همه‌ی ما انسان‌ها دوست داریم که در زندگیمان پیشرفت کنیم و درجات متفاوتی از کمال گرایی را تجربه می‌کنیم. کمال گرایی به دو شکل مثبت و منفی وجود دارد. در کمال گرایی مثبت فرد دوست دارد پیشرفت کند و از خودش انتظارات معقول دارد و از تلاش خودش لذت می‌برد. در کمالگرایی سالم فرد در انجام وظایفش می‌کوشد تا کارهای خود را به بهترین شیوه ممکن انجام بدهد. البته در کمال گرایی منفی شرایط فرق می‌کند. در این نوع کمال گرایی فرد برای خودش معیارهای غیر واقع‌بینانه و افراطی تعیین می‌کند و از شکست می‌ترسد و با کوچکترین اشتباه احساس نارضایتی می‌کند. والدین کمال گرا در شرایط سخت تری قرار دارند. آن ها هم برای خودشان و هم برای فرزندشان معیارهای سخت تعیین می‌کنند و مدام خودشان را به خاطر وضعیت خودشان و فرزندشان ارزیابی می‌کنند.
در این مقاله با ویژگی والدین کمال گرا، تاثیرش بر زندگی فرزندان و راه‌های درمان آن آشنا می شوید.
*والدینی که سخت گیری بیش از حد و انتظارات بالایی از خودشان و فرزندشان دارند.
*والدینی که بیش از حد انتقاد می‌کنند و ایراد می‌گیرند.
*والدینی که بیشتر به نتیجه توجه می‌کنند تا تلاش.
*والدینی که احساس رضایت و ارزشمندی آن ها به عملکرد فرزندشان گره خورده است.
*آن‌ها دوست دارند کامل باشند و در تربیت فرزندشان هیچ اشتباهی نکنند.
*آن‌ها مدام خودشان را ارزیابی کنند و به فرزندشان فشار بیاورند.
1.اضطراب و نگرانی: افراد کمالگرا مدام دنبال موفقیت های بیشتر هستند و در نتیجه همیشه در حال ارزیابی شرایط خودشان هستند و نگرانند که به معیارهایشان نرسند.
2.حس رضایت پایین: آن‌ها از شرایط خودشان راضی نیستند، چون یاد نگرفتند از مسیر زندگی لذت ببرند و مدام به نتیجه توجه می‌کنند.
3.در روابط صمیمی خود دچار مشکل می‌شوند. چون مدام در حال کنترل طرف مقابل هستند و نمی‌توانند عیب‌های دیگران را بپذیرند. در عین حال می‌ترسند دیگران به آن ها نزدیک شوند، چون از عیب و نقصشان آگاه می‌شوند.
4.اشتباه کردن به شدت آن ها را ناراحت می‌کند. چون دوست دارند همیشه شرایط در بهترین حالت خود باشد. گاهی ترس از اشتباه باعث می‌شود آن ها از تجربه کردن فراری باشند.
5.خودشان را بدون قید و شرط دوست ندارند.
6.به انتقادات دیگران به شدت واکنش نشان می‌دهند چون خودشان مدام در حال سرزنش خود هستند.
-افراد کمالگرا سعی می‌کنند در کارهای خود بدون نقص عمل کنند.
-آن ها چون روی دستاورد تاکید زیادی دارند، احتمال زیادی به فعالیت هایی مشغول می‌شوند که در آن موفق
خواهند شد.
-به خاطر انتظارات بالا از خودشان، برای هدفشان تلاش زیادی هم می‌کنند، در نتیجه از لحاظ مالی هم به خاطر تلاش بیشترشان وضعیت بهتری خواهند داشت.
والدین کمالگرا باید تلاش کنند کمالگرایی خودشان را تعدیل کنند تا اول به خودشان و بعد به فرزندشان آسیب نزنند.
1.انتظارات معقول داشته باشید: دقیقا مشخص کنید چه انتظاری از فرزند خود دارید. بعد از خودتان بپرسید که چه قدر این انتظار در حد توان فرزندتان است؟ اگر فرزندتان این انتظار را برآورده نکند چه لطمه ای می‌بیند؟ اگر انتظاراتتان منطقی نبود، از دوباره آن ها را بنویسید. این بار سعی کنید توانایی و شرایط خود و فرزندتان را هم در نظر بگیرید.
2.بیش از حد نگران آینده نباشید. برای بهتر شدن آینده فرزندتان تلاش کنید ولی لحظات تکرار نشدنی کودکی
را فدای آینده نکنید.
3. به خودتان و فرزندتان فرصت تجربه و اشتباه را بدهید. هر آدمی حق اشتباه کردن دارد. اشتباهات را فرصتی برای یادگیری بدانید.
4.خودتان را بی قید و شرط دوست داشته باشید: همین که هستید و نفس می کشید ارزشمند هستید. برای
وجود خود و فرزندتان ارزش قائل شوید. برای مراقبت از خودتان وقت بگذارید.
5.بخندید: خندیدن به شما کمک می کند بیش از حد همه چیز را جدی نگیرید و انعطاف پذیر باشید.
6.تلاش های کوچک فرزندتان را تشویق کنید. به جای تمرکز بر دستاورد و مقصد به مسیر توجه کنید و از آن لذت ببرید.
7.خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. خودتان را با شرایط قبلی خودتان مقایسه کنید و سعی کنید شرایط خود را بهتر از قبل کنید.
8.صبور باشید. شما مدت هاست که زندگی را برای خودتان و فرزندتان سخت گرفتید. به خودتان فرصت بدهید تا یاد بگیرید همیشه نمی توان کامل بود ولی می توان برای وضعیت خوب تلاش کرد.
نویسنده: سمیه سام خانیان روانشناس گروه کودک زیرک
