پس از این که زن و شوهر از یکدیگر جدا می شوند ، در طول مدت عده زن ، مرد می تواند به زن رجوع کند ؛ به این معنی که بدون این که لازم باشد دوباره باهم ازدواج کنند ، و تنها با ثبت رجوع ، می توانند زندگی مشترک خود را از سر بگیرند.
نکته : حق رجوع همواره با مرد است حتی اگر طور دیگری توافق شود .
طلاق بر اساس امکان رجوع به دو نوع طلاق بائن و طلاق رجعی تقسیم می شود :
طلاق بائن
بدین معنی است که اجرای صیغه طلاق باعث جدایی کامل رابطه زوجیت شده و در صورت انصراف زوجین امکان رجوع وجود ندارد. در صورتی که زوجین پس از اجرای صیغه طلاق بائن تمایل به ادامه زندگی مشترک داشته باشند، می بایست مجدداً صیغه عقد نکاح جاری شود. در طلاق بائن نفقه ایام عده به زن تعلق نمیگیرد.
یکی از انواع و اقسام طلاق است که مرد حق رجوع به زن را ندارد . طبق ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی در موارد زیر، طلاق از نوع بائن است :
طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.
طلاق یائسه.
طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.”
رجوع با هر عملی ممکن است حاصل شود و شرایط خاصی برای آن در نظر نشده است اما با این حال ثبت آن الزامی است .
انواع طلاق بائن عبارتند از:
۱) طلاق خلع: مستند به ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی، بدین معنی است که زن به واسطه کراهتی که از مرد دارد، در مقابل مالی که به شوهر می دهد، طلاق بگیرد. مال می تواند مهر یا معادل آن و یا کمتر یا بیشتر باشد. تا زمانی که زن از بذل مال رجوع نکرده باشد، این طلاق بائن محسوب می گردد زیرا در صورت رجوع زن از بذل مال، مرد نیز از طلاق رجوع می نماید.
۲) طلاق مبارات: مبارات به معنی بیزار شدن است و مستند به ماده ۱۱۴۷ قانون مدنی، هنگامی که کراهت و تنفر بین زوجین دوجانبه باشد، واقع می شود و بدین سبب مال یا عوض آن نباید بیشتر از مهریه زوجه باشد.
۳) طلاق سوم: هنگامی که سه طلاق متوالی انجام پذیرد چه در نتیجه رجوع باشد و چه در نتیجه عقد نکاح
۴) طلاق زن یائسه
۵) طلاق قبل از برقراری رابطه زناشویی
طلاق خلع و مبارات
یکی از انواع و اقسام طلاق بائن است و طلاقی است که طرفین به علت کراهتی که از هم دارند، از یکدیگر جدا می شوند . در این طلاق که زن مالی را به مرد می بخشد تا مرد را به طلاق راضی کند و تا زمانی که زن از این مال رجوع نکرده باشد ، طلاق از نوع بائن محسوب می شود ؛ زیرا زمانی که زن از بذل رجوع کند ، مرد هم می تواند از طلاق رجوع کند .
طلاق رجعی:
این طلاق، از انواع و اقسام طلاق است و طلاقی است که مرد می تواند در طول مدت عده به زن رجوع کند و زندگی مشترکشان را از سر بگیرند . پس از اتمام عده ، حق رجوع از بین می رود . اکثر طلاق هایی که ثبت می شود از نوع طلاق رجعی است مگر این که در قانون ذکر شده باشد که از نوع بائن است
نکات مهم:
مدت عده در طلاق رجعی برای زنانی که هنوز توانایی بارداری دارند و عادت ماهیانه می شوند، سه طهر (مدت زمان بین دو قاعدگی) است و برای زنانی که در سن آن ها عادت ماهیانه ممکن است ولی به علت بیماری و غیره، عادت ماهیانه نمی شوند، به مدت سه ماه درنظر گرفته می شود.
در طلاق رجعی گواهی کتبی اسکان زوجه مطلقه تا پایان مدت عده در منزل مشترک الزامی است.
هنگامی که زن باردار است در خصوص احکام و شرایط طلاق، توافقی با زن غیرباردار ندارد و تنها تفاوت این است که عده زن باردار با زایمان به پایان می رسد و تا آن هنگام نفقه او بر عهده مرد می باشد.
موجبات طلاق یا انواع طلاق براساس فرد درخواست کننده طلاق:
مطابق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون، تقاضای طلاق همسرش را از دادگاه تقاضا نماید. بدین جهت مرد می بایست درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش تنظیم و به دادگاه ارائه نماید و پس از شرکت در جلسات مشاوره و داوری و پرداخت کلیه حق و حقوق زن از جمله مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زندگی و … چنانچه محرز شود که توانایی ادامه زندگی مشترک با همسرش را ندارد، گواهی عدم امکان سازش صادر می گردد.
