در این روزها که «شیوع کرونا» تمام فکر و ذکر مردم را درگیر کرده استُ، فکر نمیکنم کسی حواسش باشد که در حال نزدیک شدن به #روز_مرد هستیم. به این بهانه و خرید هدیهی روز پدر، داشتم فکر میکردم که اصلا این مرد و پدر چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟ مرد باید مثل «قیصر» و «باراباس» قدرتمند و وفادار باشد یا مثل ویل اسمیت در فیلم «در جستجوی خوشبختی» برای ساختن زندگی خوب برای فرزندش، شب و روز تلاش کند؟ وفادار، قدرتمند، مهربان، با غیرت و ... کدام یک از این صفتها واقعا نیاز یک مرد است؟
در دنیای ادبیات هم قهرمانان مرد بسیار داریم که هرکدام دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند. از آنجاییکه در دنیای ادبیات و سینما اغراق، اجتنابناپذیر است به همین دلیل در دنیای واقعی رسیدن به ویژگیهای قهرمانان داستان و مثل آنها شدن غیرممکن است. ولی میتوان کمی تا قسمتی از رفتارهای خوب و ویژگیهای مثبت قهرمانان کتابها را آموخت و در زندگی به کار برد.
خب مرد باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
به نظرم مرد باید مثل «اوه» در کتاب «مردی به نام اوه» باشد. «اوه» حاضر نیست تحت هیچ شرایطی کسی را لو بدهد حتی اگر به قیمت اخراج شدنش باشد. اوه با اینکه نمیخندد و ساکت است، اما با معرفت است، هرکس کمکی از او بخواهد برایش انجام میدهد خواه یک زن باردار ایرانی باشد که نیاز داشته باشد به دکتر برسد.
به نظرم مرد باید مثل «مک مورفی» در کتاب «دیوانهای از قفس پرید» باشد (اگر مک مورفی را نمیشناسید همان جک نیکلسن در فیلم پرواز بر فراز آشیانه فاخته است) همیشه در فکر بهبود شرایط و تغییر قوانین غلط. حتی اگر لازم باشد جانش را در این راه از دست بدهد. مرد باید مثل «استیون» رمان «بازمانده روز» وفادار باشد. ۳۴ سال وفاداری به اربابش تا لحظه مرگ او. حتی اگر لازم باشد خودش را در این راه فراموش کند. مرد باید مثل فیل نایت (بنیانگذار کمپانی نایکی) کتاب «کفشباز» باشد، هربار که زمین میخورد، قویتر از قبل دوباره بلند شود و تلاش خودش را دوباره از نو آغاز کند. مرد باید مثل استیو جابز باشد هر روزی که از خواب بیدار میشود ایدهای برای راحتتر کردن و تحول زندگی در ذهنش داشته باشد.
مرد باید مثل «آلن کارلسون» رمان «پیرمرد صدسالهای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد» باشد که در صد سالگی هم شوق زندگی کردن را از دست نداده و همچنان تشنهی ماجراجویی و تجربه کردن است. مرد باید مثل «گتسبی بزرگ» باشد، حرمت و ارزش عشق را بداند و همیشه آن را در دل داشته باشد. مرد باید مثل «زوربا» در کتاب «زوربای یونانی» باشد. صاف و زلال مثل آب، کسی که آنقدر روح زلالی دارد که برای بیان منظورش، گاهی راهی به جز رقصیدن ندارد! مرد لازم نیست همیشه هم برنده باشد. گاهی لازم است مثل «نیکی بلان»، کاراگاه رمان «عامهپسند» باشد که وقتی زندگی روی خوش بهش نشان نمیدهد، با غم و غصه خودش را از پای در نیاورد و باز هم با سرخوشی زندگیاش را ادامه دهد.
خلاصه که قهرمانان مرد در کتابها بسیارند و دوست داشتنی. رسیدن به ویژگیهای آنها هم نه لازم است و نه شدنی. در این روزهایی که در کشورمان هر روز با فاجعهای جدید روبرو هستیم، همینکه مردی بتواند خندهای بر لب خانواده و دوستانش بیاورد، قهرمان داستان زندگی است. در کمپین #شجاع_مثل_تو انتشارات جنگل هم هدف همین است که دربارهی مردان و مسائلشان صحبت کنیم و با معرفی کتابهای سودمند تصویر درستی از مردان ارائه کنیم.
به احترام تمام پدران و مردان