مهدی راش
مهدی راش
خواندن ۴ دقیقه·۴ سال پیش

بلاک‌چین چیست و چه مشکلی رو حل میکنه.

بلاک‌چین (=زنجیره‌بلوکی) زنجیره ای از داده ها، که با استفاده از رمزنگاری بهم متصل شدند...
بلاک‌چین ; شبکه‌ای توزیع شده و غیر متمرکز
بلاک‌چین ; شبکه‌ای توزیع شده و غیر متمرکز


جدای از این تعاریف ویکیپیدیایی و گاها گیج‌کننده، اساسا سوال اصلی ای که باید از خودمون بپرسیم اینکه چرا واقعا چنین تکنولوژی بوجود اومده، چه مشکلی رو حل میکنه، آیا از بابت حل مشکل، چه چالش‌هایی رو بوجود میاره. بیت‌کوین کجای این داستانه، دیگر کوین‌ها یا رمزارزها برای چی بوجود آمدند...

من در این نوشته قصد دارم برداشتم را تا به اینجا درباره ی بلاک‌چین بگم. خوشحال میشم که این نوشته باعث ایجاد گفتگو بشه و در کنار هم بیشتر بتونیم یاد بگیریم.

بی‌مقدمه، چند سوال و چند جواب عمومی کوتاه که زیاد پرسیده میشه.

  • آیا بلاک‌چین همون بیت‌کوینه؟ خیر، از دید تکنیکال بیت‌کوین یه برنامست که بر روی بلاک‌چین کار میکنه.
  • چرا بیت‌کوین همیشه توی این بحث ها حضور داره؟ چون اولین مثال درست درمون بوده که کار کرده!
  • ماینینگ چیه؟ پروسه ای که باعث میشه شبکه بلاک‌چین به حیات خودش ادامه بده.
  • بلاک‌چین و رمزارزها، دقیقا چه ارتباطی بهم دارن؟ میشه گفت هر کدام دو موضوع جدا هستند، اما بلاک‌چین قابلیت‌هایی ارائه میده که مفهوم چیزی بنام رمزارز رو میشه باهاش پیاده کرد.
  • فرق ارزهای دیجیتال(رمزارزها) با پول های فیات(دلار، ریال، یورو) چیه؟ پشتوانه ی دلار یا ریال: کشور های مربوطه هستند. پشتوانه رمزارزها: رمزنگاری(ریاضیات)، ماینرها یا تولید کنندگان بلاک و مردم (فارق از جغرافیاشون).
  • آیا خرید رمزارزها سرمایه‌گذاری محسوب میشه؟ مثل تمام سرمایه‌گذاری‌ها بستگی به خیلی چیزها داره، اما گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری میتونه محسوب بشه.
  • آیا رمزارزها قانونی هستند؟ در بعضی کشورها بله در بعضی نه، گرچه این موضوع نسبیه و شکل و فرم های مختلفی داره.

این سوالات، مهم هستند اما داشتن جواب کوتاه نمیتونه کارساز باشه.

بلاک‌چین دقیقا چیه؟

بلاک‌چین یک ساختار یا شکلی از ذخیره‌سازی و سازمان‌دهی داده یا اطلاعات، همراه با یک سری قوانین یا پروتکل‌هاست، تعریف دیگر اون یا بهتره بگم اسم دیگر اون، Distributed Ledger Technology یا فناوری دفترکلِ توزیع‌شده است.


گرافی از نود ها
گرافی از نود ها


شاید بشه گفت، شالوده اصلی این فناورری در توزیع شده بودن اون هستش، امروزه غالب سیستم هایی که روی بستر اینترنت کار میکنن، بنوعی متمرکز هستند، بشکل ساده اگه بخوایم ترسیم کنیم، یک سرور اصلی(و یا چند سرور پشتیبان) وجود داره که وظیف سرویس دادن به کاربرهاش رو داره.

مثلا وب سایت آپارات رو در نظر بگیریم، در سرور خودش یک نرم‌افزار قرار داده که در حال کار کردنه و آماده سرویس دادن(ارسال و دریافت درخواست‌ها)، ما با تایپ کردن آدرس آپارات در مرورگرمون یا اپلیکیشنمون به اون سرور وصل میشیم و اون سرور برای ما محتویات(مثلا ویدیو) ارسال میکنه. همین! به این میگیم سرویس متمرکز یا centralized، یعنی سرور آپارات در قلب این بده‌بستون مهره اصلی هستش.

در سیستم توزیع‌شده بلاک‌چین چیزی بنام سرور یا نود اصلی یا مرکزی وجود نداره! این یعنی همه رئیس هستند در حالیکه هیچ کس رئیس نیست. به اصطلاح بهش میگن شبکه نظیر به نظیر یا peer-to-peer، یعنی هر نود با نوهایی در ارتباطه و اون نودها با نودهای دیگر.(شکل بالا بخش distributed)

دقیقا هنر ساتوشی ناکاموتو خالق بیت‌کوین در این بوده که تونسته قوانین و یا پروتکل‌های ایجاد بکنه که تعداد زیادی نود بدون مدیریت شخص یا واحدی باهم به اجماع برسن و بتونن خوش و خرم کنار هم زندگی کنند.

ساتوشی ناکاموتو نهایتا در قالب یک نرم‌افزار،این شبکه رو راه‌اندازی کرد. هر کسی با یه سیستم متصل به اینترنت جزو این شبکه میتونست بشه.

خوب، بیت‌کوین راه‌اندازی شد و این آغاز دنیای بلاک‌چین بود!

بلاک‌چین یک دفتر کله، خوب در این دفتر، داده‌های کامپیوتری(عکس، نوشته، کد...)ذخیره میشن، این دفترکل توزیع شده تاریخچه تمام داده های قبلی رو در خودش داره و جالبیش اینکه چیزی که در این دفتر نوشته شه قابل پاک شدن نیست، و غالبا این اطلاعات قابل خواندن و فهمیدن هستند.(اینکه چرا گفتم غالبا رو توضیح میدم).

پیش از اینکه بیشتر به لایه های پایینی بریم، جواب این سوال رو باید بدم که اصلا دلیل اینکه این فناوری وجود داره چیه و چه مشکلی رو حل میکنه:

  • در بلاک‌چین شما اطلاعات رو بدست سیستمی قرار میدید که به نوعی هیچ صاحب و یا آقا بالاسر مشخصی نداره (شخص ثالث).
  • در بلاک‌چین اطلاعات فقط اضافه میشن، یعنی ویرایش و یا پاک نمیشن و برای همیشه این اطلاعات سرجاشونن
  • از رمزنگاری برای غیرقابل تغییر بودن بلاک‌ها استفاده میشه.
  • دفتر کل در تمام شرکت کنندگان در شبکه(در مورد بیت‌کوین، یعنی ماینرها) توزیع شده، نتیجتا داده ها توزیع شدست.
  • اطلاعات در بلاک‌چین بصورت شفاف و قالبا قابل فهمه




ممنون که تا اینجا همراه این نوشته بودید ضمنا،
این یک نوشته همیشه‌سبزه(همواره درحال تکمیل‌تر شدنه).

در ادامه...

  • کیف پول و صرافی ها
  • توکن‌ها، NFT ها، DeFi
  • بیت‌کوین و نحوه اجماع این شبکه
  • اتریوم و نحوه اجرا و تنظیم قراردادهای هوشمند، مختصری هم درباره ی ایاس(EOS) و ترون (TRON)
  • دیگر تکنولوژی ها، شبکه لایتنینگ



بلاک‌چینبیت‌کویناتریومpowpos
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید