پروپرانولول جزء داروهای مسدودکننده گیرنده‌های بتا می‌باشد. این دارو در درمان موارد متنوعی کاربرد دارد و بر روی عملکرد قلب و عروق خونی اثر می‌گذارد. پروپرانولول با اتصال به گیرنده مخصوصی در سلول‌های قلبی و عروقی به نام گیرنده‌های بتا و مسدود کردن آن فرمان کاهش فعالیت قلبی را به اعصاب قلب منتقل می‌نماید.
پس از دریافت این پیام عصبی، کاهش ضربان قلب باعث می‌شود ضربان آن منظم شود. این فرایند می‌تواند منجر به کاهش فشار خون در عروق خونی گردد و به پیشگیری از ضربان نامنظم قلبی کمک کند. به دلیل اینکه قلب با عملکرد این دارو انرژی کمتری مصرف می‌کند، می‌تواند به کاهش دردهای قفسه سینه در آنژین‌های صدری کمک نماید. همچنین پروپرانولول در پیشگیری از حملات قلبی نیز موثراست و مرگ و میر پس از سکته‌های قلبی را کاهش دهد.
درمان اضطراب
از مهم‌ترین نشانه‌های اضطراب بالا رفتن ضربان قلب می‌باشد که به عنوان بخشی از پاسخ جنگ و گریز بشمار می‌رود. در مواقع خطر، بدن آدرنالین را به منظور افزایش کارایی قلبی و پمپاژ سریع‌تر خون و اکسیژن تولید می‌کند. در این موارد مصرف پروپرانولول برای اضطراب، باعث می‌شود کمتر احساس ضعف و سستی کنیم. اگر قلب سریع کار نکند و خون را به همه نقاط پمپاژ نکند، تقویت عضلات با افزایش خون رسانی اتفاق نمی‌افتد. به همین دلیل، پروپرانولول برای درمان اضطراب استفاده می‌شود.
کاهش استرس
قرص پروپرانولولاز بهترین داروهایی است که برای کاهش اضطراب عملکردی استفاده می‌شود. زمانی که در موقعیتی خاص یا در کنار افرادی دچار استرس بشوید، خوردن این قرص بیست تا سی دقیقه قبل از انجام دادن آن کار باعث می‌شود به طرز قابل توجهی از تشویش شما کاسته شود. برای مثال قبل از امتحان رانندگی یا قبل از برگزاری کنفرانس می‌توان این قرص را مصرف کرد.
کنترل میگرن‌های عصبی
معمولا برای کمک به جلوگیری از میگرن این قرص تجویز می‌گردد. قرص پرانول ۱۰ یا پرانول ۲۰ می‌تواند برای افرادی که درمان‌های دیگری برای میگرن داشته‌اند و نامناسب بوده، مفید واقع شود.
کنترل فشار خون
اگر فشار خون بالایی دارید، قرص پروپرانولول باعث می‌شود، فشار خون در رگ‌های شما کاهش یابد و به پیشگیری از ریتم غیر طبیعی سریع قلب (آریتمی) کمک می‌کند.
اگر به داروی پروپرانولول حساسیت دارید یا دارای یکی از شرایط زیر می‌باشید، از آن استفاده نکنید.
آسم
ضربان قلب بسیار آهسته که باعث ضعف شما می‌شود .
بیماری قلبی جدی (مانند سندروم سینوس بیمار یا بلاک AV ) مگر اینکه در بدن خود دارای دستگاه ضربان ساز باشید.
به نوزادانی که وزن آنها کمتر از ۴.۵ پوند است نباید داروی Hemangeol داده شود. برای اطمینان از اینکه داروی پروپرانولول برای شما بی‌خطر است، اگر دارای شرایط زیر می باشید به پزشک خود اطلاع دهید:
اختلال عضلانی
برونشیت آمفیزم یا سایر اختلالات تنفسی
قند خون پایین یا دیابت (اگر قند خون پایین دارید، مصرف پروپرانولول می‌تواند شرایط را برای شما سخت‌تر کند)
ضربان قلب ضعیف و فشار خون پایین
نارسایی احتقانی قلبی
افسردگی
بیماری کبد یا کلیه
اختلال تیروئید
فئوکروموسیتوم (تومور غده فوق کلیوی)
مشکلات گردش خون (مانند سندروم رینود)
در حین مصرف قرص پروپرانولول نکات زیر باید در نظر گرفته شود:
پروپرانولول را دقیقاً همانطور که توسط پزشک تجویز شده است مصرف کنید. تمام دستورالعمل‌های موجود روی برچسب دارو را دنبال نمایید . گاهی اوقات ممکن است پزشک دوز دارو را تغییر دهد تا اطمینان حاصل کند که بهترین نتیجه حاصل می‌شود.
دارو را در مقادیر بیشتر یا کمتر از میزان توصیه شده ، یا در زمان طولانی‌تر از مدت توصیه شده مصرف نکنید. ممکن است افراد بزرگسال پروپرانولول را با غذا یا بدون آن مصرف کنند؛ اما همواره باید آن را به همان طریق مصرف کرد. هر روز دارو را سر زمان همیشگی مصرف کنید.
قرص‌ها را له نکنید، نجوید و نشکنید . کپسول‌های آهسته – رهش را باز نکنید . آنها را کامل ببلعید.
