بنظر شما چرا طراحی محصولات نقشهمحور (map based) چالشبرانگیزه؟ همیشه حرف زدن از محصولاتی که برای برطرف کردن نیازهای عمومی کاربر ساخته شده راحتتره چون تعداد زیادی از کاربران از این محصولات استفاده کردن. ولی وقتی حرف از محصولات تخصصیتر میشه، مثل نرمافزارهای جغرافیایی و همونایی که نقشه و نمایش دیتا روی اون بخش اصلیشونه، ممکنه برای خیلیها ملموس نباشه.
برای درک بهتر موضوع میخوام اول نقشه و اجزای اون رو معرفی میکنم و بعد از چالشهایی که تو طراحی این مدل محصولات باهاش مواجه شدم میگم و این که کمکم چه راهحلهایی براشون پیدا کردم.
تو طراحی نرمافزاری که نقشه یکی از بخشهای مهمش محسوب میشه، همیشه باید با توجه به اولویت استفادهی کاربر از نقشه، جایگذاریش رو مشخص کنیم. توی طراحی وب، معمولاً ۴ مدل نمایش نقشه داریم:
تو این حالت، نقشه اصلیترین بخش صفحهست. این چیدمان زمانی استفاده میشود که بصریسازی دادههای مکانی یک بخش بسیار مهم و کلیدی باشه. بنابراین، نقشه در اولویته و کاربر با کلیک کردن به محتوای مورد نظر دسترسی پیدا میکند.
اینجا نقشه و محتوا به یه اندازه اهمیت دارن، پس کنار هم قرار میگیرن. اینطوری نیازی به جابجا شدن یا پیمایش برای دیدن محتوا یا انجام عملیات نیست.
تو این مدل، نقشه وظیفه کمکی یا مرجع داره و بیشتر برای اطلاعات متنی استفاده میشه. معمولاً این نقشهها ثابتن و فقط برای نمایش یه سری داده روی خودشون استفاده میشن.
گاهی یه سیستم نیازی به نمایش نقشه نداره، ولی همچنان از قابلیتهای GIS (سیستم اطلاعات جغرافیایی) استفاده میکنه.
نقشه شامل اجزاییست که باعث میشه فهم برای کاربر راحتتر شه:
نقشه پایه همون نقشهایه که اطلاعات روی اون نمایش داده میشه. بعضی وقتها این نقشه ممکنه مناسب نباشه و لازم باشه یه نمای دیگه رو ببینیم. برای همین، Basemap Toggle این امکان رو میده که بتونیم نماهای دیگهای از نقشه رو ببینیم تا بتونیم بهتر تصمیم بگیریم.
دکمه خانه باعث میشه نقشه به حالت اولیه خودش برگرده، که معمولاً همون نمای کامل نقشهست. کنترلهای بزرگنمایی هم وقتی به کار میان که بخوایم نقشه رو بزرگتر یا کوچکتر کنیم تا جزئیات بیشتری ببینیم یا یه نمای وسیعتر داشته باشیم.
راهنما توضیح میده که هر بخش از نقشه چه مفهومی داره و در واقع توضیحی از اجزای بصری نمایش داده شده روی نقشهست.
نشانگر همون علامتیه که محل یه نقطه خاص، مثل یه مکان رو روی نقشه نشون میده. وقتی دنبال یه آدرس یا مکان خاص بگردیم، یه نشانگر اونجا ظاهر میشه تا بهتر ببینیمش. این نشانگرها میتونن رنگ، شکل و اندازههای مختلفی داشته باشن.
دادههای مکانی(فضایی) در قالب فرمتهای مختلف وجود داره. سه نوع داده مکانی داریم: نقاط، خطوط و چندضلعیها. با اتصال نقاط به هم، خط و با اتصال خطوط به هم سطحی بسته و چندضلعی درست میشه.
