افزایش حقوق بازنشستگان 99 این روزها خبر داغ هر محفلی شده است. اینکه درآمد بازنشستگان سازمان بیمه تامین اجتماعی در شرایط موجود و با نرخ تورم موجود چه قدر شده است و این مبلغ تا چه اندازه می تواند پاسخگوی نیازهای بازنشستگان باشد، موضوع بسیار چالش برانگیزی است که صحبت در مورد آن بسیار است. با توجه به اینکه در افزایش دستمزد کارگران و محاسبه حقوق بازنشستگی ، ماده ۴۱ قانون کار دو بند وجود دارد که یکی تورمی است که بانک مرکزی اعلام کرده و دیگری سبد هزینه خانوار است که هر ۳ گروه دولت، کارگر، کارفرما هنگام تعیین دستمزد باید به این دو بند دقت کنند؛ افزایش حقوق بازنشستگان 99 باید بر اساس این دو معیار مشخص شود. نظر به اینکه بانک مرکزی تورم سال ۹۷ را ۳۲.۱ و سال ۹۸ را ۴۲.۱ اعلام کرده است و مرکز آمار، تورم سال ۹۷ را ۲۶.۹ و سال ۹۸ را ۳۴.۸ اعلام کرده است، تفاوت این دو رقم اعلامی باعث شده است که سبد هزینه خانوار برای افزایش حقوق بازنشستگان 99 در نظر گرفته شود. بر اساس اینکه اختلاف سبد هزینه خانوار بین سال ۹۷ و ۹۸، یک میلیون و ۱۸۰ هزار تومان اعلام شده است، دولت دستمزد سال جاری را ۱۵ درصد افزایش داد.
در پی جلسات مکرر شورای عالی کار افزایش حقوق کارگران از ۱۵ درصد آغاز شد و در نهایت ۲۱ درصد اعلام شد. بنابراین حداقل دستمزد کارگر شاغل و بازنشسته یک میلیون ۸۳۵ هزار تومان تعیین شده و برای راضی کردن کارگران اعلام شد که بن کارگری از ۱۸۰ هزار تومان به ۴۰۰ هزار تومان، حق مسکن از ۱۰۰ هزار تومان به ۲۰۰ هزار تومان، حق اولاد به ازای هر فرزند ۱۸۰ هزار تومان و پایه سنوات ۱۰۵ هزار افزایش پیدا خواهد کرد.
به گفته مقامات مسئول حقوق بازنشسته تامین اجتماعی یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تعیین شد که بن این افراد از ۴۸ هزار تومان به ۶۰ هزار تومان، حق اولاد از ۱۲ به ۱۵ هزار تومان، حق مسکن از ۲۲ هزار تومان به ۳۰ هزار تومان، حق همسر از ۵۹ هزار تومان به ۶۰ هزار تومان رسیده و در نهایت حقوق بازنشسته تامین اجتماعی ۲ میلیون و ۹ هزار تومان تعیین شد.
مطابق ماده ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی، هر میزان حداقل حقوق کارگران اعلام شود، حقوق بازنشسته همان مبلغ است و قرار است با اجرای همسان سازی به حقوق بازنشستهها اضافه شود که برای سال ۹۹ مبلغ ۲ میلیون ۱۳۰ هزار تومان تعیین شده است.
آیا این مقدار افزایش حقوق بازنشستگان 99 راضی کننده است؟
با توجه به اینکه بیشتر از 60 درصد بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی در دسته حداقل بگیران هستند، بی تردید این شکل از افزایش حقوق بازنشستگان 99 نمی تواند برای آنها راضی کننده باشد. تورمی که همه اقشار جامعه در حال تجربه آن هستند و به عبارتی با آن زندگی می کنند، اجازه نفس راحت کشیدن و زندگی راحت و بی دغدغه تجربه کردن را از بیشتر افراد سلب کرده است. وقتی امروز برای خریدی ساده و ناچیز یک رقم هزینه می کنیم و فردا برای همان خرید رقم دیگری را تجربه می کنیم، به این معنی است که اوضاع اقتصاد کشور آنچنان نا به سامان و بی حساب و کتاب شده است که فقط مردم باید تاوان آن را بدهند. به هر حال چه به مذاق مقامات و مسئولان خوش بیاید و چه خوش نیاید، هیچ یک از بازنشستگان از این میزان افزایش حقوق بازنشستگان 99 و از تصمیمات آنها رضایت ندارند. گرچه چاره ای جز پذیرش و کنار آمدن هم ندارند، اما در هر صورت با جسم خسته و روانی مشوش دریافتی ماهانه خود را می گیرند و خیلی زودتر از آنچه که تصور کنند، آن را خرج می کنند.
