سلامتی چیست؟ چه آدمی سالم است؟ فاکتورهای سلامتی چه چیزهایی هستند؟ امروز می خواهیم بصورت ساده برای شما مفهوم سلامت و نشانه های یک انسان سالم را بررسی کنیم ، باور کنید بعد از اینکه تحقیقات خودم در این خصوص تمام شد و این مطلب را منتشر کردم متوجه شدم که خودم هم آدم چندان سالمی نیستم و برخی از فاکتورهای سلامت در من وجود ندارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
تا قبل از اینکه این تحقیق را کامل کنم فکر می کنم سلامت یک تعریف صفر و یک یا بله و خیر است ، یعنی می توان به یک نفر گفت سالم و به دیگری گفت ناسالم ! اما به این نتیجه رسیدم که سلامتی بستگی به فاکتورهای مختلفی دارد و شما با داشتن این فاکتورها در درجه ها و سطوح مختلف ، سلامتی را در سطح مشخصی خواهید داشت و شاید هیچوقت کسی سلامت کامل را در زندگی تجربه نکند. امروز این فاکتورها را نیز با هم بررسی می کنیم.
بصورت کلی و بر اساس تعاریفی که در خصوص تعریف سلامت وجود دارد سه فاکتور اصلی برای اینکه شخصی سلامتی را تجربه کند وجود دارد که شامل فاکتورهای جسمی ، فاکتورهای روانی و فاکتورهای اجتماعی می باشد. شما برای اینکه بتوانید در درجه ی قابل قبولی از سلامت قرار بگیرید بایستی در هر یک از این سه فاکتور به رفاه برسید . توجه کنید که رفاه هم در هر جامعه ای تعریف دارد و آن هم بصورت نسبی تعریف می شود.
برخی اعتقاد دارند واژه سلامتی و تندرستی تعریف یکسانی دارند و برخی خیر ، در واقع وقتی از واژه سلامت صحبت می کنیم تندرستی را زیرمجموعه ای از سلامت تعریف می کنند. تندرستی را بیشتر در بحث سلامت جسمانی تعریف می کنند که تنها یکی از فاکتورهای سلامت محسوب می شود. مرجعی که در دنیا تعاریف درست و قابل قبولی در خصوص سلامت ارائه می کند سازمان بهداشت جهانی می باشد.
بنابر تعریف این سازمان از سلامت : سلامت تنها نداشتن بیماری یا نقص های دیگر در جسم فیزیکی انسان نیست بلکه سلامت نداشتن هرگونه مشکل روحی و روانی ، اجتماعی ، اقتصادی و در نهایت جسمانی برای هر فرد در جامعه است. یعنی اگر شما یک ورزشکار حرفه ای هم باشید ممکن است که یک انسان سالم نباشید یا برعکس اگر شما انسانی باشید که از لحاظ روحی و روانی و حتی اجتماعی دارای درجه رفاه قابل قبولی هستنید ممکن است باز هم یک انسان کاملا سالم نباشید.
به این موضوع دقت کنید که سلامت و بعضا تندرستی یک جنبه حسی نیز دارد ، یعنی این خیلی مهم است که فردی خودش احساس تندرستی یا سلامت کند در حالیکه ممکن است دیگران او را چندان هم سالم ندانند. در واقع سلامت برای هر فرد ممکن است تعریف متفاوتی با درجات متفاوت داشته باشد. برای مثال یک آدم معلول ممکن است خودش را یک آدم سالم بداند در حالیکه دیگران او را یک آدم ناسالم و غیر تندرست بدانند . فراموش نکنید در دنیا هیچ آدم کاملا سالمی پیدا نمی شود .
