کاغذ که در ابتدا تنها اختراعي بود برای نوشتن، با توسعه و پیشرفت در جوامع بشری امروزه به کالائي تبدیل شده است که عملا در تمامي زوایای زندگي بشری حضوردارد. امروزه بیش از 300 نوع محصول از کاغذ تهیه مي شود که در حوزه های فرهنگ، صنعت و بهداشت به کار می رود.
تولید کاغذ از مواد معدنی به بیش از دو هزار سال قبل در چین بر می گردد که بعد ها تولید کاغذ از الیاف گیاهی باعث منسوخ شدن آن گردید. امروزه با بحث بحران منابع طبیعی و نابودی جنگل ها دانشمندان و محققان روش های تازه ای برای جایگزینی تولید کاغذ از درختان ارائه کردند. استفاده از ضايعات كشاورزي و بازيافت كاغذ تا حدي پاسخگوي اين نياز بود. اما اولاً كاغذ هاي قابل بازيافت شرايط ويژه اي دارند و ثانيا كاغذ هاي توليد شده از ضايعات از نظر كيفيت با كاغذ هاي عادي قابل مقايسه نيستند و اين موارد، كاربردهاي اين نوع از كاغذ ها را بسيار محدود كرده است.
فرایند ساخت کاغذ سنگ در ابتدا توسط شرکت تایوانی Lung Meng Tech Co در دهه 90 میلادی توسعه یافت و حدود 7 سال پیش کاغذ سنگی (كاغذ بدون سلولز) در کانادا تولید شد و حدود 3 سال است که در چرخه اقتصادی جهان جای گرفته است. جزیره ونکوور کانادا با وجود داشتن جنگل‌های غنی زادگاه کاغذ سنگی است علت آن هم جلوگيري از قطع درختان و کم شدن اکسیژن موجود در هوا است. این تکنولوژی از کانادا وارد سایر کشورها از جمله ژاپن، تایوان و چین و... شده است.
از آنجا که در این روش به جای قطع درختان و صرف انرژی بالا و مصرف آب تنها از سنگ آهک و مصرف انرژی پایین تری استفاده می شود و سهم بالای ایران در معادن سنگ آهک و همچنین کمک به حفظ جنگل ها و درختان طرح تولید کاغذ سنگ پیشنهاد می گردد که در ادامه به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته است.
80 درصد ماده تشکیل‌دهنده کاغذ سنگی از کربنات کلسیم است. غنی‌ترین سنگی که روی کره زمین موجود است سنگ پایه آهکی است، که می‌توانیم کربنات کلسیم را از آن استخراج کنیم. سراسر ایران مملو از سنگ‌هایی است که پایه آهکی دارند. شاید تولید این کاغذ برای سایر کشورها از جمله کشورهای اروپایی به صرفه نباشد چون معادن سنگ آهک آنها به اندازه ما غنی نیست ولی برای کشور ما بسیار با صرفه است.
15 درصد مواد تشکیل‌دهنده این کاغذ از پلیمرپلی‌پروپیلن و یا پلی‌اتیلن است. برای اتصال کربنات کلسیم و مواد رزینی که همان پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن است از موادی به نام coupling agent (5 % )استفاده میشود.
ویژگی‌های کاغذ سنگ
این کاغذ علاوه‌بر مزایای زیست محیطی دارای یکسری ویژگی‌های منحصر به فرد دیگر هم هست. کاغذ سنگ، کاملاً ضد آب است و حتی کار چاپی انجام شده روی آن نیز هیچ تاثیری از مجاور بودن و یا غوطه‌ور شدن درون آب نخواهد گرفت.
همچنین این کاغذ در برابر پاره شدن مقاومت می کند، البته نه اینکه پاره نشود چرا که اساساً این نوع کاغذ از همان ابتدا هم با هدف بازگشت به چرخه بازیافت، تولید شده است. با این وجود کاغذ سنگ در برابر پارگی بسیار مقاومت نشان می‌دهد و از این لحاظ به نظر می‌رسد می‌تواند در بعضی از کاربردها، جایگزین کاغذهای پلاستیکی باشد.
