انواع مختلفی از تیمها توسط دانشمندان علوم اجتماعی شناسایی شدهاند. مدیران ممکن است هنگام مدیریت تیمهای مختلف، با انواع مختلف چالشها روبرو شوند. چالشهای مرتبط با تیمهای چند منظوره ممکن است متفاوت از یک تیم پراکنده از نظر جغرافیایی یا یک تیم مجازی باشد. این مقاله برخی از دستهها و زیرگروههای مشترک تیمها را بررسی میکند.
تیمها به روشهای مختلف سازماندهی میشوند؛ تیمها ممکن است برای اهداف مختلف مناسب باشند و میتوانند براساس وابستگی، توانایی، مکان، هدف، زمان و بسیاری از ویژگیهای دیگر طبقه بندی شوند. اگر طبقه بندی کار تیمی را درک کنید، رهبر بهتر و بازیکن تیمی بهتری خواهید بود.
1: تیمهای مستقل و وابسته:
تیم مستقل:
تیم مستقل تیمی است که همه اعضای تیم قادر به انجام وظایف اساسی یکسانی باشند. آنها ممکن است بتوانند به یکدیگر کمک کنند، شاید با ارائه مشاوره یا حمایت معنوی، اما موفقیت هر فرد در درجه اول مرهون تلاشهای خود هر فرد است. به عنوان مثال، بازیکنان شطرنج فقط به این دلیل که بقیه هم تیمیهایشان این پیروزی را کسب نکرده اند، در مسابقات خود پیروز نمیشوند و دانشجویان ریاضی نیز فقط به این دلیل که همسایگان آنها میدانند چگونه معادلات را حل میکنند ، در آزمونها موفق نمیشوند.
تیم وابسته:
در یک تیم وابسته، هیچ کار مهمی بدون کمک و همکاری هیچ یک از اعضای انجام نمیشود. اعضای تیم معمولاً در کارهای مختلف تخصص دارند و موفقیت هر فردی به طور جدایی ناپذیری به موفقیت کل تیم بستگی دارد. یک تیم وابسته از طریق شناخت اجتماعی سایر اعضای تیم، اعتماد به یکدیگر و تسخیر چالشهای مصنوعی سود میبرد.
2: تیم های رسمی و غیر رسمی:
تیم های رسمی:
تیمها یا گروههای رسمی به طور عمدی توسط مدیرانی ایجاد میشوند که وظایف خاصی را برای کمک به سازمان در رسیدن به اهداف خود انجام میدهند. متداولترین نوع گروه رسمی، تیم فرماندهی است که شامل یک مدیر و کلیه کارمندانی است که به آن مدیر گزارش میدهند. نوع دیگر تیم رسمی، کمیته است که به طور کلی، طولانی مدت است و با مشکلات و تصمیمات مکرر سر و کار دارد. برخی از تیمهای رسمی موقت هستند. ممکن است به آنها گروههای ویژه یا تیمهای پروژه گفته شود. این تیمها برای مقابله با یک مشکل خاص ایجاد شدهاند و معمولاً با اتمام کار یا حل مشکل منحل میشوند.
تیم های غیر رسمی:
تیمها یا گروههای غیررسمی، هر زمان که افراد دور هم جمع میشوند و به طور منظم تعامل میکنند، پدید میآیند. چنین گروههایی در ساختار سازمانی رسمی توسعه مییابند. اعضای تیمهای غیررسمی تمایل دارند که برخی از نیازهای فردی خود را به کل تیم تابع کنند. در مقابل، تیم از آنها حمایت و محافظت میکند. فعالیتهای تیمهای غیر رسمی ممکن است منافع سازمان را بیشتر کند. به عنوان مثال بازیهای صبح شنبه ممکن است روابط بازیکن را با یکدیگر تقویت کند.
3: بر اساس هدف یا مأموریت:
در این زمینه، تیمها را میتوان به تیمهای کاری و تیمهای بهبود تقسیم کرد.