همانطور که گفتیم سلامتی یک واژه نسبی است و کسی نمی تواند ادعا کند که آدم کاملا سالمی است . اما می توان سلامت را درجه بندی کرد و طبیعتا هر کسی که دارای درجه بالاتری در سلامت باشد ، انسان سالم تری است. بصورت کلی برای اینکه بدانیم شخص سالمی هستیم نمی توانیم سطحی قضاوت کنیم و اینکار نیاز به انجام معاینات پزشکی و آزمایش های مختلف و دقیق می باشد
که بتوانید دقیقا در خصوص سلامت نظر بدهید اما موارد یا فاکتورهایی وجود دارد که افراد با نگاه کردن به آنها می توانند تشخیص بدهند که درجه حدودی سلامتشان چقدر است. این فاکتورها شامل عوامل ظاهری و بعضا علائم روحی است که نه تنها خود شما بلکه دیگران نیز می توانند آنها را مشاهده کنند و به شما اطلاع بدهند ، مهمترین نشانه ها یا فاکتورهایی که می توان سلامت افراد را تشخیص داد به شرح زیر می باشد :
طبق فاکتورهایی که داشتیم سلامت جسم یکی از اصلی ترین فاکتورهای فرد سالم است ، اگر شما بیماری دائمی دارید یا اینکه نقصی در اعضای بدن شما وجود دارد قطعا یکی از فاکتورهای مربوط به سلامتی را ندارید ، بعضا ریزش مو نیز می تواند جزو این موارد باشد که در ظاهر شخص تاثیر می گذارد. دقت کنید که این فاکتور زمانی تاثیرگذاری زیادی دارد که بیماری یا نقض عضو شما را از فعالیت و کسب درآمد و کارهای روزانه باز دارد.
یک شخص سالم باید بتواند انرژی لازم برای کاری که در آن برای کسب درآمد فعالیت می کند را داشته باشد ، اگر برای کار انرژی و نیروی کافی ندارید ، اگر به کار خودتان علاقه مند نیستید و به زور سر کار می روید شما دارای سلامت نیستید ، این نوع از سلامت زیر مجموعه سلامت اجتماعی قرار می گیرد و طبیعتا نداشتن انگیزه و انرژی برای کاری که از آن کسب درآمد می کنید باعث می شود که شما یک آدم کاملا سالم نباشید.
اگر سن رشد را کنار بگذاریم که در آن رشد قابل توجهی در وزن و قد بدن شاهد هستیم ، انسان سالم در طول دوران زندگی یک وزن نرمال دارد که حداکثر و حداقل دارد و طبیعتا نباید فردی از حداقل و حداکثر آن در صورت داشتن سلامت جسمی عبور کند. برای مثال شخصی که سالهاست وزنی بین 80 تا 90 کیلو وزن دارد و به یکباره در چند ماه وزنش به مقدار 70 یا 100 کیلو می رسد این شخص به احتمال زیاد دارای سلامتی نیست . معمولا وزن افراد در طول زندگی یک مقدار تقریبا ثابت است.
شما به عنوان یک انسان سالم باید تغذیه مناسبی داشته باشید ، تغذیه هر فرد بسته به نحوه زندگی و فعالیت های روزانه آن شخص متفاوت است اما برای هر فرد در طول زندگی میزان ثابتی است ، نداشتن اشتها ، داشتن اشتهای زیاد ، کم خوری و پرخوری هر کدام می تواند از علائم عدم سلامت باشد ، توجه کنید که تغذیه برای یک ورزشکار حرفه ای در مقایسه با یک کارمند پشت میز نشین خیلی متفاوت است و میزان اشتها نسبت کاملا معقولی با میزان فعالیت فیزیکی شما دارد.
اگر دقت کنید ورزشکارهای حرفه ای به ویژه در ایران بعد از بازنشستگی به سرعت شروع به چاق شدن می کنند زیرا فیزیکی بدنی آنها همچنان میزان اشتهایی را دارد که در طول دوران حرفه ای داشته اند اما میزان مصرف آنها به شدت کاهش پیدا کرده است و همین مورد سلامت آنها را زیر سئوال می برد. داشتن اشتها یعنی شخص به حداقل نیازهای غذایی بدن خود برسد.
یک انسان سالم بطور میانگین بین 6 تا 8 ساعت در طی روز نیاز به خواب و استراحت دارد. این ساعات خواب بایستی منظم باشند تا ساعت بیولوژیک بدن بتوان برنامه ریزی لازم برای ترمیم کردن سلول ها را تنظیم کند. اگر ساعت خوابی نامشخصی دارید ، اگر بدخواب هستید ، اگر نظم خواب ندارید ، اگر نمی توانید شبها بخوابید و روزها کار کنید یعنی شما ساعت بیولوژیک بدن خودتان را نامنظم کرده اید و این یعنی سلامت جسمی شما دچار اشکال است.
هیچوقت یادم نمی رود پروفسور جعفری در تلوزیون گفت که انسان هم یک حیوان متفکر است ، حیوانات معمول شبها می خوابند و روزها کار می کنند ، شبها چیزی نمی خورند و روزها تا می توانند فعالیت و خورد خوراک دارند. این تعادل را باید در همه چیز حفظ کنید.داشتن استراحت و خواب ظهر یکی از تاثیرگذارترین عوامل در بالابردن کارایی انسان است.