کاغذ سنگ همانطور ضد جویده شدن توسط جوندگان نیز هست. سازگاری کامل با کلیه ماشینهای چاپ افست، هماهنگ با کلیه مرکب‌ها و حلال‌های قابل استفاده در ماشینهای چاپ افست، قابلیت خشک شدن مرکب بر روی کاغذ بلافاصله پس از خارج شدن از ماشین چاپ و بدون نیاز به امکانات اضافی جهت تحقق این موضوع، عدم تاثیرپذیری از دمای محیط که یکی از مشکلات اصلی در جهت ایجاد چاپ با کیفیت است و مقاومت در برابر آتش‌سوزی، از دیگر ویژگی‌های کاغذ سنگ است.
کاغذ سنگی را اگر آتش بزنیم خاکستر به جا مانده آهک است که نشان‌دهنده برگشت‌پذیری به طبیعت است. این کاغذ برای تجزیه شدن حداکثر یکسال زمان نیاز دارد یعنی اگر یکسال در طبیعت باشد اثری از آن باقی نمی‌ماند.
کاغذ سنگ در گراماژهای مختلف از 50 میکرون تا 400 میکرون برای کاربردهای مختلف تولید می گردد.
از کاغذ سنگ در تهیه لیبل های چسبدار با گراماژهای مختلف و با ضریب چسبندگی بالا و خاصیت ضدآب بودن استفاده می گردد.
اگرچه کاربردهای کاغذ سنگ محدود به کاربردهای صنعت چاپ، نشر و بسته بندی و تبلیغات نمی باشد و کاغذ سنگ به لحاظ روبرو شدن با ماشین های چاپ و صحافی رفتاری مشابه کاغذ های گلاسه دارد و هیچگونه نیازی به مرکب و یا زینک متفاوت ندارد ، با توجه به جدید بودن این کاغذ در زیر به بعضی از این کاربردها با درنظر گرفتن گراماژهای آنها اشاره می کنیم:
1- گراماژهای نازک : مناسب برای کاربردهایی نظیر بسته بندی های غذایی می باشد.
2- گراماژهای متوسط: مناسب برای کلیه امور چاپی نظیر کتابهای نفیس، نقشه ها با کاربردهای مختلف، ساک دستی ، مجلات، بروشورها، پاکت و غیره.
3- گراماژهای ضخیم: مناسب برای کلیه کاربردهایی که در امور روزانه از مقوا در تهیه آنها استفاده میشود. جعبه ها و کارتهای اعتباری از این گروه هستند.
علی رغم اینکه لیبل های چسبدار تهیه شده از کاغذ سنگ با ضخامت های مختلف در ظاهر و از لحاظ ویژگیها (مقاومت در برابر پاره گی و مقاومت در برابر آب، اسیدها و روغنها)مشابه کاغذ های چسبدار PVC میباشد، با مرکبهای معمولی چاپ میشود و به هیچ یک از مراقبتهای چاپ کاغذ های PVC نیاز ندارد.
کاغذ سنگ برای تهیه بنرهای Indoor و Outdoor در ماشینهایی که دمای کاغذ از 100 سانتیگراد تجاوز نمیکند (Laytex)، ظاهری بسیار زیبا و فریبنده ای از خود به نمایش میگذارد.به جهت اینکه در تهیه کاغذ سنگ هیچگونه فیبر و سلولز استفاده نشده و از پودر سنگ استفاده شده، دمای محیط تاثیری در انبساط و انقباض کاغذ ندارد و از این جهت برای اپراتورهای ماشینهای افست از جذابیت بالایی برخوردار است.
کاغذ سنگ علی رغم ظاهری شبیه به کاغذهای PVC بسیار سریع در قسمت تحویل ماشین های چاپ افست خشک میشود.
کاغذ سنگ در کاربردهایی که نیاز به خط تا دارد رفتاری شبیه کاغذ هایی روکش دار را از خود به نمایش می گذارد و در محل خط تا هیچگونه شکستگی دیده نمیشود. کاغذ سنگ به دلیل ماتی بی نظیر، ظاهری شبیه سلفون مخملی دارد.
میزان آب صرفه جوئی شده در تولید یک تن کاغذ سنگ معادل مصرف آب لازم برای 3 روز حمام گرفتن یک شخص 24 ساعته و بدون توقف می باشد.
