هدفگذاری و برنامه ریزی به سبکی که خودم نتیجه گرفتم
تقریبا تایم اخر سال با بررسی سال قبل و یه جمع بندی گذشت لازم بود قبل از ورود به سال جدید ببینم که چقدر سال قبل موفق عمل کردم. علت این موفقیت چی بوده و اگر بخام برای سال جدید برنامه ریزی کنم چه نقطه قوت هایی دارم و چه نقاط ضعفی
از همه مهمتر اهداف پارسالم رو تا چه حدی پیش بردم و چه بخشیش رو امسال باید تیک بزنم.
یه کاغذ یا فایل باز کن و این سوالها رو جواب بده:
چه موفقیتهایی داشتم؟ (مثلاً مالی، شخصی، شغلی)
چه اشتباهاتی کردم که نمیخوام تکرار بشن؟
چه چیزهایی رو نصفهکاره ول کردم؟
از نظر احساسی و ذهنی چه حالتی داشتم؟
با دیدن لیستی که بیش از 60 درصد اهداف رقم خورده بود یه حس افتخاری به خودم داشتم. اینکه من تونستم و باز هم میتونم. این که قبلا توی یه مسیری برای خودت رکوردی ثبت کنی باعث میشه نسبت به آینده دید مثبت تری داشته باشی.
جزئیات: حداقل ۳۰ دقیقه وقت بذار و با صداقت بنویس. مثلاً بنویس "پارسال ۵ میلیون پسانداز کردم ولی روابطم با خانوادم ضعیف شد چون وقت نذاشتم."
تعیین اولویت ها
بعداز بررسی وضعیتی که در سال قبل داشتیم باید اولویت ها رو برای سال بعد مشخص کنی.
لیست نیازها را براساس کتاب تئوری انتخاب ویلیام گلسر اینجا می نویسم. برای یک زندگی متعادل لازمه که در تمام این ابعاد قدم برداری. اما اینکه به کدوم وزن بیشتری بدی با تعیین اولویت برای خودت هست. مثلا الان امسال کسب درامد برای تو اولیت بالاتری داره و لازمه که در اینمسیر مهارت بیشتری رو کسب کنی. یا نه تو کنکوری هستی و اصلا سبک اولویت بندیت متفاوت میشه:
ذات انسان قابلیت تمرکز روی چندین هدف به صورت همزمان را ندارد پس با انتخاب از لیست بالا می تونی بفهمی که چی برات مهمتره. ولی لازمه توی تمام این موارد بالا اهدافتون رو مشخص کنید.
و برای هر کدوم مشخص کن که چرا این زمینه برای تو اهمیت داره. مثلا سلامتی برات اولویت داره اگر درگیر خدای نکرده یک بیماری هستی. یا قدرت برات مهمه چون دوس داری توی محیط کار یا .. دیده بشی و موفق باشی.یه نمونه ساده:
مثلاً "سلامتی مهمه چون وزنم زیاد شده و خستهم."
هدفگذاری SMART
هدفها باید مشخص، قابل اندازهگیری، دستیافتنی، مرتبط و زماندار باشن (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound). برای هر زمینه، هدفهات رو با این فرمول بنویس:
مشخص: دقیق بگو چی میخوای.
قابل اندازهگیری: چطور میفهمی بهش رسیدی؟
دستیافتنی: با شرایطت سازگار باشه.
مرتبط: به زندگیت ربط داشته باشه.
زماندار: تا کی میخوای بهش برسی؟
مثال: "میخوام تا آخر تابستون ۱۴۰۴، 100میلیون تومن پسانداز کنم با کنار گذاشتن ماهی 10 میلیون از درآمدم که به صورت خرید طلا باشه که ارزش خودش رو حفظ کنه.
برنامه عملیاتی
حالا باید به صورت جزئی برای هر برنامه ای برنامه ریزی کنی چرا که بدون برنامه، هدفها فقط آرزو میمونن. اما چطور؟ لازمه که هر هدف رو به قدم های کوچیکتر بشکنی. مثلا اگر هدفی رو 6 ماهه گذاشتی باید تا 6 ماه هر ماه پلن جزئئ برای اون هدف بچینی.
