این سوالی است که هر روز از خودمان باید بپرسیم که اگر جای دیگری بودیم ادم بهتری میشدیم ؟ قبل از اینکه کسی را سرزنش کنیم ، مسخره کنیم و در کل قبل از اینکه کسی را قضاوت کنیم .
یک فرد بیسواد را در نظر بگیریم اکثر مردم بدون توجه به اینکه او در چه شرایط اقتصادی ، خانوادگی ، و عاطفی ای رشد کرده و وارد جامعه شده و بدون دانستن اینکه جامعه چه اسیب هایی به این فرد زده او را سرزنش میکنند و میگویند اگر تلاش میکردی میتوانستی! همه ی تقصیر ها را گردن او می اندازند ، خودشان را مثال می زنند که من با تلاشی که کردم به موفقیت رسیدم اگر تو میخواستی میتوانستی!
اینکه میگویند همه ی کمبود هایت تقصیر خودت است ، درست نیست . او چه تقصیری دارد که در یک خانواده ضعیف به دنیا امده ؟ تقصیر او چیست که پدرش را در کودکی از دست داده ؟ تقصیر او چیست که در کشوری به دنیا امده که اگر بخواهد پراید بخرد باید 50 سال کار کند و اگر بخواهد خونه بخرد باید 1000 سال کار کند ؟ تقصیر او چیست که فرزند طلاق بوده؟ یتیم بوده؟ در روستا به دنیا امده؟ در روستایشان مدرسه وجود نداشته اگر هم بوده معلمی وجود نداشته؟ در شهر و روستایشان کار نبوده ؟ کنار خانه اشان پر از معتاد بوده؟ تقصیر او چیست که در کودکی به او تجاوز شده؟
اگر ما هم این شرایط را داشتیم باز هم زندگیمان این میشد ؟ تحصیل کرده بودیم ؟ می توانستیم کنکور قبول شویم؟
اگر عدالت وجود داشت و شرایطمان یکسان بود شاید او دکتر و مهندس میشد و ما میشدیم آن شخصی که هرروز در جامعه سرزنش میشود .
بیایید فراتر برویم این سوال میتواند خیلی ترسناک تر از این ها بشود یک قاتل سریالی را در نظر بگیرید این قاتل که از همان نوزادی قاتل نبوده بلکه شرایط زندگی و فرایندی که تا بالغ شدن طی کرده او را تبدیل به قاتل سریالی کرده . برای مثال در یک خانواده فقیر به دنیا امده . پدرش هر روز مست میکرده و مادرش را کتک میزده . پدرش در کودکیش چندین بار به او تجاوز کرده . در مدرسه به او زور گویی میشده و کتک میخورده . در نوجوانی ترک تحصیل کرده . چند سال بعد به دلیل کتک های پدرش ، مادرش فوت کرده و پدرش به اعدام محکوم شده. هیچ دوستی نداشته و ندارد .
خب حالا شرایط بالا را در نظر بگیریم اگر ما به جای او بودیم چقدر احتمال داشت که ما هم یک قاتل سریالی شویم؟
نمیگویم که خود فرد هیچ کوتاهی ای در زندگیش نداشته اما ایا ما کوتاهی نداریم ؟ چه تضمینی وجود دارد که اگر ما جای او بودیم بهتر از او میشدیم ؟ ایا ما توانایی مقابله با این شرایط را داشتیم ؟
انقدر راحت یکدیگر را قضاوت نکنیم.
حسین غلامیان