من تقریبا ۱-۱.۵ ساله که دارم ارز دیجیتال میخرم و میفروشم. تو این یکسال هم سود کردم هم ضرر. درسایی گرفتم که شاید اشتراک گذاشتنش مفید باشه. ۲ حالته یا یه نفر که تازه شروع کرده اشتباهای منو نمی‌کنه، یا یه حرفه‌ای میاد و میگه داداچ داری اشتباه میزنی. در نتیجه فک کنم در هر ۲ حالت من سود میکنم از این اشتراک تجربه. هم معنوی هم مادی :)
سعی میکنم این متن رو خطاب به خودم بنویسم. تجربیاتی که نوشتم که هم ذهنم منظم بشه هم شاید به درد خودم یا بقیه تو آینده بخوره. پس فک نکنید نصیحت میکنم.
درس صفرم: پولی رو تزریق کن که نیازش نداری
ببین چه بخوای چه نخوای، نیاز داری غذا بخوری، کرایه ماشین یا پول بنزین بدی، پس انداز داشته باشی برا مواقع اضطرار، شارژ خونه باید بدی و و و... سعی کن همیشه یه نقدینگی داشته باشی مخصوصا اگه کارمندی زندگی میکنی، همیشه آخر ماه و با پولی که از اون ماهت مونده تزریق کن. اگر هم نقدینگی داری، با بخشی از نقدینگی وارد شو یا تزریق کن، که حداقل تا ۱-۲ سال نیازش نداری. چون همیشه این احتمال هست که سرمایه‌ات رو کامل از دست بدی.
درس اول: صبور باش. احساساتت رو کنترل کن.
تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندا، ایچیموکو، پرایس اکشن و هزارتا ابزا کار دیگه وجود دارن تو بازارهای مالی، ۱۰۰٪ بی‌مصرف خواهند بود اگه شما نتونی به احساساتت مسلط باشی. و نه! فقط از طمع و یا ترس از جاموندن (FOMO) حرف نمیزنم. دارم در مورد حسای روزمره صحبت میکنم. اگه روز پر استرسی داری تو کار اصلیت، نگران مشکلی هستی توی خانواده، درس داری و استرس امتحان، ددلاین پروژه داری، با زن یا شوهرت دعوات شده، مریض شدی و جسمی خوب نیستی، استرسای مملکت بهت فشار میاره، همه اینا باعث میشه تو نتونی درست فک کنی و اونجوری که باید تصمیم درست رو نگیری. اینجور وقتا بهترین کار اینه که همه دارایی رو به بیت‌کوین تبدیل کنی و از صرافی خارجش کنی و بیاریش رو کیف پول، هر موقع حس کردی حالت بهتره دوباره برگردی به بازی.
در مورد طمع و حرص زدن هم من یه قانون برا خودم دارم که هر موقع طمع میکنم، همونجا جلو خودمو میگیرم و از اون معامله خودداری میکنم. هرجا هم از خرید چیزی میترسم، سعی میکنم به خودم مسلط باشم و اون معامله رو انجام میدم. یه بار یه نفر که نه اسمش یادمه نه حتی یادمه کجا اینو ازش شنیدم گفت:
هر موقع اول ترسیدی، یعنی باید طمع کنی و انجام بدی. ولی هر موقع اول طمع کردی، باید حذر کنی و انجام ندی
این قانون واقعا کار میکنه. آدم وقتی اول طمع میکنه، معمولا یهه چیزی هست این وسط که باعث میشه خوب بودن و سوددهی زیاد یه چیزی تو رو کور کنه و نتونی درست فک کنی. پس احتمالا ۹۵٪ مواقع تصمیم درست اینه که حس طمع رو خفه کنی و انجام ندی اونکارو. ولی بالعکس، وقتی در مورد یه ارز تحقیق میکنی و میبینی ممکنه خوب رشد کنه، ولی میترسی، اون ترس کاملا طبیعیه و ممکنه دلیلش عدم اعتماد به نفس باشه یا ترس از ضرر کردن که کاملا عادی و طبیعیه. معمولا هرموقع تحقیق میکنی، ولی بازم میبینی حس ترس داری، طبیعیه. کنار بیا باهاش و توکل کن به جانان. بقیش حل میشه جون دل (ایموجی سهیل سنگر زاده)
درس دوم: بیت‌کوین پادشاهه.
