.
چیزهایی که با فناوری های دیجیتال نوستالوژیک شدند.
---
🧠 چرا از اینترنت شروع کردم؟
من در مورد مبحث فناوری اطلاعات از اینترنت آغاز کردم چون تقریباً همهی خدمات و امکاناتی که در فضای فناوری اطلاعات وجود دارد، وابسته به اینترنت است. و اگر در مورد ایران نوشتم به خاطر این بود که با زندگی ما ملموستر باشد.
---
🛻 حمل و نقل؛ مسیری نو در رفت و آمدها
۱. آژانسهای سنتی و ظهور تاکسیهای اینترنتی
با آمدن تاکسیهای اینترنتی مثل اسنپ، تپسی، ماکسیم و غیره دیگر کسی حتی برای سفر درون شهری سراغ آژانسهای ثابت نمیرود. در واقع هزینهی سفر با تاکسیهای اینترنتی برای مسافر بهصرفهتر شده و سوار شدن به ماشین راحتتر است. هر جای شهر با یک گوشی متصل به اینترنت و اپلیکیشنهای تاکسی اینترنتی میتوان سفرهای درونشهری را انجام داد. برای رانندگان این وسایل هم چون همیشه امکان مسافرگیری در همه جا به خصوص مقصد اصلی هست، کار کردن با این برنامههای کاربردی سود بیشتری دارد.
۲. خرید بلیت آنلاین؛ خداحافظ صفهای طولانی
خرید بلیت قطار، اتوبوس و هواپیما بهصورت الکترونیک باعث شده مراجعه حضوری و اتلاف وقت تا حد زیادی کاهش پیدا کند.
۳ - تغییر بلیط های کاغذی اتوبوسرانی ومترو به کارت اعتباری
-
🏦 مسائل مالی و بانکی؛ تحولی بیسروصدا اما بزرگ
۱. پرداخت قبوض؛ از صف بانک تا لمس یک دکمه
من خودم یادم هست برای پرداخت یک قبض برق باید از صبح تا ظهر صف میایستادم. اما حالا اپلیکیشنها، کدهای دستوری، دستگاههای کارتخوان و خودپردازها ما را از این اتلاف وقت در صفها راحت کردهاند.
۲. انتقال پول؛ از چند روز تا چند دقیقه
من یادم هست وقتی پدرم پولی برای کسی از طریق بانک به شهری دیگر میفرستاد، باید از طریق شعبه انجام میداد و ۲ تا ۳ روز طول میکشید. اما الان بهوسیله همین فناوری اطلاعات این کار نهایتاً در چند دقیقه انجام میشود.
---
📞 ارتباطات؛ دگرگونی در گفتوگوهای ما
۱. تلفنهای همگانی؛ از شلوغی جلوی باجه تا خاطرهای نوستالژیک
در گذشته خیلی از خانهها حتی تلفن ثابت هم نداشتند. تلفن همگانی در خیابان امکان برقراری تماس را فراهم میکرد. من از تلفنهای همگانی سکهای که دوزاری یا سکههای دیگر در آن میانداختند و تماس برقرار میکردند کم یادم میآید، ولی از تلفنهای همگانی که از کارت اعتباری برای برقراری تماس استفاده میکردند کاملاً خاطرات دارم.
حتی در روستا مکانهایی مثل مخابرات وجود داشت که وقتی کسی مثلاً از تهران با روستا تماس میگرفت، مسئول مخابرات در بلندگو اعلام میکرد:
«رضا یِ محمد، تلفن از تهران!»
این مکانها همان مخابرات همگانی روستایی بودند. کمکم تلفن ثابت به همه خانهها رسید و بعد هم موبایل آمد. همین مکانهایی که زمانی مردم را صدا میزدند، شد جایی که اینترنت ADSL اهالی روستا را وصل میکند.
الان با آمدن تلفنهای همراه، پیامک، ایمیل و در نهایت شبکههای اجتماعی (که تماس تصویری هم دارند)، دیگر تلفن ثابت از یکتازی بیرون آمد و تلفنهای همگانی به تاریخ پیوستند و به نوستالژی ذهنها تبدیل شدند.
