سالهاست که دانشمندان میدانند حیوانات به تعامل جنسی با همجنسان خود دست میزنند. این رفتارهای همجنسگرایانه از جمله سوار دیگری شدن، ابراز علاقه با خواندن آواز، تماس اندام جنسی حیوان دیگر، و آزاد کردن اسپرم تاکنون در بیش از 1500 گونه جانوری مشاهده شده است، از نخستیها گرفته تا ستاره دریایی، از خفاش تا سنجاقک، از مار تا کرمهای لولهای.
در سالهای اخیر فرضیات بسیاری پیشنهاد و تست شدهاند تا توضیح دهند چرا حیوانات دست به تعامل جنسی با همجنس خود میزنند درحالیکه چنین رفتارهایی منتج به تولید مثل نمیشود. تمام فرضیات این پدیده را یک پارادوکس تکاملی میدانند زیرا با وجود اینکه کمکی به بقا و موفقیت تولید مثلی نمیکند ولی همچنان ادامه دارد. از نظر زیستشناسان، رفتارهای همجنسگرایانه آنقدر پرهزینه هستند که یا باید منافع بزرگی داشته باشند و یا اینکه بدلایلی بخصوصی توسط فرآیند انتخاب طبیعی حذف نشده باشند. از این منظر رفتارهای همجنسگرایانه نوعی انحراف بنظر میرسند.
تصور پرهزینه بودن رفتارهای همجنسگرایانه از این جهت است که باعث اتلاف وقت و انرژی موجود زنده میگردند زیرا هیچ منفعتی برای او ندارد، درحالیکه او میتوانست این منابع را صرف جفتگیری با جنس مخالف کند که عملی ثمربخش است. در اینجا این تصور وجود دارد که تعامل با جنس مخالف همیشه عملی کارا است، اما در عمل تولید فرزند نیازمند بارها تعامل جنسی است که در بسیاری موارد بدلایل مختلف اصلا به تولید فرزند نمیانجامد. بعبارت دیگر تعامل با جنس مخالف هم میتواند پرهزینه باشد و نمیشود به راحتی گفت که هزینه تعامل با همجنس بالاتر از جفتگیری با جنس مخالف است.
اما تئوری دیگری وجود دارد که نگاهی کاملا متفاوت به موضوع میاندازد. از این دیدگاه، رفتار همجنسگرایانه نوعی انحراف نیست بلکه حیوانات قادرند دست به مجموعهای از تعاملات جنسی با همجنس و همچنین جنس مخالف بزنند. طبق این فرضیه، اجداد حیوانات امروزی بدون توجه به جنسیت دست به تعامل جنسی با سایر حیوانات گونه خود میزدند، احتمالا به این دلیل که قادر به تشخیص تفاوت دو جنس از یکدیگر برمبنای ویژگیهایی همچون اندازه، شکل، رنگ، و بو نبودند و این تواناییها بعدا تکامل یافتند.
از این منظر، تمایز قائل نشدن در فرآیند تعامل جنسی استراتژی مفیدی است. توانایی تشخیص جفت نیازمند سازگاریهای فیزیولوژیک و شناختی پرهزینهای است و سختگیری بیش از حد در انتخاب جفت ممکن است باعث شود فرصتهای جفتگیری از دست رفته و شانس تولید مثل بشدت کاهش یابد. از نظر این تئوری، تنوع رفتارهای جنسی حیوانات میراث اجدادشان و تمایز قائل نشدن آنها در فرآیند جفتگیری است. البته در بعضی گونههای جانوری پرهزینه بودن این رفتارها میتوانستند بمرور به حذفشان بیانجامد.
منبع: https://bit.ly/3rp4IZK