آزمایش کننده: Solomon E. Asch
سال: ۱۹۵۶
جناب آش از پیشگامان روانشناسی اجتماعی قصد داشت میزان فشار جمعی رو روی تصمیم گیری های افراد بسنجه. برای این کار آزمایشی طراحی کرد که یه نفر به همراه شش هفت نفر بازیگر توی یه اتاق قرار می گرفتن. بعد یه نفر می اومد با دو تا تابلو. توی تابلوی اول سه تا خط با طول های متفاوت بین ۲.۵ تا ۲۵ سانتی متر قرار داشت و توی تابلوی دوم یه خط که طولش با یکی از سه خط تابلوی دیگه برابر بود. به فرد مورد آزمایش گفته شده بود که این یه تست بینایی هست و خبر نداشت که بقیه بازیگر هستن و خودش عملا موضوع آزمایش هست. فرد مورد آزمایش نفر ما قبل آخر بود و قبلش هر نفر با صدای بلند اعلام می کرد که کدوم یک از سه خط با خط روی تابلوی دوم طولش یکی هست. بازیگرها همگی یه جواب رو اعلام می کردن و اوایل جواب درست رو می گفتن که طرف شک نکنه ولی بعد یه مدت شروع می کردن عمدی جواب غلط رو دادن (۱۲ بار از ۱۸ بار). به طور متوسط در ۳۷ درصد مواقع افراد تسلیم فشار جمعی شدن و جواب غلط جمع رو تکرار کرده بودن. البته بودن کسانی که هیچ وقت تسلیم نظر جمع نشده بودن. برای این که نشون بدن آزمایش ساده بوده و این میزان اشتباه نسبتا بالا فقط به خاطر فشار گروهی هست، آزمایش رو این بار به صورت انفرادی روی گروه کنترل برگزار کردن و دیدن فقط در ۱ درصد مواقع خطا داشتن. افراد بعد آزمایش در جواب این که چرا جواب اشتباه رو دادن دلایلی مثل این که از جواب خودشون مطمئن نبودن یا این که نمی خواستن به عنوان آدم تکرو توی جمع شناخته بشن رو مطرح می کردن. آش همچنین نشون داد که وقتی تعداد گروه کم هست افراد کمتر تحت تاثیر فشار گروه قرار می گیرن ولی با افزایش نفرات بیشتر تحت تاثیر نظر جمع قرار می گیرن. خلاصه در تصمیمات ما محیط و نظر اکثریت موثر هست و به قول یکی از شرکت کنندگان اقلیت بودن کار سختی هست.
