اینکه حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی چه قدر است و قرار است بیمه شدگان این سازمان پس از سال ها پرداخت حق بیمه و انتظار کشیدن برای بازنشستگی چه قدر حقوق دریافت کنند، دغدغه بسیاری از بیمه شدگان این سازمان است. به طور کلی حقوق بازنشستگی بر مبنای حقوق دریافتی در دو سال منتهی به بازنشستگی محاسبه می شود. به عبارت دیگر میانگین دستمزد دو سال آخر حقوق هر فرد که به سازمان تامین اجتماعی اعلام می شود، مبنای محاسبه حقوق بازنشستگی قرار می گیرد. حال اینکه چه درصدی از بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی با سررسیدن دوران بازنشستگی حقوقی به تناسب نرخ تورم موجود در کشور دریافت می کنند و می توانند به مدد آن معیشت خود را بگذرانند، خود سوال مهم و شاید پر از دردی است که آه را از نهاد اکثر قریب به اتفاق بازنشستگان بیرون می کشد.
برای هیچ کسی پوشیده نیست که روزهایی که سپری می کنیم، روزهایی سخت از لحاظ معیشتی و درآمدی است. هر کس در هر جایگاهی با میزان درآمدی که دارد، نمی تواند کفاف زندگی خود را بدهد. یکی از اقشار به شدت آسیب پذیر جامعه که شرایط موجود و تورم ناعادلانه حال حاضر زندگی را برای آنها سخت و طاقت فرسا کرده است، بازنشستگان کشور هستند. داستان حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی از این قرار است که مطابق هر سال و همیشه در روزهای پایانی سال افزایش حقوق کارگران و بازنشستگان صندوق های مختلف در کشور مشخص میشد، اما در سال 98 بعد از تشکیل چندین جلسه از شورای عالی کار، نمایندگان کارگران و کارفرمایان برای افزایش حقوق ها به توافق نرسیدند. این در حالی است که فقط افزایش حقوق بازنشستگان صندوق بازنشستگی کشوری مشخص شد و باز هم سر بازنشستگان تامین اجتماعی بی کلاه ماند. گرچه این روزها با وجود اینکه نمایندگان کارگران در نهایت بر سر حقوق تصویب شده برای کارگران و بازنشسته ها به نقطه توافق نرسیدند و توافقات اجباری را امضا نکردند، اما ظاهرا امضا کردن یا نکردن آن خیلی اهمیتی برای شورای عالی کار نداشت و ندارد و حقوق کارگران و بازنشستگان با حداقل میزان افزایش برای سال 99 تصویب شد.
واقعیت این است که یک بازنشسته بعد از سال ها کار و فعالیت و پرداخت مدام حق بیمه برای داشتن حقوقی مکفی و متناسب با تورم کشور، انتظار کشیده است. سال ها کار کرده است و حق بیمه پرداخت کرده است تا در روزهای پیری و از کارافتادگی بتواند از حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی خود استفاده کند و معیشت خود را بگذراند. اما متاسفانه حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی برای بیشتر از 60 درصد بازنشستگان کفاف نمی کند و نمی تواند پاسخگوی نیازهای آنها باشد. بازنشستگان به عنوان پدربزرگ ها و مادربزرگ های جامعه و خانواده ها نه تنها باید بتوانند از پس خرج و مخارج خانواده بر بیایند بلکه باید بتوانند هزینه ای را برای درمان های احتمالی که مورد نیاز روزهای پیری هر کسی است، کنار بگذارند و از آن استفاده کنند. اما فقط یک نگاه کوتاه و سطحی روی زندگی این قشر از جامعه به راحتی نشان می دهد که بیش از ۶۰ درصد آنها حداقل حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی را می‌گیرند و با توجه به شرایط اقتصادی جامعه و همچنین شیوع کرونا، وضعیت زندگی و معیشتی خوبی ندارند و در مضیقه هستند.
کمی منصف باشیم، واقعا آنچه که بازنشستگان کشور می خواهند خارج از عقل و منطق است؟ اینکه تبعیض ها کنار گذاشته شود و حقوق ها همسان سازی شود، چه قدر ناممکن و غیر منطقی است که همه مسئولان از زیر بار آن فرار می کنند و به هیچ وجه رضایت نمی دهند که حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی به حدی برسد که تامین کننده نیازهای این قشر آسیب پذیر باشد و دیگر عنوان نشود که بیشتر از نیمی از بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی حداقل حقوق را دریافت می کنند.
مشخص است با دیدن این هم تبعیض و این همه بی عدالتی بسیاری از افراد از خیر بیمه و بیمه شدن در سازمان تامین اجتماعی می گذرند و عطای آن را به لقایش می بخشند و به جای اینکه سرمایه سالیانه خود را در چنین سازمانی با چنین حدی از کارآمدی هدر بدهند، به فکر امرار معاش از طریق روش های مطمئن دیگری باشند. مثلا یک بازنشسته می گوید که اگر خانه ای بخرد و اجاره بدهد، درآمدی که از این طریق حاصل می کند، بسیار بیشتر از چیزی است که به عنوان حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی دریافت خواهد کرد!
وقتی بر اساس شرایط موجود متاسفانه تامین مالی بیمه های بازنشستگی و بیمه های درمانی در کشور به صورت ناعادلانه و تبعیض آمیز به دو دسته تقسیم شده است؛ یک دسته کارمندان دولت که از حدود ۲۱ صندوق بازنشستگی اختصاصی مستمری می گیرند و دولت از بودجه‌ها و اعتبارات عمومی بدون هیچ‌گونه محدودیت و مضایقه‌ای به آنها مساعدت می کند و دسته دوم کارگران و مشمولین قانون کار و بازنشستگان تامین اجتماعی که دولت نه تنها به آنها کمکی نمی کند بلکه میلیاردها تومان از مطالبات بیمه‌ای آنها را نیز پرداخت نمی کند، مسلم است که اگر فرد خود را از زیر لوای سازمان تامین اجتماعی بیرون بکشد و روی پای خودش بایستد، اگر سودی هم نکند، ضرری هم متحمل نخواهد شد. این داستان خنده دار تلخی است که فقط آدمی را به فکر فرو می برد.
جمع بندی
امروز که تقریبا در اواخر فروردین 99 هستیم، حداقل حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی، 18 میلیون و یکصد و پنجاه و دو هزار و 750 ریال (1.815.275 تومان) و حداکثر حقوق آنها 7 برابر حداقل حقوق بازنشستگی تعیین و تصویب شده است. بنابراین بیش از 60 درصد بازنشستگان تامین اجتماعی که جزء حداقل بگیرها هستند، خوششان بیاید یا نیاید، همین مبلغ برای آنها تصویب شده است و هر طور که می توانند و صلاح می دانند باید از این حقوق برای گذران معیشت خود استفاده کنند.
