وام 50 میلیونی بازنشستگان وامی است که تصویب نامه آن مربوط به زمستان 98 است. از اخبار این وام در این تاریخ اینگونه بر می آید که اسحاق جهانگیری تصویب نامه هیئت وزیران در خصوص آیین نامه اعطای تسهیلات خرید مسکن به بازنشستگان با عاملیت بانک مسکن را به رؤسای بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه و وزرای تعاون، کار و رفاه اجتماعی و امور اقتصادی و دارایی ابلاغ کرده است. بر اساس این تصویب نامه، بانک مسکن موظف به پرداخت ۴۰ هزار فقره وام خرید مسکن به بازنشستگان خواهد بود که سقف آن در تهران و کلانشهر‌ها ۵۰ میلیون تومان و در سایر شهر‌ها و روستا‌ها ۴۰ میلیون تومان خواهد بود.
بازنشستگان تحت پوشش همه صندوق ها اعم از کشوری، لشکری و تامین اجتماعی مشمول وام 50 میلیونی بازنشستگان هستند. ظاهرا منابع این وام از محل اقساط برگشتی مسکن مهر تعیین شده است. اما بانک مسکن ابتدا موظف به رعایت تسهیلات تکلیفی خود در اعطای تسهیلات مسکن مهر و صندوق پس انداز مسکن یکم بوده و پس از آن تسهیلات مسکن بازنشستگان در اولویت بعدی خواهد بود.
نرخ سود وام 50 میلیونی بازنشستگان مشابه تسهیلات مسکن مهر تعیین شده است. به گونه ای که در تهران 9 درصد، در مراکز استان ها و شهر‌های بالای ۲۰۰ هزار نفر ۷ درصد و سایر مناطق شهری و روستا‌ها ۴ درصد تعیین شده است. باید یادآوری کنیم که وام 50 میلیونی بازنشستگان صرفا به واحد‌های مسکونی زیر ۱۵ سال پرداخت می شود. مدت زمان بازپرداخت این تسهیلات با احتساب دوران مشارکت مدنی، ۱۰ ساله تعیین شده است.
بر اساس آئین نامه مصوب هیئت وزیران در مورد وام 50 میلیونی بازنشستگان، بازنشسته متقاضی دریافت این نوع از تسهیلات نباید خود یا همسرش طی ۱۰ سال گذشته واحد مسکونی تملک کرده یا از تسهیلات خرید یا ساخت مسکن استفاده کرده باشد. همچنین باید حداقل ۵ سال از زمان بازنشستگی متقاضیان گذشته باشد. بازنشستگان با سابقه بازنشستگی بالاتر در اولویت دریافت وام 50 میلیونی بازنشستگان هستند. همچنین مستمری بازنشسته متقاضی دریافت تسهیلات مسکن باید کمتر از ماهانه ۳ میلیون تومان باشد.
صندوق های بازنشستگی لشکری، کشوری و تامین اجتماعی موظفند بازپرداخت تسهیلات مسکن بازنشستگان را تا زمان تسویه کامل، تضمین کنند. اقساط بازپرداختی وام 50 میلیونی بازنشستگان، مستقیما از حقوق بازنشستگان کسر شده و صندوق های بازنشستگی مکلف به واریز اقساط این تسهیلات ظرف حداکثر ۱۰ روز از تاریخ پرداخت حقوق بازنشسته دریافت کننده این تسهیلات به بانک مسکن هستند. اینکه وام 50 میلیونی بازنشستگان به چه کسانی اختصاص می یابد یا نمی یابد، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مشخص خواهد کرد. یعنی شرایط احراز اختصاص یا عدم اختصاص وام 50 میلیونی بازنشستگان را وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان ثبت اسناد و املاک به بانک مسکن ارائه خواهند داد. بانک مسکن نیز هر سه ماه یک بار گزارشی از روند اعطای این تسهیلات را به سازمان برنامه و بودجه شرح خواهد داد.
گرچه این خبر از زمستان 98 منتشر شده است و تصویب نامه و ابلاغیه های آن نیز به بانک ها ارسال شده است؛ اما اخبار موجود نشان می دهند که بسیاری از بانک ها از اختصاص وام 50 میلیونی بازنشستگان اظهار بی اطلاعی کرده اند و عملا همکاری برای پرداخت این وام ندارند. هر چند در صورت همکاری بانک برای پرداخت وام 50 میلیونی بازنشستگان، سوال مهمتر و بزرگتر اینجاست که دقیقا چه کسی و یا بهتر بگوییم کدام بازنشسته ای می تواند با 50 میلیون تومان وام مسکن، صاحب خانه شود؟ ظاهرا مسئولان نه در زمستان 98 و نه همین حالا که بهار 99 را تجربه می کنیم، از وضعیت خرید و فروش خانه و رهن و اجاره خانه ها خبر ندارند. این مبلغ وام نه تنها برای خرید خانه که برای رهن و اجاره خانه نیز دردی را از کسی دوا نمی کند. ندادن این چنین وام هایی و اساسا صحبت نکردن در مورد آنها واقعا از پرداخت وام 50 میلیونی بازنشستگان با این شکل و شمایل بسیار بهتر است. بازنشسته ها واقعا نمی دانند که به چه چیزی واقعا باید دل خوش کنند؛ به حقوق های همسان سازی شده و افزایش یافته ای که با نرخ تورم سازگاری کامل که نه اما همنشینی خوبی دارند یا به وام های پر زرق و برقی که می توانند تمام نیازهای آنها را رفع کنند؟
اینکه داستان وام 50 میلیونی بازنشستگان واقعی نبوده است یا بوده است و بانک ها زیر بار اجرای آن نرفته و نمی روند و یا هر چیز دیگری، فرقی نمی کند؛ شما باید یاد بگیرید که بی توقع باشید. توقعی نداشته باشید که دولت به بازنشسته ها کمک های آنچنانی که نه، کمک های ناچیز هم بکند. اگر بازنشسته اید و اگر جز حداقل بگیران هستید و بعد از مدت ها کار و فعالیت همچنان صاحب خانه نیستید، باید یاد بگیرید که بی توقع باشید نه اینکه انتظار داشته باشید وام 50 میلیونی بازنشستگان به وام 500 میلیونی تبدیل شود و حمایتی از شما صورت بگیرد. وقتی یاد بگیرید که بی توقع باشید، دیگر وقتی این اخبار را می شنوید، عکس العمل خاصی در مورد آن نشان نمی دهید. یعنی می دانید که خیلی مسئله مهمی نیست یا اگر هم مهم جلوه داده شود، اصلا قابل اعتماد نیست.
جمع بندی
ما نمی دانیم تاکنون که در اردیبهشت 99 به سر می بریم، کسی از میان بازنشستگان کشوری، لشگری و تامین اجتماعی توانسته است وام 50 میلیونی بازنشستگان بگیرد یا نه. حتی در صورت گرفتن این وام آیا توانسته است مسکنی برای خودش و به نام خودش تهیه کند یا نه. به هر حال این تصویب نامه مانند بسیاری از دیگر تصویب نامه ها تایید شده است، اما اینکه چه قدر اجرا و عملیاتی شده است، خدا می داند. ظاهرا مسئولان فقط وظیفه تصویب اینگونه آیین نامه ها را دارند و در مورد اجرا کاری نمی توانند بکنند!
