سندرم خستگی مزمن (CFS) نوعی اختلال است که با خستگی مفرط و فرسودگی مشخص می شود و با استراحت از بین نمی رود، همچنین یک بیماری پزشکی زمینه ای قابل توضیح نیست.
سندرم CFS همچنین می تواند به عنوان انسفالومیلیت میالژیک (ME) یا بیماری عدم تحمل فشار سیستمیک (SEID) شناخته شود.
علل سندرم خستگی مزمن هنوز به طور کامل شناخته نشده است. برخی نظریه ها شامل عفونت ویروسی، استرس روانی یا ترکیبی از عوامل مختلف است.
از آنجا که هیچ علت واحدی شناسایی نشده است و از آنجا که بسیاری از وضعیت های دیگر علائم مشابهی ایجاد می کنند، تشخیص CFS دشوار است.
هیچ آزمایشی برای CFS وجود ندارد. تشخیص این بیماری در حقیقت با رد سایر علل ممکن برای بیماری برد صورت می‌گیرد.
در حالی که در گذشته، بیماری بودن CFS یک مسئله بحث برانگیز بود، اکنون به عنوان یک بیماری پزشکی به طور گسترده ای پذیرفته شده است.
سندرم خستگی مزمن می تواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد، اگرچه بیشتر در بین زنان و در سنین 40 تا 50 سالگی مشاهده می شود. در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما روش هایی وجود دارد که می توانند علائم را تسکین دهد.
علت CFS ناشناخته است. محققان حدس می زنند که عوامل احتمالی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
همچنین ممکن است برخی از افراد از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری باشند.
اگرچه این سندرم گاهی اوقات پس از عفونت ویروسی ایجاد می شود، اما هیچ نوع عفونت واحدی که عامل ایجاد آن باشد، یافت نشده است.
عفونت های ناشی از باکتری ها، از جمله کوکسیلا بورنتی و مایکوپلاسما پنومونیه، نیز در رابطه با CFS بررسی شده اند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها پیشنهاد کرده است که این بیماری می تواند به جای یک وضعیت و بیماری خاص، مرحله پایانی یک سری بیماری های مختلف باشد.
در حقیقت، از هر 10 نفر، 1 نفر به ویروس EBV، ویروس رودخانه راس یا عفونت کوکسیلا بورنتی، به شرایطی مبتلا می شود که مطابق با معیارهای تشخیص، CFS می باشد.
علاوه بر این، محققان می گویند کسانی که علائم شدیدی ناشی از هر یک از این سه عفونت داشته اند، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد سندرم خستگی مزمن در آینده هستند.
افراد مبتلا سندرم خستگی مزمن گاهی اوقات سیستم ایمنی ضعیفی دارند، اما پزشکان مطمئن نیستند که آیا این مورد برای ایجاد این اختلال کافی است یا خیر.
افراد مبتلا به این بیماری نیز ممکن است گاهی اوقات سطح هورمون غیرطبیعی داشته باشند. پزشکان هنوز نتیجه نگرفته اند که این امر واقعا تاثیر گذار است یا خیر
سندرم CFS معمولاً در بین افراد 40 تا 50 ساله دیده می شود.
رابطه جنسی نیز در بروز این سندرم نقش مهمی دارد، زیرا زنان دو تا چهار برابر بیشتر از مردان به CFS دچار می شوند.
عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به CFS را افزایش دهند عبارتند از:
علائم این بیماری بسته به فرد و شدت بیماری متفاوت است.
شایع ترین علامت این بیماری خستگی است، که به حدی شدید است که در فعالیت های روزمره شما تداخل ایجاد می کند.
برای اینکه CFS تشخیص داده شود، توانایی انجام فعالیت های روزمره معمول فرد به دلیل خستگی، به طور قابل توجهی کاهش می یابد و این وضعیت باید حداقل 6 ماه طول بکشد. و البته این شرایط با استراحت در رختخواب قابل درمان نیست.
همچنین بعد از فعالیت های جسمی یا ذهنی، خستگی مفرطی را تجربه خواهد کرد که از آن به عنوان بیماری پس از ورزش (PEM) یاد می شود. این وضعیت می تواند بیش از 24 ساعت پس از فعالیت ادامه یابد.
سندرم CFS همچنین می تواند مشکلات خواب مانند:
علاوه بر این، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:
علائم جسمی که این سندرم میتواند ایجاد کند:
سندرم CFS برخی افراد را به طور دوره ای تحت تأثیر قرار می دهد، دوره هایی که از لحاظ شدت بیماری اوج می گیرند و سپس بهتر می شوند.
این علائم ممکن است حتی گاهی اوقات به طور کامل از بین بروند، که عملا همانند بهبودی کامل است. با این حال، هنوز هم ممکن است بعداً برگردند که از آن به عنوان عود بیماری یا ریلپس آن یاد می شود.
این چرخه بهبود و عود می تواند مدیریت علائم را برای شما دشوار کند، اما باز هم امکان مدیریت علائم وجود دارد.
سندرم CFS یک بیماری بسیار چالش برانگیز برای تشخیص است.
طبق اطلاعات موسسه پزشکی، از سال 2015، CFS در حدود 836000 تا 2.5 میلیون آمریکایی رخ می دهد. البته تخمین زده شده است که 84 تا 91 درصد از این افراد هنوز تشخیصی دریافت نکرده اند.
هیچ آزمایش پزشکی برای غربالگری CFS وجود ندارد. علائم آن مشابه بسیاری از موارد دیگر است. بسیاری از افراد مبتلا به CFS بیمار به نظر نمی رسند، بنابراین پزشکان ممکن است تشخیص ندهند که آنها واقعاً دارای یک مشکل پزشکی هستند.
