این کتاب کمک میکند خودتان را بهتر بشناسید و پازل ذهنی خود را برای تغییر و تحول به خوبی بچینید.
پاییز سال 97، در حین گفتگویی مفصل در مورد کارم با مهدی، با مجموعه کتابهای «بوم مدل کسب و کار» از نشر آریاناقلم آشنا شدم که تاثیر زیادی بر من گذاشتند. کتاب «خلق مدل کسب وکار» سرآغاز این مجموعه است که ایده «بوم مدل» را معرفی میکند ولی به سرعت از این مفهوم عبور میکنیم چون کتابی که قصد دارم معرفی کنم و دلیل این معرفی، وابسته به آشنایی با این مفهوم نیست اگرچه بسیار ایده مفید و جذابی است. توصیه میکنم؛ اگر آشنایی با این ایده ندارید، جستجو کنید، اگر براتون جذاب بود، مطالعه و استفاده کنید، چرا که بوم مدل و این مجموعه توانایی تاثیرگذاری بر هر شخص و یا کسب و کاری دارند، حتی اگر این کار خانه داری باشد.
کتاب «مدل کسب و کار شما» از همین مجموعه است. در این نوشته کوتاه، تاکید من روی بخش دوم کتاب با عنوان «تامل و بازنگری» است و توصیه میکنم فارغ از اینکه علاقه ای به ایجاد کسب و کار دارید یا خیر حتما این بخش را بخوانید. تاثیری که مطالعه این بخش از کتاب بر من گذاشته برام اینقدر قابل توجه بوده که به جای خلاصه کردن کتاب، ترجیح دادم بخشی از تجربه خودم از روند مطالعه آنرا با شما به اشتراک بگذارم.
«آیا شما هم جزو کسانی هستید که از شغلشان لذت چندانی نمیبرند؟ آیا این مساله تعادل زندگی شما را برهم زده است؟ هر چند سال یکبار با هزار امید و آرزو شغل جدیدی را انتخاب میکنید؟
اگر بر حسب تلاش شخصی یا اقبال در همان شغلی هستید که دوستش دارید، که هیچ! اگر نه این کتاب میتواند به شما کمک کند.» برگرفته از مقدمه مترجمان
این اولین جملاتی هست که مستقیم به هدف کتاب اشاره دارند و تعیین تکیلف میکند. این معرفی قرار نیست نیاز به مطالعه این بخش را از بین ببرد، بلکه بالعکس قصد من ایجاد اشتیاق در شما برای مطالعه آن است. چون بیشترین تاثیر، زمانی رخ میدهد که شما تمرینات معرفی شده را انجام میدهید و مجموعه این تمرینات، شناختی به شما میدهد که تصمیم بگیرید و انتخاب کنید که چه کاری میخواهید انجام بدهید. در اینجا دو تمرین از این فصل را مرور خواهم کرد.
شغلهای رویایی بیش از آنکه پیدا شوند خلق میشوند، بنابراین به ندرت با جستجوهای مرسوم به دست میآیند. شناخت قوی از خود لازمه یک شغل رویایی است.
چرخ زندگی
چرخ زندگی (Wheel of Life) اولین تمرین این بخش از کتاب است. ساده و تاثیرگذار که نشان دهنده وضعیت فعلی شما است. به وضعیت خودتان در این زمینه ها فکر کنید:
میتوانید ترکیبی از این زمینه ها را نیز بسازید و قطعا این موارد تنها زمینه های موجود و ممکن نیستند. هشت زمینه را که میخواهید در آنها خودتان را ارزیابی کنید انتخاب کنید. سپس روی یک برگه کاغذ شکل زیر را ترسیم کنید.
هشت زمینه انتخابی خود را در کنار هشت قطعه دایره ترسیم کنید. محیط دایره را «رضایتمندی کامل» و مرکز را «رضایتمندی صفر» در نظر بگیرید. در هر زمینه میزان رضایت خود را در هر قطعه روی قطرهای طرفین پره رسم کنید و سپس داخل هر بخش را ترسیم کنید. شکل زیر حاصل انتخاب های من و ترسیم چرخ زندگی در آبان 98 بود:
دایره کامل نشاندهنده خشنودی و رضایتمندی کامل در تمام جنبه های مد نظر است و در دایره ای مثل چرخ زندگی من که بخشهایی از قطعات هاشور خورده است، نشان میدهد که این موارد نیاز به توجه بیشتر دارند. دقت کنید در آینده هم لزومی ندارد تمامی بخشها کامل پر شوند، چرا که ممکن است برای مثال برای من نوعی رضایت 40 درصدی در زمینه شغل کافی نبوده و نیست، ولی برای فرد دیگری کفایت کند. بنابراین باید به اولویت زمینه برای خودتان توجه کنید. این تمرین به صورت خیلی ساده نشاندهنده وضعیت رضایت از خود در زمینه های مختلف است و همینطور نشان میدهد که در چه زمینه هایی علاقه دارید پیشرفت کنید، چرا که خود شما زمینه را برای بررسی انتخاب کرده اید.