بدن انسان مثل یک ماشین است و این قطعات و اعضای بدن با هم در همه حال هماهنگی کامل دارند ، اگر احساس کردید بین این قطعات و هماهنگی بین آنها اختلال ایجاد شده است ممکن است سلامت شما در خطر باشد. برای مثال بصورت عادی شما هر 3 ثانیه یکبار پلک می زنید اگر این پلک زدن به هر ثانیه برسد به دلایل مختلف احتمالا سلامتی شما در خطر است . اختلال زمانی در دفع ادرار و مدفوع ، حرکات ناگهانی اعضای متحرک بدن و ... می تواند از عوامل نداشتن هماهنگی در اعمال حیاتی بدن باشد ، حتی بحث تنفس و ضربان قلب هم جزو این موارد است.
انسان سالم هیچوقت به اعضاء بدن خودش توجه زیادی نمی کند یا به بیان دیگر متوجه اعضای بدنش نیست ، این به این معنا نیست که ظاهر و شکل بدن خودش اهمیت نمی دهد بلکه به اتفاقاتی که درون اعضای بدنش می افتد زیاد فکر و توجه نمی کند . این توجه زیاد ناشی از عدم سلامت افراد است که می تواند هم روحی و هم جسمی باشد .
برای مثال ممکن است شخصی به صدای معده خودش زیاد توجه کند و برایش این موضوع بسیار مهم باشد در صورتیکه اصلا مشکل خاصی وجود ندارد شخص مورد نظر تصور می کند که دارای بیماری خاصی است ! این در واقع یک مشکل روحی و روانی محسوب می شود . وقتی زیاد بر روی قسمتی از اعضای بدن Zoom کنید ناخودآگاه باعث می شود تصوراتی از نظر روانی به وجود بیاید که به شما و سلامتی شما صدمه بزند.
اگه احساس سبکی نمی کنید شما آدم سالمی نیستید. احساس سبکی رو حتما درک می کنید منظور این نیست که وزنتون سبک باشه بلکه منظور این هست که احساس خوبی رو هر روز داشته باشید ، این یک اصطلاح عام هست احساس سبک بودن ، یعنی اونقدر حس خوبی دارم که وزنی احساس نمی کنم و حس می کنم رو هوا هستم ، این احساس خیلی خوشایند هست و یعنی اینکه شما کاری رو که دوست دارید انجام دادید و از خودتون و عملکردتون راضی هستید.
اگر به کارهای که در طی روز انجام می دهید رغبت و تمایل ندارید و حوصله شما سر می رود ، اگر کاری را مجبور به انجام دادن هستید و از آن اصلا لذت نمی برید شما دارای سلامت روحی نمی باشید. انسان سالم با تمایل و رغبت زیاد کارهای روزانه اش را انجام می دهد و از انجام آنها لذت می برد حتی اینکار ممکن است رانندگی و حتی سوار شدن در متروی شهری باشد اما مهم این است که به زور کاری را انجام ندهید اگر مجبور به انجام بسیاری از کارها در طی روز هستید شما انسان سالمی نیستید.
یک انسان سالم زمانیکه خسته است چه از نظر روحی و چه از نظر جسمی با استراحت و تفریح می تواند این خستگی را رفع کرده و توانایی های خودش را بازیابی یا ریکاوری کند. اگر شما نمی توانید بعد از خستگی جسمی و روحی که برایتان ایجاد شده است با یک خواب و استراحت کامل و یا یک مسافرت تفریحی خوب توانایی های خودتان را بازیابی کنید و مجددا با انرژی به کار خودتان برگردید از نظر سلامت دچار مشکل هستید. یکی از مثال های بارز را می توان پایان یافتن تعطیلات عید عنوان کرد ، چقدر خوشحال هستیم که می توانیم با انرژی بعد از تعطیلات به سر کار برگردیم ؟
انسان سالم می تواند آرامش خودش را تا حد زیادی حفظ کند و خشمگین نشود. انسان های سالم دیر خشمگین می شوند و به همین دلیل منطقی تر و آرام تر هستند و می تواند تصمیم های بهتری برای کارهای خودشان بگیرند. در واقع می توان گفت انسان سالم دارای آستانه تحمل بیشتری است و می تواند با مشکلات بهتر مواجه شود. هر چند این مورد بسیار در ایران سخت است و می توان گفت آستانه تحمل مردم بسیار پایین است و این خودش باعث می شود جامعه آرامی نداشته باشیم. فقط کافیست به خیابان بروید و چند ثانیه صورت یکی را نگاه کنید ... یا فحش یا دعوا یا ... این نشان دهنده این است که حفظ آرامش در جامعه ما نیز بسیار کاهش پیدا کرده است و مردمی عصبی داریم.