۲. نامهها؛ از دستخط تا پیامهای مجازی
نامه هم با ورود امکانات ارتباطی جدید مثل پست الکترونیک، پیامک و در نهایت شبکههای اجتماعی به یک نوستالژی زیبا تبدیل شد.
---
⏳ وقت و زمان؛ ابزارهایی که دیگر نیستند
۱. ساعت مچی؛ قربانی تلفن همراه
قبلاً هر فردی تقریباً یک ساعت مچی در دست داشت چون میخواست در فضای بیرون از منزل از وقت و زمان با خبر باشد. ولی با تلفنهای همراه دیگر نیازی به ساعت مچی نبود و الان کماند کسانی که ساعت مچی داشته باشند.
۲. ساعتهای زنگدار؛ بازنشستهی بیسر و صدا
با ورود گوشیهای موبایل که حتی قدیمیترینشان ساعت زنگدار و آلارم دارند، ساعت زنگدار تقریباً دیگر محلی از اعراب ندارد.
---
📚 آموزش و علم؛ از چرتکه تا ویدیوهای آموزشی
۱. ماشین حساب و چرتکه؛ ابزارهایی برای خاطره
با ورود موبایل، دیگر کمتر کسی ماشین حساب دارد و وسایلی مثل چرتکه به گذشتهی ذهن ما متولدان دهه ۶۰ و ۷۰ پیوست.
۲. کتابهای کاغذی؛ قربانی عصر دیجیتال
در مورد کتاب کاغذی و کتابخانهها برای من جای تأسف دارد که با ورود کتابهای الکترونیک و کتابهای صوتی، نقش کتابهای کاغذی و محیطهای باارزشی مثل کتابخانه کمرنگ شد. بیشتر وقت آزاد ما در شبکههای اجتماعی میگذرد و در نهایت اگر کتابخوان باشیم PDF میخوانیم یا مقالهای در اینترنت میخوانیم و کمکم مزهی کتاب کاغذی از زیر ذائقه ذهنمان میرود. من که خیلی برای خودم در این باره متأسفم چون خودم دچارش هستم.
۳. آموزش و مسئلهحلکنی؛ دانشآموز دیروز و امروز
امروز در اینترنت تا دلتان بخواهد فیلمهای آموزشی در مورد درسهای مختلف وجود دارد و معلمان محترمی در کانالهای مختلفی از یوتیوب، آپارات و غیره در حال ایجاد محتوای آموزشی رایگان هستند.
این مسئله دو جنبه دارد:
جنبهی مثبت آن این است که عدالت آموزشی بیشتر رعایت میشود و هرکس با داشتن یک گوشی متصل به اینترنت یک معلم خصوصی دارد.
جنبهی منفی آن این است که دانشآموز و دانشجو را از تلاش شخصی برای حل مسئله بینیاز میکند و چنین دانشآموزی از عمق آموزشی پایینی برخوردار است.
در زمان ما فرق داشت… ما باید برای حل مسئله یا خودمان تلاش میکردیم یا اگر پولدار بودیم با گرفتن معلم خصوصی در زمان محدود آموزشهای لازم را میگرفتیم. متأسفانه میبینم دانشآموزان امروزی حل مسائل ریاضی را به چت جیپیتی میسپارند و خودشان اصلاً نمیخواهند به مغزشان فشار بیاورند. میدانید حل مسائل مثلاً درس ریاضی در ذهن باعث میشود هم ذهن فعالتر شود و هم اعتماد به نفس باحل مسئله توسط ذه کودک یا نوجوان افزایش پیدا کند.
همهی این مثالها نشان میدهد فناوری اطلاعات چگونه بیصدا، اما عمیق و گسترده، سبک زندگی ما را تغییر داده است. از شیوهی حملونقل تا ارتباطات، از ساعت مچی تا کتابخانهها… همه چیز رنگ دیگری گرفته است.
