در برنامهی «گنج سعادت» از رادیو معارف، حجتالاسلام محمدهادی فلاح دربارهی خطر پنهان خشم و عصبانیت سخن گفت؛ احساسی که در ظاهر دفاع از حق بهنظر میرسد، اما در باطن، عقل را میپوشاند و انسان را به مرز دیوانگی میبرد.
امیرالمؤمنین(ع) میفرماید:
«الغَضَبُ ضَربٌ من الجُنون» — خشم نوعی دیوانگی است.
وقتی انسان خشمگین میشود، نیروی عقل در او تضعیف و نیروی شیطانی تقویت میشود. در این حالت تصمیمهای نادرست، رفتارهای غیرعقلانی و گفتارهای آسیبزا بروز میکنند. خشم، پردهای است میان انسان و عقلش.
در نگاه روانشناسی نیز، عصبانیت شدید یک اختلال رفتاری است. فرد خشمگین تعادل روحی ندارد و توان درک درست شرایط را از دست میدهد. گویی عقل او زیر سایهی تاریکی خشم پنهان میشود.
در ادامهی برنامه، در بخش «جرعه»، امام صادق(ع) در حدیثی میفرماید:
«مَن کانَ رفیقاً فی أمرِه نالَ ما یُرید»
هر کس در کارهایش با مردم نرمرفتار باشد، به خواستهاش میرسد.
یعنی آنچه در برابر خشم و خشونت قرار دارد، رفق و نرمی است.
رفق همان نوری است که تاریکی خشم را میزداید و انسان را به شناخت، آرامش و ارتباط سالم با دیگران میرساند.
در روایت نجاشی، پادشاه حبشه وقتی خبر پیروزی پیامبر اسلام را شنید، بر خاک نشست تا فروتنی خود را در برابر حقیقت نشان دهد. فروتنی نشانهی ضعف نیست؛ نشانهی بینش است.
کسی که در برابر خداوند و حقیقت متواضع میشود، دیگر نیازی ندارد خود را با خشم یا قدرت ظاهری اثبات کند.
خشم، صورت ظاهری ضعف است و رفق، نشانهی اقتدار درونی.
کسی که میخواهد «عاقل بماند»، باید مراقب باشد تا مرکب خشم بر عقلش سوار نشود.
آرامش، از فروتنی و رفق آغاز میشود؛ همانگونه که خشم، از غرور و خودبینی ریشه میگیرد.
#اخلاق_اسلامی #روانشناسی_خشم #رفق #توازع #گنج_سعادت #رادیو_معارف #امام_علی #امام_صادق #سبک_زندگی_اسلامی #آرامش_درونی