تیم هایکاری:
تیمهای کاری در وهله اول به کارهای انجام شده توسط سازمان از جمله توسعه و تولید محصولات جدید، ارائه خدمات برای مشتریان و ... میپردازند. تمرکز اصلی آنها استفاده از منابع سازمان برای رسیدن به نتیجه به طور مؤثر است. تیمهای کاری مسئول عمل واقعی ایجاد محصولات و خدمات ملموس هستند. کارگران واقعی در یک خط مونتاژ نمونهای از یک تیم تولیدی هستند، در حالی که پیشخدمتهای یک ناهارخوری نمونهای از یک تیم خدماتی هستند.
تیمهای بهسازی:
تیمهای بهبود در درجه اول شکل گرفتند برای مأموریت افزایش اثربخشی فرآیندهایی هستند که توسط سازمان استفاده میشوند. به عنوان مثال، امروزه بیشتر شرکتها تیمهای با کیفیتی دارند که بر بهبود کیفیت عملیات در شرکت یا فرآیندها تمرکز دارند.
4: بر اساس زمان:
تیم به هر گروهی از افراد سازمان یافته گفته میشود که با تحقق یک هدف و اهداف، به طور متقابل و مشترک با یکدیگر کار میکنند تا نیازهای مشتریان خود را برآورده کنند. تیمها برای تعامل بلند مدت و کوتاه مدت ایجاد میشوند.
تیمهای کوتاه مدت:
برخی از تیمها فقط موقتی هستند و برای یک پروژه خاص با عمر محدود ایجاد شدهاند. یک تیم توسعه محصول، یک تیم رهبری اجرایی و یک تیم اداری، گروههای برنامه ریزی و عملیاتی طولانی مدت هستند. تیمهای کوتاه مدت ممکن است شامل یک تیم برای توسعه روند پردازش کارکنان، تیمی برای برنامه ریزی مهمانی سالانه شرکت یا تیمی برای پاسخگویی به یک مشکل یا شکایت خاص مشتری باشد.
تیم های بلند مدت:
از انواع دیگر تیمها دائمی هستند و تا زمانی که سازمان فعالیت میکند میمانند. به عنوان مثال، تیمهای متمرکز بر ارائه خدمات موثر به مشتری، بخش دائمی بسیاری از سازمانها هستند.
5: بر اساس ساختار مرجع:
در برخی از سازمانها، تیمها ممکن است از واحدهای مختلف عملکردی (به عنوان مثال، بازاریابی، امور مالی، منابع انسانی و غیره) عبور کنند. چنین نظمی غالباً به دلیل ابهام در مورد اختیارات دشوار است. در مقابل، برخی از سازمانها از تیمهایی استفاده میکنند که با توجه به ساختار موجود سازمان دست نخورده باشند. ساختار شرکتهایی مانند جنرال موتورز به گونهای است که افراد دائماً روی کالاهای خاص با هم کار میکنند و تخصص خود را در طیف گستردهای از محصولات اعمال نمیکنند.
6: عملکردی ، چند متخصصه و خود مدیریتی:
تیمهای عملکردی یا دپارتمانی:
گروههایی از افراد از همان منطقه کاری یا شعبه، که به طور منظم برای تجزیه و تحلیل نیازهای مشتری، حل مشکلات، پشتیبانی از اعضا، بهبود مستمر و به اشتراک گذاشتن اطلاعات با هم ملاقات میکنند.
تیمهای چند متخصصه:
گروهی از افراد که از بخشهای مختلف یا کارکردهای شغلی دور هم جمع شدهاند تا با یک محصول خاص، مسئله، مشتری، مشکل یا برای بهبود یک روند خاص روبرو شوند.
تیمهای خودگردان:
گروههایی از افراد که مسئولیت هدایت خود را در تمام جنبههای کار به عهده میگیرند، تیمهای خودمدیریت نامیده میشوند.