مثلاً برای هدف "یادگیری زبان انگلیسی":
هفته اول: ثبتنام تو کلاس آنلاین.
هر روز ۲۰ دقیقه لغت بخونم.
آخر هر ماه یه فیلم بدون زیرنویس ببینم. من خودم توی یه دفتر پلن هر ماه رو می نویسم و برای هر هفته و هر روز برنامه میریزم. از هفته اول روز ااول هفته تا روز اخر هفته 4م . میتونی از یه تقویم یا اپلیکیشن مثل Trello هم کمک بگیری و با ریمایندرهایی که داره هر قدم رو اونجا یادداشت کنی و تا یادت نره.
پیگیری و بازبینی اهداف
توی هر مرحله باید ببینی داری درست پیش میری یا نه. پس هر ماه یه روز مشخص کن (مثلاً اول هر ماه) و پیشرفتت رو چک کن. از خودت سوال بپرس:
چقدر به هدفم نزدیک شدم؟
چی خوب پیش رفت؟
چی باید عوض بشه؟ مثلا یه دفترچه داشته باش و هر ماه بنویس. مثلاً "این ماه ۸۰ درصد برنامه آموزشم رو انجام دادم ولی سفر نرفتم چون وقت نشد."
بعضی وقتا هدف گذاری برای ما سخته چون نمیدونیم چی میتونه هدف باشه . مخصوصا برای کسایی که تابحال اینکارو انجام ندادن.
نمونه هدفگذاری ها
من یسری هدف نمونه رو براتون اینجا میزارم تا ذهنیتتون نسبت به هدفگذاری روشنتر بشه:
نمونه اهداف در هر زمینه (۱۰ هدف برای هر کدام)
۱. زمینه مالی
تا آخر سال ۱۴۰۴، 100میلیون تومن پسانداز کنم با کنار گذاشتن ماهی 15میلیون.
یه حساب سرمایهگذاری باز کنم و تا پاییز 50 میلیون توش بذارم.
درآمدم رو با اضافهکاری یا کار پارهوقت تا ۳۰ درصد افزایش بدم.
هزینههای غیرضروری مثل خرید لباس اضافی رو تا ۵۰ درصد کم کنم.
تا تابستون، یه دوره آموزش مدیریت مالی آنلاین بگذرونم.
بدهیهام رو (مثلاً ۱۰ میلیون) تا آخر سال صاف کنم.
یه بودجه ماهانه بنویسم و تا آخر سال بهش پایبند باشم.
تا زمستون، یه منبع درآمد جدید مثل فروش آنلاین راه بندازم.
تا نیمه سال، ۳ میلیون تومن برای خرید ضروری (مثلاً لپتاپ) کنار بذارم.
هر ماه ۱۰ درصد از درآمدم رو برای خیریه یا کمک به دیگران اختصاص بدم.
۲. روابط
هر هفته با خانوادم یه وعده غذا بیرون بخورم.
تا آخر سال با ۵ دوست قدیمی که ازشون دور شدم دوباره ارتباط برقرار کنم.
ماهی یه بار به پدربزرگ و مادربزرگم زنگ بزنم یا سر بزنم.
تا تابستون، تو یه جمع دوستانه جدید (مثلاً باشگاه یا کلاس) عضو بشم.
هر هفته یا هر ماه یه قرار ملاقات در یه رستوران با همسرم یا شریک عاطفیم بذارم.
تا پاییز، یه عذرخواهی از کسی که ناراحتش کردم انجام بدم.
هر هفته به یه نفر پیام محبتآمیز بدم.
تو دعواها، تا آخر سال یاد بگیرم آرومتر بحث کنم.
تا زمستون، با همکارام یه برنامه گروهی مثل کوهنوردی بذارم.
هر ماه یه کتاب درباره بهبود روابط بخونم.
۳. سلامتی
تا آخر سال، ۱۰ کیلو وزن کم کنم با رژیم و ورزش هفتگی.
هر روز ۳۰ دقیقه پیادهروی کنم و تا پاییز به ۱ ساعت برسونم.