انسان های سالم تا حد قابل قبولی دارای زندگی مرتب و نظم و انضباط هستند. ژولی پولی بودن ، شلخته بودن ، بی نظم بودن ، دیر از خواب بیدار شدن ، زود از محل کار برگشتن و ... بسیاری از موارد است که شخص را از سلامت واقعی دور می کند. اشخاص مرتب و منظم قابل اعتماد تر ، با اعتماد به نفس بیشتر ، دقیق تر و دوست داشتنی تر از افراد نا سالم هستند. متعهد نبودن به وظیفه هایی که با محول می شود نیز از جمله مواردی است که افراد سالم به آن شهره هستند.
یک تعریف دیگر از انسان سالم انسانی است که بتواند خودش را همرنگ جماعت کند ! البته نه به هر معنی که برداشت شود اما به هر حال شما به عنوان یک فرد سالم باید بتوانید خودتان را با وضعیت جامعه وقف بدهید ، شما باید بتوانید با اجتماع ارتباط مناسب و تعامل برقرار کنید و از قوانین اجتماعی پیروی کنید. اما دقت کنید که ممکن است در یک جامعه فرهنگ به شدت دچار فقر شده باشد و همرنگ شدن و کنار آمدن با چنین جامعه ای الزامی بر سلامت شما نیست بلکه بعضا در مواقعی دوری از چنین شرایط اجتماعی خودش دلیل بر سلامت فرد می باشد. بعضا رفتارها و فرهنگی که در یک جامعه جزو بدیهیات شده است ممکن است در جوامع دیگر به شدت مردود و مشکل ساز باشد.
انسان سالم انسان باهوشی است ، با محبت است ، همدم خوبی است ، خوشرفتار است . کسیکه سلامت جسمی و روحی دارد از مراودت و خوشرفتاری و خوب خواستن برای دیگران لذت می برد. از خوشی دیگران شاد می شود و از ناراحتی آنها ناراحت می شود. اگر کمی فکر کنیم و ببینیم که آیا من با خوشحال شدن دیگران خوشحال می شوم یا ناراحت به سلامت خودمان پی می بریم ! آیا با دیدن دارایی های دیگران به آنها فحش می دهیم یا خوشحال می شویم که دارند و از خدا می خواهیم بیشترش کند ؟
آیا با دیدن دو زوج در خیابان که دست همدیگر را گرفته اند احساس بدی به ما دست می دهد یا احساس خوبی داریم ؟ اگر احساس بدی داریم قطعا ما بیمار روحی هستیم و به هیچ عنوان سالم نیستیم. انسان سالم دارای بهداشت روانی است یعنی خیر دیگران را می خواهد ، از شاد بودن اجتماع شاد می شود .
ما امروز در Tosinso عوامل متعددی که انسان تشخیص بدهد در سلامت است یا خیر را با هم بررسی کردیم. برخی از این عوامل فردی و برخی اجتماعی است. بدین معنی که ممکن است فرد در سلامت خودش به هیچ عنوان اختیاری نداشته باشد. نبود اشتغال زایی و شغل های کاذب ، استرس های زیاد در زندگی و ...
همگی باعث تاثیر در سلامت ما می شوند. در آینده در Tosinso راجع به اینکه چگونه سلامت باشیم هم صحبت خواهیم کرد و روشهای مختلف بهتر زیستن را بررسی می کنیم. ما خواه ناخواه در جامعه ای افسرده زندگی می کنیم . ما بعدا در خصوص ابعاد مختلف سلامتی مانند جسمی ، روانی ، معنوی ، اجتماعی ، پزشکی ، ذهنی ، عاطفی و هیجانی و ... مفصل صحبت خواهیم کرد امیدواریم که مورد توجه شما قرار بگیرد. با Tosinso به بهترین راهکارها برسید.