تو این ۱۰-۱۲ سال عمر بازار کریپتوها، بیشتر از ۱۰هزار تا ارز معرفی شدن. سردمدار همشون بیت‌کوینه. بالاترین حجم بازار، شاید با ارزشترین و جاافتاده ترین ارز و به جرات آینده دار ترینشون همین بیت‌کوینه. هیچوقت ازش قافل نشو و همیشه حداقل نصف سرمایت رو بذار رو بیت‌کوین. همیشه روندش رو به رشده. حتی اگه ارزشش نصف بشه، بالاخره یه ماه شش ماه یه سال دیگه برمیگرده و بهت سود میده. همیشه بیت‌کوین داشته باش.
درس سوم: همیشه با بیت‌کوین معامله کن. تتر بزرگترین تله است!
یه لحظه با خودت فک کن. اگه ۱۰ هزار دلار رو بکنی ۲۰ هزار دلار بهتره؟ یا ۱ بیت‌کوین رو بکنی ۲ تا بیت‌کوین؟ دلار و ارزای فیات همون چیزیه که ما سالیان سال داریم. پس اگه وارد بازار ارز دیجیتال میشی، طولانی مدت تر از دلار و تومن فکر کن و همیشه اگه معامله ای میکنی، سعی کن بیسش بیت‌کوین باشه به جای تتر و همیشه سود و ضررت رو با بیت‌کوین مقایسه کن و ته ذهنت همیشه این هدف رو داشته باش که نیومدی دلاری سود کنی، اومدی بیت‌کوینی سود کنی. آره میدونم تبدیل کرردن عددای با چند رقم اعشار اولش سخته. ولی میتونی با تبدیل قیمت ها به ساتوشی کار خودتو راحت کنی. هر بیت‌کوین ۱۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ساتوشیه. راحت بخوام بگم، قیمتا رو اینجوری حساب کن: بیت‌کوین تا ۸ رقم اعشار بیشتر نیست. پس، کافیه صفرای بعد اعشار رو بشمری، حذف کنی، بعد عدد مونده رو به ساتوشی بخونی. مثلا الان و این لحظه که دوج کوین هست ۰.۰۰۰۰۱۰۵۱ بیت‌کوین، میخونیمش: ۱۰۵۱ ساتوشی. اینجوری محاسبات هم راحت تر میشن. چارت‌های ارزای دیگه هم وقتی به pair بیت‌کوین تحلیل میشن، معمولا دقیق ترن تا نسبت به تتر. تتر بررای سیو سود در اون لحظه خوبه. ولی این سیو سود در دراز مدت توهمی بیش نیست. تو ازون بیت‌کوین که اصل جنسه جا میمونی. به نظرم تتر رو کلا حذف کن. اگه میخوای اکانت صرافی رو شارژ کنی، ترون یا لایت‌کوین آپشن‌های منطقی تری هستن به خاطر هزینه تراکنش خیلی پایین.
درس چهارم: هیچوقت به هیچ ارزی نگو شت‌کوین
این مثلا اساتید و تحلیل‌گرای ارز دیجیتال، مثل خوانند‌ه‌های هیپ‌هاپ هستن. به شدت لوس و خودبزرگ‌بین، همش هم همدیگه رو دیس می‌کنن یکیشون میاد سبد میده، بعد یکی دیگه میاد میپره بهش میگه نه فلان چیز شت‌کوینه نخر. آقا شت کوین واقعی فقط ارزای فیات هستن. شت تر از دلار و یورو و تومن و اینا نداریم. کلا کسی به ارزی گفت شت کوین، تو ازش بترس و سمتش نرو. دیگه از دوج و ریپل بدتر نیست که. همه میگفتن اینا شت کوینن ولی سودای خوبی دادن همشون. به نظر من هر ارزی باشه، اگه بالای ۱ میلیارد دلار باشه ارزش بازارش، ۱۰۰٪ شت کوین نیست، ارزای دیگه هم ۹۹٪ نمیشه بهشون گفت شت کوینن. ممکنه سود بدن به موقع خودشون. همیشه قبل خرید یه ارز تحقیق خودتو بکن، و روی اینکه فلان استاد دکتر مهندس میگه فلان ارز شت‌کوینه حساب نکن.
