نان فطیر یکی از نان‌های محبوب و سنتی ایران است که با عطر دلپذیر و طعمی خاص در بسیاری از استان‌ها تهیه می‌شود. این نان که به ویژه در ایام خاصی مانند ماه رمضان و نوروز طرفداران زیادی دارد، بافتی نرم و عطر مطبوعی دارد که می‌توان با تغییر در مواد و دستور تهیه، آن را متناسب با ذائقه و سبک هر منطقه تهیه کرد.
مواد لازم
برای تهیه نان فطیر، به آرد نان، شکر، نمک، روغن مایع یا کره، آب یا شیر، مایه خمیر، و برای تزئین کنجد یا سیاه‌دانه نیاز دارید. آرد گندم سبوس‌دار به دلیل فیبر بیشتر و خواص سلامتی برای این نان توصیه می‌شود، اما استفاده از آرد سفید نیز بسته به سلیقه فردی امکان‌پذیر است.
آماده‌سازی خمیر نان فطیر
۱. فعال کردن مایه خمیر: ابتدا مایه خمیر را در ظرفی با مقداری آب ولرم و شکر مخلوط کنید و به مدت ده دقیقه کنار بگذارید تا مایه خمیر فعال شود.
۲. تهیه خمیر اصلی: در ظرفی بزرگ، آرد و نمک را با یکدیگر ترکیب کنید. سپس مایه خمیر فعال‌شده و مقداری آب یا شیر ولرم را به آرد اضافه کنید و کم‌کم ورز دهید تا خمیر یکدست و لطیفی به دست آید. در نهایت، روغن مایع یا کره را نیز به خمیر اضافه کنید و آن را به خوبی ورز دهید.
۳. استراحت دادن به خمیر: خمیر را در یک ظرف بزرگ قرار دهید، روی آن را با پارچه‌ای تمیز بپوشانید و در مکانی گرم قرار دهید تا برای حداقل یک ساعت ور بیاید و حجم آن دو برابر شود.
فرم‌دهی و پخت نان
۱. تقسیم و فرم‌دهی خمیر: بعد از استراحت، خمیر را به تکه‌های کوچک‌تر تقسیم کنید. هر تکه را به شکل گلوله درآورید و با دست یا وردنه به ضخامت نیم‌سانتیمتر پهن کنید. این مرحله نیازمند دقت است تا نان‌ها یکنواخت شوند و بهتر پف کنند.
۲. تزئین نان‌ها: سطح نان‌ها را با انگشت یا چنگال تزئین کنید و سپس روی آنها مقداری آب بمالید و کنجد یا سیاه‌دانه بپاشید. این کار علاوه بر زیبایی، طعم و عطر نان را نیز بهتر می‌کند.
پخت نان فطیر در فر
فر را از پیش تا دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد گرم کنید. سینی فر را چرب کنید و نان‌ها را روی آن بچینید. مدت پخت نان فطیر حدود ۲۰ تا ۲۵ دقیقه است. بعد از این زمان، اگر سطح نان‌ها طلایی نشده بود، چند دقیقه آنها را در بالاترین طبقه فر قرار دهید تا روی نان‌ها نیز برشته و طلایی شود.
نکات مهم برای تهیه نان فطیر
انتخاب آرد: کیفیت و نوع آرد تأثیر بسزایی بر بافت نان دارد. استفاده از آرد سبوس‌دار می‌تواند نان را مغذی‌تر و بافتی نرم‌تر به آن بدهد.
فعال‌سازی صحیح مایه خمیر: دمای آب یا شیر برای فعال‌سازی خمیر باید ولرم باشد، نه خیلی داغ یا سرد. مایه خمیر فعال شده باعث می‌شود که نان بافت خوبی پیدا کند.
ورز دادن کافی خمیر: ورز دادن مناسب خمیر، نقش مهمی در تردی و نرمی نان دارد. خمیر را تا زمانی ورز دهید که صاف و کشسان شود.
زمان استراحت: برای استراحت دادن خمیر، از یک ظرف بزرگ و مکانی گرم استفاده کنید. این کار باعث می‌شود خمیر بهتر پف کند و حجم آن دو برابر شود.
تکنیک تزئین: استفاده از سیاه‌دانه یا کنجد نه تنها ظاهر جذابی به نان می‌دهد، بلکه به طعم آن نیز عمق می‌بخشد. می‌توانید این تزئینات را متناسب با سلیقه خود تغییر دهید.
سرو و نگهداری نان فطیر
نان فطیر به دلیل بافت نرم و طعم دلپذیرش می‌تواند به‌تنهایی یا به همراه انواع پنیر، کره و عسل سرو شود. برای نگهداری نان، آن را پس از خنک شدن در یک کیسه نایلونی قرار دهید و در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
