دروغ چرا؟ عصبانیم. خیلی هم عصبانیم
یک سال پیش وارد یکی از فضای کاری اشتراکی‌های جدید شدم. به دلیل اینکه به یکی از سازمان های بزرگ وصل بود و فضای کار اشتراکی/وی‌سی/شتابدهنده سازمانی محسوب میشد، هزینه بسیار پایینی داشت. الان چند ماهه که به طرز عجیبی داره تیمای قدیمیش رو فراری میده. اول با خواستن عذر تیما شروع شد و در قدم آخر با افزایش 3برابری هزینه اجاره. الان میتونم به جرات بگم از تیمای قدیمیش هیچکس باقی نمونده. ایرادی بهشون نمیگیرم. به عنوان کسی که همیشه گفتم یه بیزنس بنگاه خیریه نیست، برام قابل درکه که اهداف بلندمدت تر و متفاوتی رو دنبال کنن و به همین دلیل باید تیمای قدیمی برن و تیمای جدید به عنوان فرصت وارد شن. اما الان صرفا دارم از دید یه کسی که قصد داره تازه فعالیتش رو شروع کنه و نیاز به جایی برای فعالیت داره، به موضوع نگاه میکنم. بریم سراغ اصل مطلب...
در حال حاضر به نمایندگی از 4تا تیم دارم دنبال یه فضای کار اشتراکی میگردم. روابط شخصی کمی ندارم تو اکوسیستم و میتونم یه جا پیدا کنم ولی با خودم گفتم بذار مثل یه تازه وارد که دایره روابط کوچیک داره پیش برم. کلمه فضای کاری اشتراکی رو سرچ میکنم. اولین لینک مربوط به وبسایت شخصی نیما شفیع‌زاده عزیزه و لیست فضاهای کاری اشتراکی رو میتونیم ببینیم. یکی یکی میرم سراغشون:
فینووا: سایت رو باز میکنم و نکته اول اینه که بدون فیلترشکن سایت باز نمیشه. فیلترشکن رو خاموش میکنم و با سرعت لود وحشتناک پایین سایت رو به رو میشم(با نت همراه اول که سرعت دانلودم روی 5مگه). چیکار کنم؟ مجبورم تحمل کنم. صبر میکنم... صبر میکنم... صبر میکنم... بالاخره لود میشه سایت. نکته جالب اینه که تعرفه‌ای روی سایت نیست. برای پذیرش توی فضای کاری اشتراکی باید یه لیست پر کنی و اطلاعاتت رو بدی، اگر اوکی بودی احتمالا دعوت میشی و اونجا حضورا هزینه اجاره ماهانه رو بهت میگن!
لطفا تعرفه هاتون رو روی سایت قرار بدید.
گزینه دوم و سوم تیوان و زاویه هستن که خب قیمت معقولی دارن (البته قبلا جزو گرون قیمت‌ها محسوب میشدن اما با وضعیت فعلی میشه گفت قیمت معقولی دارن و طبق انتظارم احتمالا تو آینده نزدیک این دوستان هم افزایش قیمت خواهند داشت) و همین قیمت معقول باعث میشه همیشه پر باشن و ورود بهشون سخت باشه. سامسونگ گزینه بعدیه و تنها نکته عجیب برام، پذیرش دوره‌ای فضای کاری اشتراکی سامسونگه. این حرکت برای شتابدهنده‌هاس (اونم به دلایل فرهنگی - میتونین علتش رو توی این مقاله بخونین) و اینکه یه فضای کاری اشتراکی بیاد این حرکت رو انجام بده، برام یکم عجیب بود. بگذریم.
سروکورپ: گزینه بعدی سروکورپ بود که برای اولین بار بود اسمشو میشنیدم و خداروشکر این مورد تعرفه‌هاش رو قرار داده بود روی سایت.
حق عضویت توی فضای کاری اشتراکی، ماهی 325 هزار تومن (البته این مورد صرفا اجازه وروده!) باید از بین دوتا گزینه هات دسک(ماهی 1.250 هزار تومن) و میز شخصی(2.250 هزار تومن) یه گزینه رو انتخاب کنین. پس با این حساب برای یه تیم 5 نفره، فضای کاری اشتراکی سروکورپ ماهانه 13 میلیون تومن هزینه دریافت میکنه. ممنونم، میریم یه دفتر اجاره میکنیم خودمون!
