چار کس را داد مردی یک درم....آن یکی گفت این بِانگوری دهم
آن یکی دیگر عرب بُد گفت لا....من عنب خواهم نه انگور ای دغا
آن یکی تُرکی بد و گفت این بنم....من نمی‌خواهم عنب خواهم اُزم
آن یکی رومی بگفت این قیل را.... ترک کن خواهیم استافیل را
مولانا تفاوت در فهم زبانی را چه زیبا توصیف کرده. در مقوله خوراک و آشپزی بسیار پیش میاید که ماده ای چندین نام داشته باشد. حتی در زبان فارسی هم چندین نامگذاری متفاوت بر اساس منطقه جغرافیایی باعث شده که تصوری متفاوت از یک چیز یکسان داشته باشیم.سعی دارم طی چند پست بعضی از آنها را توضیح دهم. پس میپردازیم به یکی از آنها:
دانه میوه کاج یا pine seed
همانطور که میدانید انواع بسیاری کاج وجود دارد که بالطبع در نوع دانه متفاوتند و و فقط ۲۹ گونه از آنها خوراکی است و فقط ۲۰ گونه آنها تجاری شده است.
دو گونه مطرح آسیایی کاج کره ای Korean pine و کاج چلگوزیا chilgoza pine هستند البته که دانه های کاج سیبری Siberian pine و چینی Chinese white pine هم داریم. اما افغانستان بعد از کره و چین عمده تولید این دانه دارد و نوع دانه آن از کاج چلگوزیاست که ما به محصول آن چلغوز میگوییم. چلغوز بومی کشورهای پاکستان، افغانستان و نواحی هیمالیا است و در ایران به صورت خودرو دیده نمی‌شود. امروزه چلغوز به صورت وارداتی در بازار ایران وجود داشته و عرضه می‌گردد و برای همین قیمت بالایی دارد . اگرچه که خواص بینظیر آن، گرانیش را جبران میکند.
غیر ازاستفاده چلغوز به صورت بو داده به عنوان آجیل؛ چلغوز موارد استفاده دیگری نیز دارد مثلا در تهیه سس پستو، دسر پارفه و انواع سالاد و پاستا و حتی حموص
البته جالب است بدانید که چلغوز از دیگر انواع دانه کاج کوتاهتر و ریزتر است و شاید به این علت باشد که در فرهنگ عامه به اشخاص ریزه و کوتاه قامت چلغوز اطلاق میشود که خب بار معنایی اهانت آمیز هم دارد.
انچوچک یا Pyrus glabra
انچوچک یکی از انواع گلابی وحشی است. طبیعت آن سرد و خشک است. رویشگاه طبیعی آن فقط در ایران و کوههای زاگرس و حاشیه آن است یعنی در استانهای فارس، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان. به میوه و دانه این نوع گلابی جنگلی، انچوچک یا انجوجک می‌گویند. آن را بو می دهند و در گذشته با نام بادام جنگلی، یکی از اجزای ثابت آجیل بود و همان خاصیت دیگر مغزیجات را دارد. البته که موارد استفاده دارویی نیز دارد.
کلمه انچوچک هم مثل چلغوز در فرهنگ عامه در کنایه به کوچکی و ریزه بودن استفاده میشود.
گندم سیاه buckwheat
گندم سیاه، برخلاف نامش، ربطی به گندم ندارد، بنابراین حاوی گلوتن نیست. گندم سیاه دانه گیاهی با نام علمی Fagopyrum tartaricum است و به حالتهای دانه، آرد، نودل یا دمنوش فراوری میشود. .گندم سیاه مانند کینوا شبه‌غلات محسوب میشود ولی مانند غلات دیگر، از خانواده علف نیست.مواد معدنی آن نسبت به غلات بهتر جذب میشود و آنتی اکسیدان بیشتری دارد.
گندم سیاه اگرچه در سایز از انچوچک کمی کوچکتر است و شباهت ظاهری زیادی به آن دارد ولی چیزی کاملا متفاوت است و موارد مصرفشان با هم کاملا فرق دارد.