برای دریافت تشخیص CFS، پزشک سایر علل احتمالی را رد کرده و سابقه پزشکی شما مرور می کند.
پزشکان مطمئن می‌شوند که فرد حداقل علائم اصلی و اولیه بیماری را ذکر کرده است. آنها همچنین در مورد مدت زمان و شدت خستگی غیر قابل توضیح فرد سوال خواهند کرد.
رد سایر دلایل احتمالی برای خستگی فرد بخشی اساسی در روند تشخیص است. برخی از شرایط همراه با علائمی که شبیه CFS هستند عبارتند از:
عوارض جانبی برخی از داروها مانند آنتی هیستامین ها و الکل می تواند شبیه به علائم سندرم خستگی مزمن باشد.
به دلیل شباهت بین علائم این بیماری و بسیاری از بیماری های دیگر، سعی نکنید خودتان بیماریتان را تشخیص دهید. در مورد علائم خود با پزشک خود صحبت کنید. آنها می توانند تا زمان بهبودی شما را همیاری دهند.
در حال حاضر هیچ درمان خاصی برای CFS وجود ندارد.
هر فرد علائم مختلفی دارد و بنابراین ممکن است برای مدیریت اختلال و تسکین علائم خود به انواع مختلفی از درمان ها نیاز داشته باشد.
با تیم ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود همکاری کنید تا بهترین برنامه درمانی را برای شما ایجاد کنید. آنها می توانند مزایای احتمالی و عوارض جانبی هر روش درمانی را برای شما مشخص کنند.
اختلال PEM زمانی اتفاق می افتد که حتی اعمال جسمی، ذهنی یا عاطفی جزئی باعث تشدید شدن علائم CFS شود.
علائم تشدید شدن بیماری، معمولاً برای 12 تا 48 ساعت اتفاق می افتد. این علائم گاهی نیز از بعد از فعالیت تا چند روز یا حتی هفته ها ادامه دارد.
مدیریت فعالیت که به آن پیسینگ نیز گفته می شود، می تواند به تعادل استراحت و فعالیت برای جلوگیری از شعله ور شدن PEM کمک کند. شما باید محدودیت های فردی خود را برای فعالیت های ذهنی و جسمی پیدا کنید، این فعالیت ها را برنامه ریزی کنید و سپس استراحت کنید تا در محدوده سلامتی بمانید.
بعضی از پزشکان ماندن در این محدوده را “پاکت انرژی” می نامند. یادداشت برداری از فعالیت های خود می تواند به شما کمک کند تا محدودیت های مربوط به شخص خود را پیدا کنید.
توجه به این نکته مهم است که اگرچه ورزش شدید هوازی برای بیشتر بیماری های مزمن مفید است، اما افراد مبتلا به CFS تحمل چنین رفتار های ورزشی را ندارند.
ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی ممکن است به کاهش علائم شما کمک کند.
محدود کردن یا حتی قطع کامل مصرف کافئین می تواند به خواب بهتر و کاهش بی خوابی کمک کند. شما باید مصرف نیکوتین و الکل را نیز محدود یا از آن اجتناب کنید.
اگر به توانایی خواب شبانه آسیب می رساند، از چرت زدن در روز نیز خودداری کنید.
یک روال خواب ایجاد کنید. هر شب در یک ساعت مشخص بخوابید، هدف از این کار این است که هر روز تقریباً در یک ساعت مشخص بیدار شوید.
به طور معمول، هیچ دارویی نمی تواند همه علائم شما را درمان کند. همچنین، علائم شما ممکن است با گذشت زمان تغییر کند، بنابراین ممکن است داروهای شما نیز لازم به تغییر باشند باشند.
در بسیاری از موارد، CFS می تواند باعث ایجاد یا خود نشانه ای اژ افسردگی باشد. شما ممکن است به داروهای ضد افسردگی با دوز کم یا مراجعه به یک روان پزشک نیاز داشته باشید.
اگر تغییر در سبک زندگی خواب آرام شبانه ای به شما نمی دهد، ممکن است پزشک یک داروی کمکی به شما پیشنهاد دهد. داروهای کاهش دهنده درد می توانند به شما کمک کنند تا با درد و سوزش های مفصلی ناشی از CFS کنار بیایید.
در صورت نیاز به درمان دارویی، روش و مواد مورد استفاده در درمان باید متناسب با نیازهای شما تنظیم شود. با پزشک خود همکاری نزدیکی داشته باشید. برای CFS هیچ روش درمانی ثابتی که مناسب همه افراد باشد وجود ندارد.
طب سوزنی، تای چی، یوگا و ماساژ ممکن است به تسکین درد مرتبط با CFS کمک کند. همیشه قبل از شروع هرگونه درمان جایگزین یا مکمل، با پزشک خود صحبت کنید.
علیرغم افزایش مطالعات تحقیقاتی، CFS همچنان یک بیماری پیچیده است و علت دقیق آن مشخص نیست. میزان ریکاوری از بیماری فقط 5٪ است. بنابراین مدیریت CFS می تواند چالش برانگیز باشد.
برای سازگاری با خستگی مزمن احتمالاً باید تغییراتی در سبک زندگی ایجاد کنید. در نتیجه، ممکن است افسردگی، اضطراب یا انزوای اجتماعی را تجربه کنید. پیوستن به یک گروه پشتیبانی می تواند مفید باشد و در تصمیم گیری ها و مسائل زندگی شما را حمایت کنند.
سندرم خستگی مزمن در هر کس به طور متفاوتی پیشرفت می کند، بنابراین مهم است که با دکتر خود همکاری کنید تا یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای شما ایجاد کند.
بسیاری از افراد از همکاری با تیمی از ارائه دهندگان خدمات بهداشتی استفاده می‌کنند. این تیم شامل پزشکان، درمانگران و متخصصان توان بخشی باشد.