داروی Hemangeol باید در حین تغذیه یا پس از تغذیه شدن به نوزاد داده شود. دوزهای دارو باید حداقل ۹ ساعت از یکدیگر فاصله داشته باشند. اطمینان حاصل کنید که نوزاد شما در دوره مصرف این دارو به طور منظم تغذیه می‌شود. در صورت بروز هر گونه تغییر در وزن نوزاد به پزشک اطلاع دهید. دوزهای داروی Hemangeol به وزن کودک بستگی دارد و هر گونه تغییر وزن می‌تواند میزان دوز دارویی فرزند شما را تحت تاثیر قرار دهد.
اگر کودکی که داروی Hemangeol مصرف می‌کند، بیمار شده و استفراغ می‌کند یا هیچ اشتهایی به غذا خوردن ندارد، با پزشک تماس بگیرید
داروی مایع را با سرنگ تهیه دوز یا یک قاشق یا فنجان مخصوص اندازه گیری دوز اندازه بگیرید. اگر وسایل اندازه گیری دوز را ندارید از داروساز خود بخواهید یکی از آنها را در اختیار شما قرار دهد.
مایع Hemangeol را تکان ندهید.
فشار خون شما باید به طور منظم بررسی شود.
اگر به عمل جراحی نیاز دارید، قبل از آن درباره مصرف داروی پروپرانولول به جراح خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد مصرف این دارو برای مدت کوتاهی متوقف شود.
مصرف دوزهای داروی خود را فراموش نکنید و یا مصرف آن را به صورت ناگهانی متوقف نکنید. قطع ناگهانی دارو می‌تواند شرایط شما را بدتر کند؛ بنابراین دستورالعمل‌های پزشک درباره کم کردن تدریجی دوز دارو را دنبال کنید.
این داروها می‌توانند در آزمایشات پزشکی خاص نتایج غیرمعمول ایجاد کنند. بنابراین در صورت مصرف پروپرانولول به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
اگر به دلیل داشتن فشار خون با داروی پروپرانولول تحت درمان قرار گرفته‌اید، حتی زمانی که کاملا خوب هستید مصرف آن را ادامه دهید. فشار خون بالا اغلب هیچ علائم و نشانه‌‌ای ندارد. ممکن است لازم باشد تا آخر عمر از داروهای فشار خون بالا استفاده کنید.
داروی پروپرانولول تنها بخشی از یک برنامه جامع درمان فشار خون بالا است و این برنامه درمانی علاوه بر دارو می‌تواند شامل رژیم غذایی، ورزش و کنترل وزن نیز باشد. اگر به دلیل داشتن فشار خون بالا تحت درمان قرار دارید، رژیم غذایی، دارو و ورزش‌های خود را به دقت دنبال کنید.
دارو را در دمای اتاق، به دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید. اجازه ندهید داروهای مایع یخ بزنند. دو ماه پس از باز کردن بطری Hemangeol باقیمانده استفاده نشده آن را دور بیندازید.
عوارض جانبی پروپرانولول چیست؟
در صورت بروز علائم واکنش آلرژیک به پروپرانولول مانند کهیر، تنفس دشوار، تورم چهره، لب‌ها، زبان یا گلو، از اورژانس پزشکی کمک بخواهید. در صورت بروز هر یک از علائم زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
کندی ضربان قلب یا ناهماهنگی ضربان
احساس سبکی سر (به قدری که انگار ممکن است بمیرید)
خس خس قفسه سینه یا مشکل در تنفس
تنگی نفس (حتی همراه با تقلای متوسط برای نفس کشیدن )، تورم ، افزایش وزن سریع
ضعف ناگهانی، مشکلات بینایی یا از بین رفتن هماهنگی بدن به ویژه در کودکان مبتلا به همانژیوم که سر یا صورت را تحت تاثیر قرار می‌دهد
احساس سرما در دست‌ها و پاها
افسردگی، گیجی توهم
مشکلات کبدی، حالت تهوع، درد بخش فوقانی معده، خارش، احساس خستگی، از بین رفتن اشتها، ادرار تیره، مدفوع به رنگ خاک رس، زردی (زرد شدن پوست یا چشم‌ها)
قند خون پایین، سر درد، گرسنگی و ضعف، تعریق، گیجی ، تحریک‌پذیری، سرگیجه، ضربان سریع قلب یا احساس لرز
قند خون پایین در کودکان، پوست رنگ پریده، آبی یا بنفش، تعریق، نق زدن و گریه کردن، عدم تمایل به خوردن، احساس سرما، خواب‌آلودگی، ضعف یا تنفس کم عمق (تنفس ممکن است برای مدت کوتاهی متوقف شود) تشنج یا از دست دادن هوشیاری
واکنش شدید پوست، تب ، گلودرد، تورم در صورت یا زبان، سوزش چشم، درد پوست که به دنبال آن بثورات پستی قرمز یا بنفش ایجاد می‌شود، خصوصاً در صورت یا بخش فوقانی بدن ، و باعث تاول زدن و پوست انداختن می‌شود.
عوارض جانبی رایج پروپرانولول می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
حالت تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست، درد، معده
کاهش تمایل جنسی، ناتوانی جنسی یا مشکل داشتن در ارگاسم.