تقاضای طلاق به درخواست زوجه به دو روش امکان پذیر است؛
۱) داشتن حق طلاق: چنانچه زن حین اجرای عقد نکاح، حق طلاق را از شوهرش اخذ نموده باشد و یا در طول زندگی مشترک وکالت بلاعزل طلاق از سوی شوهر به وی اعطاء گردیده باشد، می تواند با انجام تشریفات قانونی تقاضای طلاق نماید.
۲) داشتن شرایط عسر و حرج یا سایر شرایط پیش بینی شده توسط قانونگذار:
مطابق قانون چنانچه شرایط زندگی مشترک به گونه ای باشد که ادامه آن برای زوجه میسر نباشد، می تواند تقاضای طلاق نماید که این شرایط عبارتند از؛
عدم پرداخت نفقه از سوی شوهر: مطابق ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی چنانچه زن بتواند به دادگاه ثابت نماید که مرد نفقه او را پرداخت نمی کند یا توانایی پرداخت نفقه را ندارد، دادگاه با صدور حکم طلاق، شوهر را مکلف به طلاق زن می نماید و اگر مرد جهت اجرای صیغه طلاق در دفترخانه حاضر نگردد نماینده قانونی معرفی شده از سوی دادگاه نسبت به اجرای صیغه طلاق و امضای سند طلاق اقدام می نماید.
عسر و حرج زن: عسر و حرج به معنی مشقت و سختی است و چنانچه شرایطی فراهم گردد ادامه زندگی مشترک برای زن با مشقت و دشواری همراه باشد می تواند تقاضای طلاق نماید که موارد عسر و حرج عبارتند از؛
ترک زندگی مشترک توسط زوج به مدت ۶ماه متوالی یا ۹ماه متناوب در مدت یکسال بدون عذر موجه
اعتیاد زوج به مواد مخدر یا مشروبات الکلی که موجب آسیب به اساس زندگی مشترک گردد.
محکومیت قطعی زوج به حبس ۵ سال یا بیشتر
ضرب و جرح و دشنام و توهین و یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج
ابتلا زوج به بیماریهای صعب العلاج روانی، ساری یا عارضه صعب العلاج که موجب مختل شدن زندگی مشترک شود.
غیبت زوج: مطابق ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی چنانچه زوج به مدت بیش از ۴ سال زندگی مشترک را ترک نموده باشد، زوجه می تواند درخواست طلاق نماید.
شروط دوازده گانه ضمن عقد نکاح: این شروط در عقدنامه درج گردیده و ضمن عقد به طرفین اعلام میگردد و چنانچه زوج با امضاء این شروط را قبول نموده باشد، زن با اثبات هر یک از آنها می تواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید که عبارتند از:
استنکاف زوج از پرداخت نفقه زوجه به مدت ۶ ماه به هر عنوان و عدم الزام وی به پرداخت نفقه و نیز در موردی که زوج توانایی پرداخت نفقه را نداشته و اجبار او نیز ممکن نباشد.
سوء رفتار یا سوء معاشرت زوج به نحوی که موجبات مختل شدن زندگی زناشویی را فراهم نماید.
جنون زوج در صورتی که فسخ نکاح شرعاً ممکن نیست.
ابتلای زوج به امراض صعب العلاج به گونه ای که ادامه زندگی مشترک برای زوجه مخاطره آمیز شود.
عدم رعایت دستور دادگاه در خصوص منع اشتغال زوج به شغل و کسب و کاری که به تشخیص دادگاه منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
محکومیت زوج به حکم قطعی به مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که به موجب عجز از پرداخت منجر به ۵ سال بازداشت گردد یا به حبس و جزای نقدی که مجموعاً منتهی به پنج سال حبس یا بیشتر شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
ابتلاء زوج به هرگونه اعتیادی که بنا به نظر دادگاه به اساس زندگی خلل وارد نماید و ادامه زندگی برای زوجه دشوار گردد.
زوج زندگی مشترک را بدون عذر موجه ترک نماید. تشخیص ترک زندگی مشترک و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا زوج شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.
محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و انجام هرگونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد که تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.
در صورتی که پس از گذشت ۵ سال زوجه از همسر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر، صاحب فرزند نشود.
در صورتی که زوج مفقودالاثر شود و ظرف شش ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت نکند.
در این نوع طلاق طرفین باهم توافق می کنند که از هم جدا شوند و به زندگی مشترک خود خاتمه بدهند ؛ با این حال طرفین باید مراحلی را انجام دهند و پس از آن می بایست از دادگاه ، گواهی عدم امکان سازش دریافت نمایند .
وکیل طلاق:
وکیل طلاق وکیلی است که می تواند به شما در انجام امر طلاق کمک کند.وکلای دپارتمان خانواده بنیاد وکلای سخن آرا آمادگی دارند تا شما را در انجام امر طلاق یاری برسانند.
شما می توانید وکیل طلاق خود را از بین وکلای خانم و آقای سخن آرا انتخاب نمائید.
مرجع صالح جهت رسیدگی به طلاق:
دادگاه خانواده محل اقامت زوج یا زوجه صالح به رسیدگی به درخواست طلاق می باشد.