یادآوری دو ماده قانون در مورد افزایش حقوق بازنشستگان
این دو ماده قانون به خوبی علت اعتراض بازنشستگان را به شکل و شمایل افزایش حقوق بازنشستگان 99 نشان می دهد:
براساس ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی سازمان مکلف است میزان کلیه مستمری های بازنشستگی، از کارافتادگی کلی و مجموع مستمری بازماندگان را در فواصل زمانی که حداکثر از سالی یکبار کمتر نباشد با توجه به افزایش هزینه زندگی با تصویب هیات وزیران به همان نسبت افزایش دهد.
ماده قانون ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی تکلیف کرده که حداقل مستمری به اضافه مزایا، نباید از حداقل دستمزد کارگری کمتر باشد. همچنین حداقل مستمری و مزایای بازماندگان، بازنشستگان و از کارافتادگان کلی، نباید از حداقل حقوقِ مصوب شورای عالی کار کمتر باشد.
منظور از همسان سازی چیست؟
علت اینکه هنوز بازنشستگان با وجود این مقدار از افزایش حقوق بازنشستگان 99 از رقم دریافتی خود رضایت ندارند، این است که این ارقام همسان سازی نشده اند. همسازی حقوق و مزایای بازنشستگان با دیگر اقشار حقوق بگیر جامعه هنوز پا در هواست و هنوز پروژه همسان سازی حقوق بازنشستگان کلید نخورده است. با توجه به اینکه تا آخرین ماه از سال 98، وعده همسان سازی حقوق بازنشستگان محقق نشد و مشخص نشد که چه میزان از بدهی سنگین دولت به سازمان تامین اجتماعی به حسابِ صندوق سازمان پرداخت خواهد شد، این روزها افزایش حقوق بازنشستگان 99 بدون اجرایی شدن پروژه همسازی تصویب شد و به همین دلیل هم رضایتی در پی نداشت. گرچه تامین اجتماعی وعده داده بود با دریافت بخشی از بدهی خود از دولت، اجرای همسانسازی را کلید خواهد زد، اما پس از پرداخت فقط ۵ هزار میلیارد تومان از این بدهی که تا پایان سال ۹۸ به مرز ۲۵۰ هزار میلیارد تومان رسید، خبری از پرداخت باقی اعتبار مقرر در قانون بودجه ۹۸ ( به میزان ۵۰ هزار میلیارد تومان) نشد و همین عامل باعث شد که شکل و شمایل افزایش حقوق بازنشستگان 99 اینطور باشد که اکنون شاهد آن هستیم.
جمع بندی
رضایت یا عدم رضایت شما به عنوان یک بازنشسته از افزایش حقوق بازنشستگان 99 در نتیجه نهایی که شورای عالی کار تصویب کرده است، تاثیر ندارد. وقتی نمایندگان کارگران نتوانستند حرف خود را ثابت کنند و پای مشکلات و دشواری های زندگی کارگری و بازنشستگی بایستند، دیگر انتظاری از کسی نمی توان داشت. به هر حال به عنوان یک بازنشسته باید بپذیرید که افزایش حقوق بازنشستگان 99 در همین حد و اندازه بوده است و باید با این ارقام بسازید و باید مخارج زندگی خود را بتوانید یا نتوانید با همین رقم هماهنگ کنید.