نقطه از یک جفت مختصات برای تعیین مکان خودش استفاده میکنه. نقاط بدون بُعد در نظر گرفته میشن حتی اگر در دنیای واقعی دارای ابعاد باشن. نمونههایی از دادههای نقطهای شامل تیرهای برق، درختها و در مقیاس بالا حتی ساختمانها و مراکز استانها هستن.
دادههای خطی برای نشان دادن ویژگیهای خطی استفاده می شود. نمونههای رایج رودخانهها، مسیرها و خیابانها هستن. تفاوت خطوط روی نقشه با انواع خط (خطوط یکپارچه و یا خطوط چین) و ترکیبهایی با استفاده از رنگها و ضخامت خطوط نمایش داده میشه.
چندضلعی یا پولیگان برای نشون دادن مناطق (تعریف مرز) استفاده میشه. مثل دریاچه یا جنگل.
مشکل چیه؟
نقشهها معمولاً پر از اطلاعات هستن؛ جزئیات زیاد و نمایش همزمانشون. وقتی همه این اطلاعات توی یک صفحه باشه، کاربر ممکنه گیج بشه و نتونه به راحتی به چیزی که میخواد برسه.
راهحلها:
سادهسازی طرح: از طراحی مینیمال استفاده کنیم؛ فقط اطلاعات اصلی رو نمایش بدیم و بقیه موارد رو به شکل منوهای آکاردئونی یا کشویی طراحی کنیم.
لایهبندی: اطلاعات رو لایهبندی کنیم؛ یعنی مثلاً اطلاعات اصلی همیشه قابل مشاهده باشه و اطلاعات تکمیلی وقتی لازمه کاربر ببینه، نمایش داده بشه.
فیلتر کردن: به کاربر این امکان رو بده که خودش انتخاب کنه چه اطلاعاتی رو میخواد ببینه و هرچیزی که به نظرش ضروری نیست رو بتونه فیلتر کنه.
مشکل چیه؟
خیلی از کاربران باتوجه به نوع نیازشون از نقشههای معتبر مختلفی استفاده کردن مثل Google Maps. وقتی ما یه طراحی جدید یا متفاوت ارائه میدیم، ممکنه کاربران به خاطر عادت به نمونههای قبلی نتونن سریع با تغییرات کنار بیان و باز هم ترجیح بدن از همون نمونهها استفاده کنن.
راهحلها:
مشکل چیه؟
یک محصول نقشهمحور باید هم برای متخصصین GIS و هم برای کاربران عادی که تجربه زیادی تو استفاده از نقشه ندارن، تجربه مثبتی داشته باشه. و این تنوع کاربران باعث میشه طراحی رو سخت کنه.
راهحلها:
راهحلها:
مشکل چیه؟
ترکیب نمایش دادههای توصیفی (Attribute Data) با دادههای جغرافیایی (Geometry Data) و نمایش اونها به شکل هماهنگ، از چالشهای اساسی طراحانه.
راهحلها:
مشکل چیه؟
معمولا برای طراحی این مدل نرمافزارها نمونههای عمومی و متنوع زیادی در دسترس نیست که به شما چه در طراحی بصری (UI) و چه در حل مسئله (UX) کمک کند.
راهحلها:
بهروزرسانی مداوم: دنبال کردن منظم نمونههای و استفاده از تجربیات سایر طراحان فعال در این حوزه و بهروزرسانی منظم محصولات با توجه به تغییرات بازار و نیازهای کاربران از موارد لازم است.
در نهایت، مهمترین نکات در طراحی نرمافزارهای نقشهمحور اینه که اطلاعات باید بهطور ساده و کاربردی نمایش داده بشه، برای همه نوع کاربر(حرفهای و عادی) تجربه خوبی ایجاد کنه و فضای محدود رابط کاربری رو به بهترین شکل مدیریت شه. همچنین شناخت درست نیازهای کاربران و بهروزرسانی مداوم نرمافزار، کمک میکنه که محصول همیشه با تغییرات و نیازهای جدید همگام بمونه.