درس پنجم: وقتی ارزی رو میفروشی از واچ‌لیستت حذفش کن
این مورد مخصوص وقتایه که یه ارزی رو حس میکنی سود خوبی نخواهد بهت داد دیگه بیشتر ازین و میفروشیش. وقتی اینکارو میکنی، دیگه از favorite بایننس، از واچ‌لیست تریدینگ ویو، از استار شده های اپ‌های پورتفولیوت حذفش کن. چرا؟ چون معمولا وقتی میفروشی، با پولت یه چیز دیگه میخری دیگه، درسته؟ وقتی ببینی اون ارزی که فروختی، ۲٪ رشد کرده حس میکنی داری یه چیزی ررو از دست میدی. این باعث میشه نه معامله خوبی رو اون ارز جدیده که خریدی بکنی، نه اون ارز قدیمیه بهت سود خوبی میده چون هیجانی خریدیش. من یکبار سر ارز TOMO اینکارو کردم، تبدیل کردم به لایت‌کوین، ولی وقتی تومو ۲٪سود داد باز برگشتم تومو خریدم. این باعث شد هم سود لایت از دستم بره، هم رو تومو یه کم ضرر کنم چون یه کوچولو ریخت تو اون بازه.
درس ششم: ۱۰ تا سبد کوچیک از ۴ تا سبد بزرگ بهتره
این مورد رو من ۲-۳ هفته است بهش رسیدم و ای کااااااش من اینو یه سال پیش میفهمیدم. اصلا انگیزه اصلی برا نوشتن این مطلب هم همین مورد بود.
ببین، من همیشه تصورم این بود که تو باید پول زیاد بذاری تا سود زیاد بکنی. از یه طرف هم میدونستم که باید چندتا سبد داشته باشی. که جفتشون درسته. ولی چیزی که نمیدونستم، این بود که همه ارزا، هم‌زمان و به یه اندازه سود نمی‌کنن. مثلا یه ارزی ممکنه ازش ۲۰۰ دلار داشته باشی که تو ۳ ماه ۲۰٪ رشد کنه بشه ۲۴۰ دلار. ولی اگه همون ۲۰۰ تا رو ۴ تا ارز میخریدی که معمولا سود میانگینشون بیشتره و میانگین ۲۵٪ سود بدن، تو ۲۵۰ دلار داری. این به کنار، بعضی ارزا خانواده های مختلف دارن (تو بایننس تحت عنوان زون تعریف شدن) مثلا توکن‌های دیفای، توکن‌های مربوط به فایل، توکن‌های مربوط به اتریوم، اکوسیستم ترون، توکن‌های DEX و... این متنوع کردن سبد، باعث میشه از همه سسودهای موجود تو بازار استفاده کنی و تو دراز مدت ببینی یهو یه ارزی مثلا ۱۰۰٪ رشد کررده و تو ازش ۵۰ دلار داشتی و الان ۱۰۰ دلار شده. ولی اگه تعداد و تنوع ارزا پایین باشه، همچین سودایی هم از دستت میره
درس هفتم: همیشه چند نفر حرفه‌ای مختلف که نظراتشون با هم یکی نیست رو دنبال کن
تشخیص حرفه‌ای از غیر حرفه‌ای زیاد سخت نیست. اگه کسی همیشه میگه دیدین گفتم دیدین گفتم، دنبال فالووره فقط، ولی اگه لحنش اینه که: خب قدم بعدیمون اینه بچه ها. الان بازار اینطوریه و به نظرم فلان کنیم بهتر میشه، احتمالا آدم دنیا دیده ایه. سعی کنید چند نفر رو پیدا کنید تو سوشیال ها، که نظراتشون همدیگه رو نقض میکنه. مثلا یکی میگه بیت‌کوین صعودی میشه، یکی میگه نزولی میشه، جفتشونو در نظر بگیر موقع تصمیم گیری. چرا؟ ببین قضیه اینه که معمولا همه تحلیل‌گرا، بالاخره یه علمی دارن. ۴تا کتاب خوندن، تجربه داررن و و و. ولی اکثرا خیلی متمرکزن توی کارشون و این باعث میشه دیدشون خیلی تک‌بعدی و بسته باشه. در نتیجه وقتی تو حرفای ۲-۳ تا حرفه‌ای تناقض پیدا میکنی، باعث میشه از خارج گود بتونی حررفاشونو با هم مقایسه کنی و نتیجه پرفکت رو بگیری. البته اینم در نظر بگیر که تحلیل‌گرای حرفه ای، معمولا نظراتشون ۷۰-۸۰٪ با هم یکیه. ولی اون ۲۰-۳۰٪ میتوونه سود و ضرر خوبی بزنه به ما که شاید تجربه و سواد اونا رو نداشته باشیم