ریگاس: این فضای کاری هم جزو فضاهای کاری اشتراکی تازه تاسیسه. با کلیک روی گزینه طرح‌ها و قیمت‌گذاری با یه باکس برای ورود اطلاعات ایمیل و شماره تلفن و اسم مواجه میشیم و بعد از گرفتن اطلاعات، تعرفه‌هاشون رو براتون ایمیل میکنن!! دوست عزیز، شما با قشر استارتاپی طرفی. یکم باید هوشمدانه‌تر اطلاعاتمون رو درخواست کنی! در نهایت هم ایمیل بیخودیم رو وارد کردم و اما 2ساعت و نیم صبر کردم و ایمیلی ازشون نیومد.
ساختمون کمال‌الدین بهزاد: این مورد از همه باحال‌تره. این ساختمون تو تقاطع بلوار کشاورز و 16آذره و متعلق به معاونت علمی ریاست جمهوریه و خیلیا بهم پیشنهاد کردن که بریم اینجا. اما نکته بامزه اینه که طبق آخرین اخبار، الان دارن تیمای مستقر رو بیرون میکنن که معاونت میخواد اینجا شتابدهنده بزنه! مثل این میمونه که من تخت خوابمو آتیش بزنم چون میخوام یخچال بخرم! شما فضای کار اون تیم رو نگیر، شتاب دادن پیشکش. ممنونیم ازتون.
به نظرم در مقایسه با لیست 70تایی شتابدهنده‌ها (که خیلیاشون صوری و روی کاغذ تشکیل شدن و تابحال تیمی ازشون خارج نشده) ولی تسهیلات گرفتن و موسسینشون به اسم منتور و مشاور و مدرس کارآفرینی(!!) دارن پول درمیارن و چرخ میزنن تو اکوسیستم، یه لیست 23تایی فضای کاری اشتراکی تو تمام ایران یکم غیرمنطقیه. به نظرم این اعداد باید برعکس باشن!
همه اینارو گفتم که یکم گله کنم از فعالای اکوسیستم استارتاپی. البته روی صحبتم با اونایی که برای شوآف اومدن نیست. روی صحبتم با فعالای واقعیه که دغدغه تیمای استارتاپی رو دارن. این بحث که مدل سیلیکون ولی برای ایران جواب نمیده و نخواهد داد خیییییلی طولانیه و از حوصله بحث خارجه اما چنتا استارتاپ واقعی و موفق از شتابدهنده‌ها اومدن بیرون؟ همین الان بیشتر از اینکه حتی بتونین تصور کنین، تیمایی اون بیرون هستن که جایی برای کار کردن ندارن.
درسته که وجود شتابدهنده تو اکوسیستم لازمه، اما شتابدهنده‌ها تیمای تازه تاسیس رو نمیپذیرن(حداقل از لحاظ تئوریک نباید بپذیرن، بگذریم که تو ایران یه مدل دیگه داره فعالیت میکنیم) پس بنابراین مهمتر از شتابدهنده، داشتن فضاییه که تیما بتونن کار کنن توش و به حدی برسن که به شتابدهنده نیاز پیدا کنن!
درسته وجود صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه برای اکوسیستم لازمه، اما توی ایران چنتا تیم داریم که در حد سرمایه‌پذیری از وی‌سی باشن؟ مهمتر از اون، تو ایران چنتا استارتاپ داریم که توانایی برآورده کردن انتظارات وی‌سی رو داشته باشن؟ پس بنابراین مهمتر از وی‌سی، داشتن فضاییه که تیما بتونن کار کن توش و به حدی برسن که بتونن از وی‌سی سرمایه بگیرن!
آره اسم وی‌سی قشنگه... آره اسم شتابدهنده قشنگه... ولی به خدا اسم فضای کاری اشتراکی هم همونقدر قشنگه. پس یکم هم به جای شتابدهنده زدن و وی‌سی زدن، بیاین سراغ فضای کاری اشتراکی زدن.
دولت گرامی هم نباید کلا تو اکوسیستم دخالت کنه ولی اگر قراره دخالت کنه، بیاد به جای وام تاسیس شتابدهنده، وام تاسیس فضای کاری برای استارتاپ‌هارو بده!
شتابدهنده‌ها، وی‌سی‌ها و شرکت‌های بزرگ هم این گزینه رو بررسی کنن که بیان یه بخش کوچیکی از دفتراشون رو در اختیار یکی دوتا تیم استارتاپی قرار بدن و هزینه دریافت کنن. به نظرم همین تغییر کوچیک میتونه یه تغییر بزرگ تو مسیر شکل‌گیری و رشد خیلی استارتاپ‌ها باشه. و صدالبته به عنوان مسئولیت اجتماعی میتونه امتیازات بزرگی رو براشون بیاره!!
