در این نوشته سعی دارم در مورد اینکه چگونه شرایط اقتصادی ایجاد شده، میتواند شهروندان تهرانی را به سمت استفاده از دوچرخه سوق دهد توضیح دهم.
شهروندان بعد از بروز همه گیری کرونا روش های مختلفی را برای تردد در شهر انتخاب کرده اند. افرادی به تناسب توان مالی خود سعی کرده اند که برای رعایت فاصله اجتماعی از مدهای امن تر حمل و نقل استفاده کنند. کسانی که با تاکسی تردد می کرده اند حالا یا وسیله نقلیه شخصی را انتخاب کرده یا از تاکسی های اینترنتی استفاده می کنند. برخی مسافران قدیمی مترو حالا تاکسی سوار می شوند تا با افراد کمتری در تماس باشند.
اتوبوس و مترو جذابیت گذشته را ندارند و خطر از دست رفتن سلامت، شهروندان را از این محیط دور کرده است.
هزینه تردد با تاکسی در شهر، با توجه به رشد قیمت ها و ظرفیت سه نفر مسافر برای تاکسی های سواری هزینه بالایی دارد.
هزینه تردد با تاکسی های اینترنتی بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان برای یک مسیر رفت و برگشت به محل کار تغییر کرده است.
در این میان کم نیستند افرادی که به فکر تامین وسیله نقلیه ای افتاده اند که بتوانند در فضای آلوده شهر ویروس زده کمتر در معرض خطر قرار گیرند. طبقات مختلف جامعه رویکرد متفاوتی را پیش گرفته اند. حالا اگر خودمان را به جای یک فرد در طبقه متوسط جامعه برای انتخاب روش حمل و نقل بگذاریم، گزینه های محتمل عبارتند از:
خرید ارزانترین وسیله نقلیه مدل دهه ۸۰، که نزدیک به یک سال از حقوق یک کارمند را می بلعد.
خرید موتور سیکلت های معمولی که نرخی بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون را دارند.
خرید دوچرخه که برای تهیه آن نیاز به سرمایه بالایی نیست. با یک میلیون تومان و در برخی موارد کمتر می شود یک دوچرخه دست دوم تهیه کرد. قفلی برای آن خرید و در شهر تردد کرد.
چه چیزی باعث می شود که مردم دوچرخه را انتخاب نکنند؟ مسافت طولانی دوچرخه سواری تا محل کار یا آلودگی هوا؟
نه مسافت طولانی و نه آلودگی هوا، عامل سطح بالایی برای تصمیم گیری در مورد انتخاب آن نیستند. ایمنی حرکت دوچرخه در شهر است که این انتخاب را محدود می کند و فرد تصمیم گیر را از این گزینه دور می کند.
هدف از ارایه سیستم های مختلف حمل و نقل در شهر، ایجاد گزینه برای همه اقشار اجتماعی است تا بتوانند بسته به میزان توانمندی خود در سطح شهر تردد کنند و از فرصت های شغلی، خرید، آموزش و ... به اندازه افراد برخودار در جامعه از این فرصت ها بهره ببرد.
اگر فضای لازم برای تردد دوچرخه در شهر فراهم نشود، اولین پیامد آن، این است که افراد زیادی از فرصت های ایجاد شده در شهر محروم خواهند ماند و فاصله طبقات اقتصادی تبدیل به یک فاصله عمیق اجتماعی خواهد شد.
دومین پیامد عدم ایجاد فضای ایمن برای تردد دوچرخه، حضور حجم بالای خودروها و موتورسیکلت های فرسوده در سطح شهر با آلایندگی بالا خواهد بود. عدم انتخاب دوچرخه برای تردد در شهر، به معنی انتخاب خودرو یا موتورسیکلت فرسوده خواهد بود.
یک فرصت تاریخی در اختیار سیاست گزاران شهری قرار گرفته است که با هزینه اندکی نسبت به ایجاد بزرگراه و زیر گذر و پل، کیلومترها مسیر دوچرخه در سطح شهر ایجاد شود تا انتخاب جمعیت عظیم قشر متوسط به پایین جامعه که هر روز در حال بیشتر شدن است، به سمت خرید دوچرخه برود. در ابتدا حتما چالش هایی وجود خواهد داشت اما در ادامه همه ذینفعان شهر تهران اعم از مدیران شهری، سیاستمداران پایتخت نشین و شهروندان خواهند بود.
