سیاستمدارها بیشتر از مشاوران اقتصادی، به داستانگوهای خوب نیاز دارند.
و این موضوعیست که فردریک دبلیومیر، نویسندهٔ کتاب به خوبی متوجه آن است.
بیایید برای صحبت از کتاب سراغ دو موقعیت فرضی برویم:
۱.تصور کنید آبراهام لینکلن بعد از پیروزیاش در جنگ داخلی آمریکا برای لغو بردهداری، تمامی ساکنین جنوب آمریکا را پست و شکستخورده توصیف میکرد و آنها را برابر با نیروهای پیروز شمالی نمیدانست؛ آیا ایالات متحده هنوز بر سر جای خودش به شکلی که میشناسیم باقی میماند؟
۲.تصور کنید ترامپ در توصیفاتش از زنان و نژادهای دیگر، به شکل دیگری عمل میکرد؛ آیا میتوانست نظر مخالفانش را به خودش جلب کند و تصویر دیگری از خودش به آنها مخابره کند؟
این دو موقعیت فرضی به خوبی مشخص میکنند که در هر سخنرانی، دورهمی یا حتی تظاهرات، تصور ما از شرایط به شدت به داستان گفتهشده از آن گره میخورد. در ابعاد وسیعتر، دولت-ملتها و سازمانهای بینالمللی هم برای ادامه دادن به حیات خودشان، به یک داستان مشخص نیاز دارند؛ چیزی شبیه به اتفاقی که در کتابهای کمیک تجربه میکنیم: همهٔ ما میدانیم داستان بتمن با نبودن پدر مادرش، علاقهاش به بهتر کردن شهر محل زندگیاش و مبارزه با بدیها گره خورده است، یا اسپایدرمن بعد از نیش خوردن از یک عنکبوت به یک ابرقهرمان تبدیل میشود. دولت-ملتها هم برای شکلدهی تصویرشان از داستانی برای خودشان استفاده میکنند و این داستان تا جایی که در راستای هدف اصلیاش به کار گرفته شود، میتواند انعطاف پیدا کند و تغییر هم پیدا کند.
نویسنده در این کتاب به خوبی از این تاثیر و نیروهای شکلدهندهٔ آن صحبت میکند و با ارجاع به اتفاقاتی تاریخی و سیاستمداران و رهبران جنبشهای اجتماعیای که با گفتن یک داستان خوب قواعد بازی را تغییر دادند، نوشتههایش را به واقعیت نزدیکتر میکند.
داستان جنگ ویتنام از زبان رییس جمهور آمریکا، داستانی قهرمانانه از ارتش کشورش است که میخواهد آزادی را به یک کشور دیگر هدیه بدهد؛ اما همین داستان از زبان مخالفان این جنگ، به اتفاقی ناخوشایند و دخالت در وضعیت سیاسی یک کشور ثالث ارتباط پیدا میکند.
پس رفتارهای همهٔ ما، بسته به تعاریف و داستانهایی که به آنها باور داریم میتواند از دیگری متفاوت باشد.
اگر به مباحث علوم اجتماعی، تاثیر داستان و داستانگویی و تاریخ علاقهمند باشید، «روایت و کنش جمعی» از نشر اطراف میتواند گزینهٔ خوبی برای این آخر هفتهتان باشد.