7: بر اساس ماهیت کار:
تیم اجرایی:
یک تیم اجرایی برای فعالیتها برنامه ریزی میکند و سپس این فعالیتها را هدایت میکند. به عنوان نمونه از یک تیم اجرایی، یک تیم ساختمانی میتواند نقشههای اولیهای را برای یک ساختمان جدید طراحی کند و سپس با استفاده از این طرحها، راهنمایی کند.
تیم فرماندهی:
هدف تیم فرماندهی ترکیب دستورالعملها و هماهنگی عمل است. به عبارت دیگر، تیمهای فرماندهی به عنوان «مرد میانی» در کار عمل میکنند. به عنوان مثال، پیامرسانها در محل ساخت و ساز، انتقال دستورالعملهای تیم اجرایی به سازندگان نمونهای از تیم فرماندهی است.
تیم های پروژه ای (چند منظوره):
تیمی که فقط برای یک دوره زمانی مشخص و برای یک هدف جداگانه و کاملاً قابل تعریف استفاده میشود، اغلب به عنوان یک تیم پروژهای شناخته میشود. مدیران معمولاً گروهی از افراد را بر اساس داشتن عملکرد مشترک، به عنوان «تیم» برچسب گذاری میکنند. اعضای این تیمها ممکن است به گروههای مختلفی تعلق داشته باشند، اما در فعالیتهای یک پروژه تعیین تکلیف میشوند، بنابراین به افراد خارجی امکان میدهد آنها را به عنوان یک واحد ببینند. از این طریق، ایجاد یک تیم علیالظاهر ساخت، ردیابی و تعیین تکلیف گروهی از افراد براساس پروژه در دست اجرا را تسهیل میکند. این گروه از تیمها شامل زیرگروههای مذاکره، کمیسیون و تیم طراحی هستند. به طور کلی، این نوع تیمها با استعداد بالا و متشکل از افراد با تخصص در زمینههای مختلف، با هدف استفاده از این ترکیب استعداد برای تولید راه حلهای جدید و محصولات نوآورانه تشکیل شدهاند. تیمهای مذاکره برای اقناع خدمت میکنند، تیمهای کمیسیون درباره موضوعات حساس قضاوت و تصمیم گیری با درایت میکنند و تیمهای طراحی تولید استراتژی را به عهده دارند.
تیمهای مشاورهای (موازی):
تیمهای مشاورهای درباره محصول نهایی پیشنهاداتی ارائه میدهند. به عنوان مثال، یک گروه کنترل کیفیت در یک خط مونتاژ نمونهای از یک تیم مشاورهای است: آنها محصولات تولید شده را بررسی میکنند و در مورد چگونگی بهبود کیفیت اقلام ساخته شده پیشنهاد میدهند.
تیمهای اقدام(Action):
تیمهای اقدام تیمهای کاملاً تخصصی و هماهنگی هستند که اقدامات آنها به شدت متمرکز بر تولید محصول یا خدمات است. تیم فوتبال NFL نمونهای از یک تیم اقدام است. نمونههای دیگر ارتش، پیراپزشکی و حمل و نقل است.
8: بر اساس مکان:
تیمهای مستقر:
این تیمهای سنتی هستند که در یک مکان مستقر شده و برای یک هدف مشترک کار میکنند.
گروههای مجازی:
تحولات فناوریهای ارتباطی شاهد ظهور تیم کار مجازی بودهاند. یک تیم مجازی به گروهی از افراد گفته میشود که به طور متقابل و با هدفی مشترک در مرزها، مکان و زمان سازمان با استفاده از فناوری برای برقراری ارتباط و همکاری کار میکنند. اعضای تیم مجازی میتوانند در یک کشور یا در سراسر جهان مستقر شوند، به ندرت رو در رو ملاقات میکنند و اعضایی با فرهنگهای مختلف را شامل میشوند.
گروه تولید محتوای مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف
منبع: وبسایت TechnoFunc