میزان کاهش تولید مواد بازیافتی حاصل از استفاده یک تن کاغذ سنگ معادل وزن 8 محفظه بزرگ بازیافتی می باشد
به گزارش موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به شماره 8669 صنعت كاغذ در سال 1385در كشور بيش از 517 ميليون كيلووات ساعت انرژي الكتريكي معادل 912000 بشكه نفت خام و 800 ميليون مگاژول انرژي فسيلي معادل 1300000 بشكه نفت خام مصرف کرده است كه در حدود6/1 درصد مصرف برق و 7/1 درصد مصرف سوخت بخش صنعت كشور را به خود اختصاص داده بود. اکثر فناوری های مورد استفاده در صنعت چوب و کاغذ قدیمی و انرژی بر هستند. متوسط شدت مصرف سوخت كارخانه هاي این صنعت برای توليد هر تن كاغذ معادل 3/4 بشكه نفت خام است، در صورتی که كارخانه هاي مشابه توليد چوب و كاغذ در جهان معادل 5/2بشكه نفت خام مصرف مي كنند. بنابراین می توان محاسبه کرد مجموعه انرژی مصرف شده در این صنعت در سال 85 معادل یک میلیون چهل و دوهزار بشکه نفت خام بوده است.
میزان مصرف کاغذ در دنیا یکي از شاخصه های توسعه یافتگي است و رابطه مستقیم با میزان تولید ناخالص ملي (GDP) دارد. سرانه مصرف کاغذ در کشورهای پیشرفته بالای 200 کیلوگرم میباشد و در کشوری مانند فنلاند این رقم بالای 300 کیلوگرم است. در حالی که در کشوری مانند چین این عدد در حدود ۵۵ کیلوگرم و در ایران حدود 20 کیلوگرم است. متوسط جهاني این شاخص در حدود ۵۵ کیلوگرم است.
کشور ایران با دارا بودن ۱ % از جمعیت جهان کمتر از 0.15 % تولید جهاني و 0.45% مصرف جهاني کاغذ را در اختیار دارد.
در سال1394 میانگین مصرف کاغذ در کشور در حدود 2 میلیون تن بوده است. کل تولیدات کاغذی در کشور کمتر از 900 هزارتن برآورد مي شود و مابقی از طریق واردات تامین می شود.
در سال 1394 حجم واردات کاغذ ایران در حدود 985 هزار تن بوده است که ازین طریق در حدود 987 میلیون دلار ارز از کشور خارج شده است.
در ایران بیش از 98 واحد تولیدی انواع کاغذ و مقوا وجود دارد که درحال حاضر 84 واحد فعالیت کاری مستمر دارند. قدیمي ترین واحد تولیدی شرکت صنایع کاغذ پارس در سال1349 در خوزستان افتتاح شده و بزرگترین واحد تولیدی شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران با170 هزارتن ظرفیت در اطراف شهر ساری واقع شده است.
تولیدات داخلي کشور شامل:
۱ – چوب : تنها دو کارخانه از خمیر چوب برای تولید کاغذ استفاده می کنند : صنایع چوب و کاغذ مازندران با 170 هزارتن تولید سالیانه و صنایع چوب و کاغذ ایران (چوکا) با 70هزار تن ظرفیت سالانه.
2-آخال : سایر واحدهای تولیدی کشور بر پایه استفاده از آخال رشد و توسعه یافته اند که مجموعاً تولیدی بالغ بر 700 هزار تن انواع کاغذ بسته بندی را در کشور تامین مي کنند.
3-باگاس: تنها شرکت مصرف کننده باگاس صنایع چوب و کاغذ پارس قدیمي ترین واحد تولیدی کشور است که متاسفانه به دلایل گوناگون و استهلاک ماشین آلات از توان تولیدی مناسبي برخوردار نیست.
وجود بیش از 2 میلیون تن باگاس درکارخانه های نیشکر امکان تولید بیش از 200هزارتن کاغذ مرغوب چاپ و تحریر را برای کشور دارد که هرساله سوزانده و یا به صورت خوراک دام مصرف مي شود.
4- سنگ آهک : تکنولوژی این روش تازه وارد کشور شده است و تنها کارخانه چوب سنگ یزد با ظرفیت 5000 تن در سال فعالیت دارد.
با توجه به ذخایر بسیار سنک آهک در ایران و قیمت ارزان آن، همچنین بحران بسیار حاد منابع طبیعی و شرایطی که در قبل آورده شد تولید کاغذ سنگ از سنگ آهک روش مقرون به صرفه و دوست دار محیط زیست می باشد که ضمن ایجاد اشتغال گامی موثر در فرآوری و تبدیل سنگ آهک به محصولی ارزشمند بر می دارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص هزینه های راه اندازی و توجیه اقتصادی طرح تولیدی کاغذ سنگ با ما تماس بگیرید:
+989125889363;
Instagram: jay.javadzadeh
