شاهدانه، یکی از مغذی ترین دانه‌های جهان است و منبع کامل آنزیم، نشاسته و چربی های اشباع شده است. دانه های شاهدانه، سرشار از پروتئین، اسیدهای چرب، کلسیم، فیبر، ویتامین E و دارای کلروفیل بالایی هستند. هزاران سال است که از این دانه به عنوان منبع فیبر خوراکی، روغن و سوخت استفاده می شود. شاهدانه، گیاهی است یک ساله که طبق نظر حکمای طب سنتی از نظر طبیعت مرکب است یعنی برگ آن سرد و خشک و تخم آن دارای طبیعت گرم و خشک می باشد. دانه های ریز و یکدست شاهدانه که بافتی نرم و طعمی شبیه آجیل دارند، بسیار پرطرفدار هستند. این دانه های سبز و زرد رنگ را معمولا روی سالاد می پاشند و از حالت خام آن در شکلات و به جای تخم آفتابگردان استفاده می کنند.
پیداکردن غذایی با خواص شاهدانه دشوار است. افزودن شاهدانه به رژیم غذایی می‌تواند میزان مواد مغذی دریافتی فرد را به‌طور چشمگیری افزایش دهد. این امر می‌تواند برخی کمبودهای رژیم غذایی را جبران کند. در ادامه، با خواص شاهدانه بیشتر آشنا می‌شویم.
مقادیر بالای پروتئین موجود در شاه دانه برای تقویت و بهبود رشد جنین در دوران بارداری ضرروی می باشد، ناگفته نماند که شاه دانه یکی از بهترین منابع پروتئین برای زنان باردار گیاهخوار، وگن و خام گیاهخوار می باشد.
فیبر موجود در شاه دانه با بهبود حرکات روده به پیشگیری و درمان یبوست در زنان باردار کمک می کند.
اسید های چرب امگا 3 و اسید گاما لینولنیک موجود در شاه دانه خام باعث تقویت سیستم ایمنی بدن زنان باردار و زنان شیرده می شود.
گفته می شود که علائم سندروم پیش از قاعدگی به احتمال زیاد توسط حساسیت به هورمون پرولاکتین ایجاد می شود، اسید گاما لینولنیک موجود در شاه دانه می تواند اثرات پرولاکتین را کاهش دهد و به درمان سندروم پیش از قاعدگی کمک کند.
مطالعات متعددی نشان داده اند که دانه شاه دانه به دلیل مقادیر بالای اسید گاما لینولنیک با تنظیم غلظت هورمون ها می تواند علائم یائسگی را کاهش دهد.
شاهدانه منبع خوبی از پروتئین و امگا 3 بوده و به بهبود گردش خون، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب در بدن نوزادان و کودکان کمک می کند.
شما می توانید شاه دانه خام را از سن 8 ماهگی به رژیم غذایی نوزاد خود اضافه کنید، به شما توصیه می کنیم که از پودر شاه دانه برای تهیه فرنی و شیر گیاهی برای نوزادان و کودکان استفاده کنید.
مقادیر بالای فیبر موجود در شاه دانه می تواند به کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع دو کمک کند.
شاهدانه مقادیر بالایی پروتئین و فیبر دارد و به همین دلیل یک مهار کننده طبیعی اشتها بوده و با افزایش تولید هورمون گرلین به کاهش اشتها کمک کرده و با پیشگیری از پرخوری باعث لاغری و کاهش وزن افراد می شود.
کارشناسان توصیه می کنند که هر روز صبح چهار قاشق غذا خوری شاه دانه را به وعده ی صبحانه اضافه کنید و بخورید.
از آنجایی که شاه دانه دارای 8 اسید آمینه ضروری برای بدن است به عنوان یک منبع پروتئین کامل شناخته شده و به ایجاد بافت های جدید در بدن و تقویت توده عضلانی در بدنسازان کمک می کند.
مقادیر بالای فیبر موجود در شاه دانه به بهبود هضم غذا و درمان معده درد کمک کرده و باعث بهبود سلامت دستگاه گوارش می شود.
مقادیر بالای فیبر موجود در شاه دانه خام با بهبود حرکات روده به افزایش مدفوع کمک کرده و به پیشگیری و درمان اسهال و یبوست کمک می کند.
مقادیر بالای اسید آمینه آرژنین موجود در شاه دانه با افزایش تولید اکسید نیتریک در بدن به کاهش فشار خون بالا و کاهش خطر بیماری های قلبی کمک می کند.
اسید گاما لینولنیک موجود در شاه دانه هم خاصیت ضد التهابی داشته و به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی کمک می کند.
توصیه می شود که هر روز دو قاشق غذا خوری شاه دانه یا پودر شاهدانه را بخورید تا به کاهش فشار خون بالا کمک کرده و از ابتلا به بیماری های قلبی جلوگیری کند.
مقادیر بالای اسید های چرب امگا 3 و اسید گاما لینولنیک موجود در شاه دانه خام باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و برای پیشگیری و درمان سرطان مفید می باشد.
محققان دانشگاه روستوک، آلمان می گویند که کانابینوئید های موجود در برگ شاه دانه می تواند رشد سرطان و متاستاز را در بدن کاهش دهد.
شاه دانه یک منبع پروتئینی کامل بوده و همه اسید های آمینه ضروری برای بدن را فراهم می کند. شاه دانه مقادیر بالای اسید های آمینه لیزین، متیونین، سیستئین، آرژنین و اسید گلوتامیک دارد و به عنوان یکی از بهترین منابع طبیعی و گیاهی پروتئین در گیاهخواران محسوب می شود.
تحقیقات نشان داده که خواص ضد التهابی دانه های شاه دانه برای پیشگیری و درمان روماتیسم و آرتروز مفید می باشد. همچنین محققان دریافتند که شاه دانه و روغن شاه دانه اثرات ضد روماتیسمی دارد و می تواند به درمان بیماران مبتلا روماتیسم و آرتروز کمک کند.
برای درمان هر روز یک قاشق غذاخوری روغن شاه دانه میل کنید.
شاه دانه سرشار از منیزیم است که باعث ایجاد احساس آرامش در بدن شده و با افزایش هورمون ملاتونین به درمان بی خوابی کمک می کند.
همچنین مقادیر بالای منیزیم موجود در شاه دانه باعث افزایش تولید سروتونین در خون شده که به درمان استرس و افسردگی کمک می کند.
شاه دانه حاوی مقادیر قابل توجهی کلسیم است باعث تقویت استخوان ها شده و خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد.
شاه دانه مقادیر زیادی آهن دارد که با افزایش تولید گلبول های قرمز خون به درمان کم خونی فقر آهن یا آنمی و درمان علائم این بیماری خستگی، سردرد و ضعف عضلانی کمک می کند.
روغن شاه دانه را می توان برای درمان بیماری های پوستی از جمله پسوریازیس، اگزما، التهاب و خشکی پوست استفاده کرد.
روغن شاه دانه به عنوان نرم کننده طبیعی موی سر استفاده می شود.
از ساقه های گیاه نر شاهدانه الیافی تهیه می‌شود که برای ساخت طناب، گونی، پارچه و تولید مواد کامپوزیت استفاده می شود.
لازم به ذکر است که خوردن زیاده از حد آن مضر است و موجب سردرد، تاری دید و درد معده می شود و در موارد مصرف زیاد، استفراغ نیز دیده شده است.