«هر یک از ما اشتیاقی پنهان در خود داریم، اشتیاقی که با گذشت زمان و زندگی معمولا به تاسفی پنهان تبدیل میشود. این اشتیاق برای هر یک از ما متفاوت است، زیرا عمیقترین اشتیاق برای ابراز وجودی است. زندگی ما به همان اندازهای کامل و حقیقتا ارزشمند است خواهد بود که قادر باشیم حسی که در ته قلب خود داریم باور کنیم» جورج کیندر
بعد از اینکه این تمرین و تمرینهای بعدی کتاب را انجام دادم، مدتها مشغول فکر بودم و این نمودار به نوعی تبدیل شد به شاخص و سنسور، برای اینکه اولویتهام مشخص شده بود و تا همین امروز قدم به قدم برای برای رشد در هر زمینه حرکت کردم. نمودار چرخ زندگی امروز من نسبت به قبل تغییر کرده است ولی اولویتهایم تغییر نکرده اند. ممکن است اولویتها نیز تغییر کنند و نمودار چند ماه بعد زمینهای متفاوت نسبت به نمودار امروز باشد.
نمودار زندگی
در ادامه این بخش از کتاب، نمودار زندگی معرفی شده است که ترسیم این نمودار برای تمرینها و ارزیابیهای بعدی مهم است و خود این نمودار هم جذابیت زیادی دارد. در این نمودار اتفاقهای مهم زندگی خود را روی محور افقی که خط زمان است، ترسیم میکنید؛ محور قایم نشاندهنده لذت، هیجان و یا رضایتی است که در آن اتفاق تجربه کرده اید. نمونه داخل کتاب در شکل زیر آورده شده که نشاندهنده نمودار زندگی شخصی با نام دارسی است.
تجربه شخصی من در ترسیم نمودار زندگی هم جالب بود. بالا و پایینهای زندگی، کمی متفاوتتر از آنچه که فکر میکردم بود. به عنوان مثال؛ اتفاقاتی بودند که در موقع رخداد، اتفاق بسیار مهمی میدانستم و مطمئن بودم بعد از رخ دادن این اتفاق زندگی من تغییر اساسی خواهد کرد، ولی حالا که در قالب نمودار زندگی نگاه میکنم میبینم که چندان تاثیری نداشته است، در مقابل اتفاقهای دیگری وجود داشتند که به نظرم مهم نبودند ولی نقطه عطف بسیار بزرگی بوده اند. در نمودار زندگی به شدت باید به شخصی بودن نمودار دقت کنید، اتفاق و لذت و رضایتمندی ای که شما تجربه کرده اید مهم است و نه دیگران و اطرافیان، یعنی ممکن است انصراف از تحصیل برای شما رضایتبخش و عالی بوده ولی برای اطرافیان و خانواده تان ناراضی کننده. یا در وضعیت دیگری ممکن است ارتقا شغلی برای افراد زیادی رضایتبخش باشد و یا اطرافیان خوشحال شوند، در حالیکه در شغلی که شما لذتی نمیبرید ارتقا ممکن است به معنی کشته شدن اندک رغبت شما برای کار کردن بوسیله افزایش مسئولیت باشد.
نکته دیگری که دوست دارم از تجربه ترسیم نمودار زندگی به اشترک بگذارم این است که نمودار زندگی ام در طی شش ماه گذشته مرتب در حال اصلاح و تغییر بوده است، به این دلیل که با هر تمرینی از این کتاب، مطالعه کتابهای دیگر و ...، بالا و پایینهایی از زندگی برایم یادآوری شده است که روزی که این تمرین را تکمیل میکردم در ذهنم نبوده است.
در این بخش، کتاب بعد از کلی تمرین به دسته بندی کار میپردازد و در نهایت به شما دسته جدیدی از کار را معرفی میکند با عنوان کار به عنوان منبع رضایتمندی و با تمرینهای مختلف و شناسایی تواناییها، شما را برای یافتن مسیرتان به سوی رضایتمندی کمک میکند.
این که بدانیم چه میخواهیم امری عادی نیست. این یک دستاورد روانشناسانهی دشوار و کمیاب است. آبراهام مازلو
در این نوشته قصد داشتم تجربه مطالعه کتابی را با شما به اشتراک بگذارم، این نوشته بخش محدودی از تجربه مطالعه این فصل کتاب است، توصیه میکنم کتاب را کامل مطالعه کنید. اگر تجربه ای از استفاده از این کتاب یا این مطلب داشتید خوشحال میشوم در موردش بشنوم، بخوانم و صحبت کنم.
