم. ابتدای سال جاری پس از وقوع سیل در آق‌قلا، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در راستایی عمل به مسئولیت اجتماعی خود و به منظور بهبود روحیه کودکان و نوجوانان سیل‌زده با همکاری شتاب دهنده فردوسی و استارتاپ ریس‌موبیل یک دستگاه خودروی ون بازی به این منطقه اعزام کرد که نتایج مثبتی به دنبال داشت.
همچنین باید به این سوال پاسخ داد که چگونه بازی‌های ویدئویی به مسئولیت اجتماعی کمک می‌کند. بسیار ساده است. ما در استودیو بازی‌سازی بهشت، با طراحی بازی‌های ویدئویی برای سنین مختلف شرایطی را برای مشتریان شما فراهم خواهیم کرد که در مواجه با محیط اطراف خود مسئولیت‌پذیر شوند و بتوانند با قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف محیطی، بهترین استراتژی را برای بهبود جامعه و طبیعت به کار بگیرند. با این روش مخاطبان نه تنها با فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی بلکه با برند شما بیشتر آشنا می‌شوند و نسبت به آن وفاداتر خواهند بود.
همچنین اگر برندی در گذشته فعالیت مخربی در حوزه محیط زیست یا سلامت جامعه انجام داده باشد می‌تواند از طریق بازی‌های ویدئویی ذهنیت منفی افراد را تغییر دهد. به عنوان مثال در ماجرای کیک‌های آلوده به قرض، ۱۳ برند مورد اتهام قرار گرفتند که شاید به راحتی نتوانند اعتبار خود را بازیابی کنند. روش پیشنهادی ما به برندها کمک می‌کند تا سریع‌تر به اهداف خود برسند.
استودیو بازی سازی بهشت یک استودیو تولید بازی ویدیویی در بسترهای Android و iOS و دسکتاپ است که فعالیت های خود را بر پایه ی فرهنگسازی بنا نهاده و گیمیفیکیشن را عنصر اصلی تاثیرگذار در آموزش می داند.