تا تابستون، یه چکاپ کامل پزشکی برم.
شبی ۷ ساعت خواب منظم داشته باشم و تا آخر بهار عادتم بشه.
هر شب 10 بخوابم و 6 صبح بیدار بشم.
مصرف شکر رو تا ۵۰ درصد کم کنم تا زمستون.
هر هفته ۳ روز ورزش تو خونه یا باشگاه برم.
تا پاییز، یه کلاس یوگا یا مدیتیشن ثبتنام کنم.
هر روز ۲ لیتر آب بخورم و تا آخر سال بهش پایبند باشم.
تا آخر تابستون، سیگار یا قلیون رو کامل ترک کنم.
هر ماه یه غذای سالم جدید یاد بگیرم و درست کنم.
۴. مهارتها
تا آخر سال، زبان انگلیسی رو تا سطح متوسط (B1) برسونم.
هر ماه یه مهارت آشپزی جدید یاد بگیرم (مثلاً پخت کیک).
تا پاییز، فتوشاپ رو تو سطح مبتدی یاد بگیرم.
هر هفته ۱ ساعت برنامهنویسی (مثلاً پایتون) تمرین کنم.
تا زمستون، نواختن یه ساز (مثلاً گیتار) رو شروع کنم.
تا تابستون، یه دوره عکاسی آنلاین بگذرونم.
هر ماه یه کتاب غیرداستانی بخونم و خلاصشو بنویسم.
تا آخر سال، رانندگی رو کامل یاد بگیرم و گواهینامه بگیرم.
تا پاییز، مهارت تایپ سریع رو تمرین کنم.
هر هفته ۳۰ دقیقه روی سخنرانی و فن بیان کار کنم.
۵. تفریح و سفر
تا آخر سال، ۳ سفر داخلی (مثلاً شمال، شیراز، کیش) برم.
هر ماه یه فیلم جدید تو سینما ببینم.
تا تابستون، یه سفر خارجی به بودجهم (مثلاً ترکیه) برنامهریزی کنم.
هر هفته یه بازی گروهی با دوستام بذارم (مثلاً مافیا).
تا پاییز، یه سرگرمی جدید مثل نقاشی یا پازل شروع کنم.
هر ماه یه رستوران جدید امتحان کنم.
تا زمستون، یه کنسرت یا تئاتر برم.
هر فصل یه پیکنیک تو طبیعت بذارم.
تا آخر سال، ۵ تا کتاب داستان بخونم برای تفریح.
تا بهار، یه دوره رقص یا ورزش تفریحی ثبتنام کنم.
۶. استقلال
تا آخر سال، از خونه خانوادم جدا بشم و خونه اجاره کنم.
هر ماه ۲ میلیون برای استقلال مالی کنار بذارم.
تا پاییز، یه کار پارهوقت پیدا کنم که وابستگیم کمتر بشه.
تا زمستون، تصمیمگیریهام رو بدون نظر بقیه انجام بدم.
هر هفته یه مسئولیت جدید تو خونه به عهده بگیرم.
تا تابستون، یه حساب بانکی جدا برای خودم باز کنم.
تا آخر سال، هزینههام رو خودم کامل مدیریت کنم.
تا بهار، یه برنامه سفر تنهایی بذارم.
هر ماه یه مهارت زندگی (مثلاً تعمیرات ساده) یاد بگیرم.
تا پاییز، یه هدف بلندمدت شخصی بدون کمک کسی تعریف کنم.
خوب حالا بیاید چند تا نکته بهتون بگم تا بهتر بتونید این برنامه رو اجرایی کنید:
انعطافپذیر باش: اگر چیزی طبق برنامه پیش نرفت، خودتو سرزنش نکن. عوضش مشکل رو پیدا کن و جبران کن.
جایزه بذار: برای هر هدفی که بهش رسیدی، یه پاداش کوچیک (مثلاً یه بستنی یا یه کادو) برای خودت بگیر.
مشخص کن کی شروع میکنی: مثلاً بگو "از شنبه ۱ فروردین شروع میکنم."